Dilbilgisi 6 |
a) Çoğul hale getirme: Yerli/ana isimler Arami dilinde yerli yani kalıtımsal olan isimler bulunur ve bu özellik Arami dilinin özelliklerinden kaynaklanır. Bu durum başka dilden geçmiş olan kelimelerle aradaki farkı ortaya çıkarır ve bu durum özellikle ismin çoğul hale gelmesinde belirgin olarak görülür. Dilbilgisi 4a’da isimlerle ilgili anlatılanlar buradaki kategoriye girer. 1. Eril isimler Eril isimler sonu -o ـܐ ile biter ve çoğul hale geldiği zaman -e ـܶܐ olur:
Sözkonusu birkaç isim düzensiz şekilde çoğul hale gelir ve bunların bu şekilde ezberlenmesi gerekir. Örnek:
2. Dişil isimler Dişil isimler -to ـܬܐ / -ṯo ـܬ݂ܐ ile biter ve çoğul formda -oṯe ـܳܬ݂ܶܐ ile biterler:
b) Başka dilden geçen kelimelerin çoğul hale getirilmesi Başka dilden geçen kelimeler Süryaniceye adapte olan kelimelerdir. Yapılarından dolayı Arami Olmayan Dil olarak değerlendirilirler. Bu şekilde olan kelimelerin eril olanların sonu sabittir ve değişmez ve dişil olanları ise sonları -a ـܰܐ veya -e ـܶܐ ekleriyle biter. Çoğul durumda ise her ikisi yani dişil ve eril başka dillerden geçen bu kelimeler sonu -at ـܰܬ ekleri ile biterler. 1. Başka dilden geçen eril isimlerin sonu sabittir:
Başka dilden eril ve başka dilden geçmiş kelimenin sonu sabit biter ama çoğul hale geldikleri zaman ise yukarda yerli/ana isimlerde anlatıldığı gibi sonuna -e ـܶܐ ekini alırlar: rastorant, ܪܰܣܬܳܪܰܢܬ çoğul hale rastorantat -rastorante ܪܰܣܬܳܪܰܢܬܰܬ – ܪܰܣܬܳܪܰܢܬܶܐ talafon ܬܰܠܰܦܳܢ, çoğul hale talafonat - talafone ܬܰܠܰܦܳܢܰܬ – ܬܰܠܰܦܳܢܶܐ Bundan başka bu kategorideki eril isimlerin Arapçadan gelmiş olanları vardır. Bu şekilde Arapça’dan geçen isimler gene Arapça’da çoğul nasıl oluyorsa o şekilde çoğul hale getirilirler. Dolayısıyla bazı isimlerin üç değişik çoğul hali olabilir:
Başka dilden geçmiş kelimeler buradaki kurallara uymayabilir, mesela tuvalet anlamına gelen tuwalet ܬܘܘܰܠܶܬ , çoğul hale tuwaletat ܬܘܘܰܠܶܬܰܬ „şeklinde olduğu gibi“. Bunun yanında sözlüklerde de düzensiz çoğul formdaki isimleri tekil formlarıyla beraber göstermektedir. |