Surayt-Aramaic > English |
abro ܐܰܒܪܐ (m.), pl. abne ܐܰܒܢܶܐ (L.4) son
abre d cammo (L.4) ܐܰܒܪܶܗ ܕܥܰܡܡܐ cousin, uncle's son (from father's side)
abre d ḥolo (L.4) ܐܰܒܪܶܗ ܕܚܳܠܐ cousin, uncle's son (from mother's side)
→ barṯo
Abuna ܐܰܒܘܢܰܐ (Q.3,26) Father (when addressing a priest)
Ädäne ܐܱܕܱܢܶܐ (Q.6,10) Adana, city in the South of Turkey
adcaṣriye ܐܰܕܥܰܨܪܝܝܶܐ (adv.) (L.8) this evening → caṣriye
adfalge d yawmo ܐܰܕܦܰܠܓܶܗ ܕܝܰܘܡܐ (adv.) (L.8) this afternoon → falgo, yawmo
adlalyo ܐܰܕܠܰܠܝܐ (adv.) (L.8) tonight → lalyo
admo ܐܰܕܡܐ (m.) (L.7) blood
adṣafro ܐܰܕܨܰܦܪܐ (adv.) (L.8) this morning → ṣafro
adšato ܐܰܕܫܰܬܐ (adv.) (G.18) this year → šato
adyawma ܐܰܕܝܰܘܡܰܐ (adv.) (L.8) today → yawmo
aḏno ܐܰܕ݂ܢܐ (f.), pl. aḏnoṯe ܐܰܕ݂ܢܳܬ݂ܶܐ, aḏne ܐܰܕ݂ܢܶܐ (L.7) ear | aš šurone këtte aḏne ܐܰܫ ܫܘܪܳܢܶܐ ܟܷܬܬܶܗ ܐܰܕ݂ܢܶܐ the walls have ears (G.9)
Afriqa ܐܰܦܪܝܩܰܐ (G.19) Africa
afṯo ܐܰܦܬ݂ܐ (f.), pl. afṯoṯe ܐܰܦܬ݂ܳܬ݂ܶܐ (L.3) break, pause
aġa ܐܰܓ݂ܰܐ (m.), pl. aġawat ܐܰܓ݂ܰܘܰܬ (Q.3,69) aga, clan leader, chieftain
aġläba ܐܰܓ݂ܠܱܒܰܐ (adv.) (Q.7,44) mostly → aġlab d
aġlab d ܐܰܓ݂ܠܰܒ ܕ the majority of | aġlab dan noše ܐܰܓ݂ܠܰܒ ܕܰܢ ܢܳܫܶܐ the majority of people (Q.4,40) → aġläbiye
aġläbiye ܐܰܓ݂ܠܱܒܝܝܶܐ (f.) (L.19) majority → aġläba, aġlab d
aḥna ܐܰܚܢܰܐ (pron.) (G.3b) we
aḥuno ܐܰܚܘܢܐ (m.), pl. aḥunone ܐܰܚܘܢܳܢܶܐ (L.4) brother → ḥoṯo
alkohol ܐܰܠܟܳܗܳܠ alcohol
Almanoyo ܐܰܠܡܰܢܳܝܐ, f. Almanayto ܐܰܠܡܰܢܰܝܬܐ, pl. Almanoye ܐܰܠܡܰܢܳܝܶܐ (L.20) ⑴ German ⑵ (sg. m.) German (language)
Almanya ܐܰܠܡܰܐܢܝܰܐ (L.20) Germany → Almanoyo
Almelo ܐܰܠܡܶܠܐ (Q.10,3) Almelo, city in the Netherlands
Alo ܐܰܠܐ (interj.) by God, really, indeed | Alo koxal acle! !ܐܰܠܐ ܟܳܐܟ݂ܰܠ ܐܰܥܠܶܗ not bad! (L.24) → Aloho
Aloho ܐܰܠܳܗܐ (m.) ⑴ God | Aloho mastar u camayḏan ܐܰܠܳܗܐ ܡܰܣܬܰܪ ܐܘ ܥܰܡܰܝܕ݂ܰܢ may God protect his people; šubḥo l Aloho ܫܘܒܚܐ ܠܰܐܠܳܗܐ Praise to God! (Q.3,7); Aloho mbarëx aclux ܐܰܠܳܗܐ ܡܒܰܪܷܟ݂ ܐܰܥܠܘܟ݂ may God bless you (sg. m.) (Q.3,42); Aloho mbarëx aclayye ܐܰܠܳܗܐ ܡܒܰܪܷܟ݂ ܐܰܥܠܰܝـܝܶܗ may God bless you (pl.) (Q.3,49)
Alyas Šakër ܐܰܠܝܰܐܣ ܫܰܟܷܪ (Q.9,63) Elias Shaker, patriarch of the Syriac Orthodox Church (1917-1932)
Amerika ܐܰܡܶܪܝܟܰܐ (Q.6) America | meqëm mu Sayfo babi azzewa l Amerika ܡܶܩܷܡ ܡܘ ܣܰܝܦܐ ܒܰܒܝ ܐܰܙܙܶܘܰܐ ܠܐܰܡܶܪܝܟܰܐ before the Genocide my father had gone to America (Q.6) = Amrika
amnoro ܐܰܡܢܳܪܐ, f. amnarto ܐܰܡܢܰܪܬܐ, pl. amnore ܐܰܡܢܳܪܶܐ (G.19) artist
Amrika ܐܰܡܪܝܟܰܐ (G. 19) America
Amrika Garbyayto ܐܰܡܪܝܟܰܐ ܓܰܪܒܝܰܝܬܐ North America
Amrika Taymnayto ܐܰܡܪܝܟܰܐ ܬܰܝܡܢܰܝܬܐ South America
An Aṯrawoṯe Mḥayḏe d Amrika ܐܰܢ ܐܰܬ݂ܪܰܘܳܬ݂ܶܐ ܡܚܰܝܕ݂ܶܐ ܕܰܐܡܪܝܟܰܐ United States of America
= Amerika
Anḥël ܐܰܢܚܷܠ (Q.6,61) Anḥël, village in Turabdin → Nëḥloyo
annaqla ܐܰܢܢܰܩܠܰܐ (L.21) this time, well, now, actually → naqla
Anṭarqṭiqus ܐܰܢܛܰܪܩܛܝܩܘܣ (G.19) Antarctica
apoteke ܐܰܦ݁ܳܬܶܟܶܐ (L.14) pharmacy = beṯ darmone
App ܐܰܦ݁, pl. Apps ܐܰܦ݁ܣ (L.24) app, application
apraxe ܐܰܦ݁ܪܰܟ݂ܶܐ (pl.) (L.10) stuffed vine leaves
arbci ܐܰܪܒܥܝ (num.) (L.4) forty
arbco ܐܰܪܒܥܐ (num.), f. arbac ܐܰܪܒܰܥ (L.4) four | arbac w cësri sacat ܐܰܪܒܰܥ ܘܥܷܣܪܝ ܣܰܥܰܬ twenty-four hours (L.9)
arco ܐܰܪܥܐ (f.), pl. arcoṯe ܐܰܪܥܳܬ݂ܶܐ (L.6, L.12) ⑴ earth ⑵ parcel of land, field, lot ⑶ ground, bottom
ardixlo ܐܰܪܕܝܟ݂ܠܐ, f. ardixalto ܐܰܪܕܝܟ݂ܰܠܬܐ, pl. ardixle ܐܰܪܕܝܟ݂ܠܶܐ (G.19) ⑴ engineer ⑵ architect
arġalto ܐܰܪܓ݂ܰܠܬܐ (f.), pl. arġalyoṯe ܐܰܪܓ݂ܰܠܝܳܬ݂ܶܐ (L.18) flood
Arkaḥ ܐܰܪܟܰܚ Arkaḥ/Xärabale, village in Turabdin = Xärabale
Arkaḥoyo ܐܰܪܟܰܚܳܝܐ, f. Arkaḥayto ܐܰܪܟܰܚܰܝܬܐ, pl. Arkaḥoye ܐܰܪܟܰܚܳܝܶܐ person from the village Arkaḥ/Xärabale
aršitakt ܐܰܪܫܝܬܰܟܬ (m.), pl. aršitaktat ܐܰܪܫܝܬܰܟܬܰܬ, aršitakte ܐܰܪܫܝܬܰܟܬܶܐ (L.6) architect
aryo ܐܰܪܝܐ (m.), pl. arye ܐܰܪܝܶܐ (L.22) lion
asiruṯo ܐܰܣܝܪܘܬ݂ܐ (f.) (L.4) connection, relationship, contact
Asya ܐܰܣܝܰܐ (G.19) Asia
ašër ܐܰܫܷܪ (interj.) (L.3) now, honestly, actually, believe me
aṯmël ܐܰܬ݂ܡܷܠ (adv.) (L.8) yesterday
aṯoyo ܐܰܬ݂ܳܝܐ, f. aṯayto ܐܰܬ݂ܰܝܬܐ, pl. aṯoye ܐܰܬ݂ܳܝܶܐ (L.24) coming
aṯro ܐܰܬ݂ܪܐ (m.), pl. aṯrawoṯe ܐܰܬ݂ܪܰܘܳܬ݂ܶܐ (L.4) ⑴ country, land ⑵ homeland
aṯto ܐܰܬ݂ܬܐ (f.), pl. niše ܢܝܫܶܐ woman, wife | i aṯtayḏi ܐܝ ܐܰܬ݂ܬܰܝܕ݂ܝ my wife (L.4); i aṯto d aḥuni ܐܝ ܐܰܬ݂ܬܐ ܕܐܰܚܘܢܝ my brother's wife (L.14) → pire
aw ܐܰܘ (conj.) (L.7) or
awkiṯ (Q.9,32) that is, namely
Awrupa ܐܰܘܪܘܦ݁ܰܐ (G.19) Europe = Urifi
Awstralya ܐܰܘܣܬܪܰܐܠܝܰܐ (G.19) Australia
Awsturya ܐܰܘܣܬܘܪܝܰܐ (G.19) Austria = Namsa
aydarbo ܐܰܝܕܰܪܒܐ (L.3) how | aydarbo hatu? ܐܰܝܕܰܪܒܐ ܗܰܬܘ؟ how are you (pl.)? (L.3); aydarbo wa? ܐܰܝܕܰܪܒܐ ܘܰܐ؟ how was it? (L.10)
ayko ܐܰܝܟܐ (L.3) where
aylo ܐܰܝܠܐ (m.), pl. ayle ܐܰܝܠܶܐ (L.22) deer
ayna ܐܰܝܢܰܐ (L.3) which | ayna mënne? ܐܰܝܢܰܐ ܡܷܢܢܶܗ؟ which one of them? (L.12); ayna ne? ܐܰܝܢܰܐ ܢܶܐ؟ which are they? (L.7); b ayna? ܒܐܰܝܢܰܐ؟ in/with which? (L.24); l ayna? ܠܐܰܝܢܰܐ؟ for which? (L.24)
azolo ܐܰܙܳܠܐ, f. azalto ܐܰܙܰܠܬܐ, pl. azole ܐܰܙܳܠܶܐ (L.24) going
b ܒ (prep.) in, with, with the help of | b ayna…? ܒܐܰܝܢܰܐ…؟ in which? (L.12); b mën? ܒܡܷܢ؟ with what? (L. 10)
b + Suf. (G.11b) | ebe ܐܶܒܶܗ in him; appe ܐܰܦ݁ܦ݁ܶܗ in them
b šayno (L.3) ܒܫܰܝܢܐ hello (answer for šlomo!) | b šayno aṯitu ܒܫܰܝܢܐ ܐܰܬ݂ܝܬܘ welcome! (L.12); b šayno w bë šlomo ܒܫܰܝܢܐ ܘܒܷܫܠܳܡܐ welcome! (L.23)
ba! ܒܰܐ! (Q.6,39) dad! → babo
babġo ܒܰܒܓ݂ܐ (m.), pl. babġe ܒܰܒܓ݂ܶܐ (L.22) parrot
babo ܒܰܒܐ (m.), pl. babe ܒܰܒܶܐ, babone ܒܰܒܳܢܶܐ (L.4) father, dad | babo! ܒܰܒܐ! dad! (Q.6,18) ⑵ (pl.) ancestors | babonayna ܒܰܒܳܢܰܝܢܰܐ our ancestors (our fathers) (Q.4,4)
ab be babe d ܐܰܒ ܒܶܐ ܒܰܒܶܐ ܕ parents' house of, parents' family of
bädaye ܒܱܕܰܝܶܐ (f.) (L.19) beginning, start → šuroyo
Badëbbe ܒܰܕܷܒܒܶܐ (Q.8,54) Badëbbe, village in Turabdin → Badëbboyo
Badëbboyo ܒܰܕܷܒܒܳܝܐ, f. Badëbbayto ܒܰܕܷܒܒܰܝܬܐ, pl. Badëbboye ܒܰܕܷܒܒܳܝܶܐ (Q.8,49) person from the village Badëbbe → Badëbbe
badle ܒܰܕܠܶܐ (f.), pl. badlat ܒܰܕܠܰܬ (L.11) suit
Bagoke ܒܰܓܳܟܶܐ mountain range in the South of Turabdin
bahërtër ܒܰܗܷܪܬܷܪ (adj.) (Q.3,35) brighter → bahuro
bahro ܒܰܗܪܐ (m.), pl. bahre ܒܰܗܪܶܐ light | bahro dat tre ܒܰܗܪܐ ܕܰܬ ܬܪܶܐ second light (L.3)
bahuro ܒܰܗܘܪܐ (adj.), f. bahërto ܒܰܗܷܪܬܐ, pl. bahure ܒܰܗܘܪܶܐ (L.15) bright, clear, shiny
bälädiye ܒܱܠܱܕܝܝܐ (f.), pl. bälädiyat ܒܱܠܱܕܝܝܰܬ (L.19) city administration, building authority → karxuṯo
bälaš ܒܱܠܰܐܫ (L.15) free of charge, gratis → magon
Balčiqa ܒܰܠܫ̰ܝܩܰܐ (G.19) Belgium
balki ܒܰܠܟܝ maybe, perhaps | balki ḥozina ḥḏoḏe naqla ḥreto ܒܰܠܟܝ ܚܳܙܝܢܰܐ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ ܢܰܩܠܰܐ ܚܪܶܬܐ maybe we will see each other again (G.23); balki … balki ܒܰܠܟܝ ... ܒܰܠܟܝ maybe … maybe (Q.6,52)
baluṭo ܒܰܠܘܛܐ (m.) oak tree, acorn
dawmo du baluṭo ܕܰܘܡܐ ܕܘ ܒܰܠܘܛܐ oak, oak tree
banyo ܒܰܐܢܝܐ (m.), pl. banyowat ܒܰܐܢܝܳܘܰܬ (L.6) bathroom
baqlawa ܒܰܩܠܰܘܰܐ (f.) (L.23) baklava
barёḥme ܒܰܪܷܚܡܶܐ (m.), pl. barëḥme ܒܰܪܷܚܡܶܐ (L.13) brother-in-law (husband's brother, wife's brother)
barko ܒܰܪܟܐ (f.), pl. barkoṯe ܒܰܪܟܳܬ݂ܶܐ (L.7) knee
barmil ܒܰܪܡܝܠ (m.), pl. barmile ܒܰܪܡܝܠܶܐ (Q.4,57) barrel
barmile du qayso ܒܰܪܡܝܠܶܐ ܕܘ ܩܰܝܣܐ wooden barrel
baroyo ܒܰܪܳܝܐ (adj.), f. barayto ܒܰܪܰܝܬܐ, pl. baroye ܒܰܪܳܝܶܐ (L.7) outer, external
barqo ܒܰܪܩܐ (m.), pl. barqe ܒܰܪܩܶܐ (L.18) lightning
barṯo ܒܰܪܬ݂ܐ (f.), pl. bnoṯe ܒܢܳܬ݂ܶܐ (L.4) daughter | barṯi ܒܰܪܬ݂ܝ my daughter (L.11) → abro
bas ܒܰܣ (L.11) only, enough | bas ne ܒܰܣ ܢܶܐ they are enough
w bas ܘܒܰܣ only, alone, exclusively
→ basyo
basimo ܒܰܣܝܡܐ (adj.), f. basëmto ܒܰܣܷܡܬܐ, pl. basime ܒܰܣܝܡܶܐ (L.10) ⑴ delicious ⑵ good, nice ⑶ pleasant
basketbol ܒܰܣܟܶܬܒܳܠ (m.) (L.15) basketball → esfiro
basro ܒܰܣܪܐ (m.), pl. basrone ܒܰܣܪܳܢܶܐ (L.7) meat
basro dab broze ܒܰܣܪܐ ܕܰܒ ܒܪܳܙܶܐ pork
basro dac cwone ܒܰܣܪܐ ܕܰܥ ܥܘܳܢܶܐ mutton
basro dag gyoṯe ܒܰܣܪܐ ܕܰܓ ܓܝܳܬ݂ܶܐ chicken meat
basro daq qanyone ܒܰܣܪܐ ܕܰܩ ܩܰܢܝܳܢܶܐ beef
basro mqalyo ܒܰܣܪܐ ܡܩܰܠܝܐ fried meat
bastiq ܒܰܣܬܝܩ (m.) (Q.3,103) bastiq (candy made of grape syrup)
basyo ܒܰܣܝܐ (L.21) enough! → bas
baṣlo ܒܰܨܠܐ (m.), pl. baṣle ܒܰܨܠܶܐ (Q.3,95) onion
baṣo ܒܰܨܐ (m.), pl. baṣe ܒܰܨܶܐ (L.21) bus
baṭilo ܒܰܛܝܠܐ (adj.), f. baṭëlto ܒܰܛܷܠܬܐ, pl. baṭile ܒܰܛܝܠܶܐ ⑴ free, without work, unemployed | baṭile ne ܒܰܛܝܠܶܐ ܢܶܐ they are off (work) (L.8) ⑵ tired, exhausted ⑶ pointless, vacuous
baṭiluṯo ܒܰܛܝܠܘܬ݂ܐ (f.) (L.19) unemployment
baṭlono ܒܰܛܠܳܢܐ (m.), pl. baṭlone ܒܰܛܠܳܢܶܐ (L.12) ⑴ holiday ⑵ vacation
baṯëḥme ܒܰܬ݂ܷܚܡܶܐ (f.) (husband's sister, wife's sister) sister-in-law
baṯqyomo ܒܰܬ݂ܩܝܳܡܐ (f.), pl. baṯqyome ܒܰܬ݂ܩܝܳܡܶܐ (Q.3,15) priest's wife
baybuno ܒܰܝܒܘܢܐ (m.), pl. baybune ܒܰܝܒܘܢܶܐ (L.19) flower
bayn ܒܰܝܢ (L.19, mit Präp. l-) ⑴ between ⑵ among
baynoṯ- + Suf. | baynoṯayye ܒܰܝܢܳܬ݂ܰܝܝܶܗ among them, by them
bayto ܒܰܝܬܐ (m.), pl. bote ܒܳܬܶܐ (L.3) house, family
bayṭar ܒܰܝܛܰܪ, f. bayṭare ܒܰܝܛܰܪܶܐ, pl. bayṭare ܒܰܝܛܰܪܶܐ (L.12) veterinary
be1 ܒܶܐ (G.24b) whether (particle introducing indirect questions)
be2 ܒܶܐ family of … | ab be babe di Maryam ܐܰܒ ܒܶܐ ܒܰܒܶܐ ܕܝ ܡܰܪܝܰܡ Maryam's parents, Maryam's family (L.16) → bayto
Bequsyone ܒܶܩܘܣܝܳܢܶܐ (Q.8,42) Bequsyone, village in Turabdin
Berlinoyo ܒܶܪܠܝܢܳܝܐ, f. Berlinayto ܒܶܪܠܝܢܰܝܬܐ, pl. Berlinoye ܒܶܪܠܝܢܳܝܶܐ (L.20) Berliner
beroxo ܒܶܪܳܟ݂ܐ, pl. beroxe ܒܶܪܳܟ݂ܶܐ [Inf. brx II ܒܪܟ] (L.16) ⑴ church wedding ⑵ blessing
betfaq ܒܶܬܦܰܐܩ (Q.3,44) if nothing comes in between, God willing, if all goes well
beṯarke ܒܶܝܬ݂ܐܰܪܟܶܐ (m.) (Q.9,27) library
beṯ darmone ܒܶܝܬ݂ ܕܰܪܡܳܢܶܐ (m.) (L.14) pharmacy = apoteke
beṯdino ܒܶܝܬ݂ܕܝܢܐ (m.) (Q.10,2) court → maḥkäma
beṯgawso ܒܶܝܬ݂ܓܰܘܣܐ (m.) (Q.9,39) safe haven, place of refuge
beṯ krihe ܒܶܝܬ݂ ܟܪܝܗܶܐ (m.) (L.14) hospital
beṯmqomo ܒܶܝܬ݂ܡܩܳܡܐ (m.) (Q.8,14) residence, seat
Beṯnahrin ܒܶܝܬ݂ܢܰܗܪܝܢ (G.19) Mesopotamia
beṯqadiše ܒܶܝܬ݂ܩܰܕܝܫܶܐ (pl.) (Q.8,19) ⑴ room with saints' graves (in a church or monastery) ⑵ shrine
beṯṣawbo ܒܶܝܬ݂ܨܰܘܒܐ (m.) university
Beṯṣawbo Ḥiro d Berlin (L.20) ܒܶܝܬ݂ܨܰܘܒܐ ܚܝܪܐ ܕܒܶܪܠܝܢ Free University of Berlin
bëcto ܒܷܥܬܐ (f.), pl. bece ܒܶܥܶܐ (L.23) egg
bëlḥuḏe ܒܷܠܚܘܕ݂ܶܗ (adv.) (L.16) alone, only
bëlḥuḏe mazlo ܒܷܠܚܘܕ݂ܶܗ ܡܰܙܠܐ only one direction (here: one-way street)
→ täne
bënyono ܒܷܢܝܳܢܳܐ (m.), pl. bënyone ܒܷܢܝܳܢܶܐ (L.13) building
bërbozo ܒܷܪܒܳܙܐ, pl. bërboze ܒܷܪܒܳܙܶܐ [Inf. brbz ܒܪܒܙ] (L.24) dispersal, spreading, dissemination, distribution → mbarbaz
bërġël ܒܷܪܓ݂ܷܠ (m.) (L.10) bulgur
bësëklet ܒܷܣܷܟܠܶܬ (m.), pl. bësëkletat ܒܷܣܷܟܠܶܬܰܬ (L.21) bicycle
bëskwit ܒܷܣܟܘܝܬ (m.), pl. bëskwitat ܒܷܣܟܘܝܬܰܬ (L.23) biscuit
bëṯër ܒܷܬ݂ܷܪ (L.6) ⑴ (prep.) after | bëṯër mi cito ܒܷܬ݂ܷܪ ܡܝ ܥܝܬܐ after the church (service) (Q.1,17); bëṯër b zabno ܒܷܬ݂ܷܪ ܒܙܰܒܢܐ after some time (Q.9,28) ⑵ (adv.) after that ⑶ (conj.) after
bëṯërke ܒܷܬ݂ܷܪܟܶܐ (adv.) (Q.7,91) after that
bëṯr ܒܷܬ݂ܪ (prep.) (G.11b,1-2) after, behind
bëṯr + Suf. (G.11b,1-2) | bëṯri ܒܷܬ݂ܪܝ behind me; bëṯrayye ܒܷܬ݂ܪܰܝܝܶܗ behind them
bira ܒܝܪܰܐ (f.), pl. birat ܒܝܪܰܬ (L.10) beer
biṭon ܒܝܛܳܢ (m.) (L.6) concrete
bluze ܒܠܘܙܶܐ (f.), pl. bluzat ܒܠܘܙܰܬ (L.11) blouse
bnoṯe ܒܢܳܬ݂ܶܐ → barṯo
bnoyo [Inf. bny I ܒܢܝ] (L.8) counting
bocu ܒܳܥܘ (interj.) (L.10) please
bocuṯo ܒܳܥܘܬ݂ܐ (f.), pl. bëcwoṯe ܒܷܥܘܳܬ݂ܶܐ (Q.10,7) request, application
bode, bëdyo ܒܳܕܶܐ، ܒܷܕܝܐ - bdele, bdela ܒܕܶܠܶܗ، ܒܕܶܠܰܗ [bdy I ܒܕܝ] to begin, to start | bdewayle dë mšayal šwole ܒܕܶܘܰܝܠܶܗ ܕܷܡܫܰܝܰܠ ܫܘܳܠܶܐ he began asking questions (L.17); bdela dë mḥaḏro ruḥa ܒܕܶܠܰܗ ܕܷܡܚܰܕ݂ܪܐ ܪܘܚܰܗ she began to prepare herself (L.20); bdele d marcël ܒܕܶܠܶܗ ܕܡܰܪܥܷܠ he started to tremble (Q.7,51) → mšare
bohar, bëhro ܒܳܗܰܪ، ܒܷܗܪܐ - bahër, bahiro ܒܰܗܷܪ، ܒܰܗܝܪܐ [bhr I ܒܗܪ] (Q.3,30) to become bright, to get light
bolo ܒܳܠܐ (m.) mind | komaḥto bolo cal ܟܳܡܰܚܬܐ ܒܳܠܐ ܥܰܠ she pays attention to (L.11); këtle bolo rwiḥo ܟܷܬܠܶܗ ܒܳܠܐ ܪܘܝܚܐ he is patient; latli mede cal boli ܠܰܬܠܝ ܡܶܕܶܐ ܥܰܠ ܒܳܠܝ I do not have anything planned (L.18); gëd oṯe l bolan ܓܷܕ ܐܳܬ݂ܶܐ ܠܒܳܠܰܢ we will remember, it will come to us (to mind) (L.22); koṯen l bola ܟܳܐܬ݂ܷܢ ܠܒܳܠܰܗ she remembers them (L.23)
boram, bërmo ܒܳܪܰܡ، ܒܷܪܡܐ - barëm, barimo ܒܰܪܷܡ، ܒܰܪܝܡܐ [brm I ܒܪܡ] to turn around (intr.), to rotate (intr.) | heš lo barimi cal ruḥayye ܗܶܫ ܠܐ ܒܰܪܝܡܝ ܥܰܠ ܪܘܚܰܝܝܶܗ they were still fully enjoying (lit. they haven't yet turned around themselves) (L.22)
bosam, bësmo ܒܳܣܰܡ، ܒܷܣܡܐ - basëm, basimo ܒܰܣܷܡ، ܒܰܣܝܡܐ [bsm I ܒܣܡ] to become pleasant
bosamle, bosamla ܒܳܣܰܡܠܶܗ، ܒܳܣܰܡܠܰܗ - basëmle, basëmla ܒܰܣܷܡܠܶܗ، ܒܰܣܷܡܠܰܗ [bsm I ܒܣܡ] (+ L-Suf.) to like | ayna hërgo kobosamlax? ܐܰܝܢܰܐ ܗܷܪܓܐ ܟܳܒܳܣܰܡܠܰܟ݂؟ which subject do you like? (L.3.5)
bošal, bëšlo ܒܳܫܰܠ، ܒܷܫܠܐ - bašël, bašilo ܒܰܫܷܠ، ܒܰܫܝܠܐ [bšl I ܒܫܠ] (L.13) to become cooked, to cook (intr.), to become overripe
bote ܒܳܬܶܐ → bayto
boṭal, bëṭlo ܒܳܛܰܠ، ܒܷܛܠܐ - baṭël, baṭilo ܒܰܛܷܠ، ܒܰܛܝܠܐ [bṭl I ܒܛܠ] to become tired | hul d baṭël ܗܘܠ ܕܒܰܛܷܠ until he got tired (Q.7,68)
boxe, buxyo ܒܳܟ݂ܶܐ، ܒܘܟ݂ܝܐ - baxi, baxyo ܒܰܟ݂ܝ، ܒܰܟ݂ܝܐ [bxy I ܒܟ݂ܝ] (L.15) to cry | boxeno cal i ḥila d sëmle abre d cammi acli? ܒܳܟ݂ܶܢܐ ܥܰܠ ܐܝ ܚܝܠܰܐ ܕܣܷܡܠܶܗ ܐܰܒܪܶܗ ܕܥܰܡܡܝ ܐܰܥܠܝ؟ should I cry because my cousin betrayed me? (Q.7,58)
boya ܒܳܝܰܐ (f.), pl. boyat ܒܳܝܰܬ (L.6) paint, dye
boyaṭ, bayṭo ܒܳܝܰܛ، ܒܰܝܛܐ - bëṭle, bëṭla ܒܷܛܠܶܗ، ܒܷܛܠܰܗ [byṭ I ܒܝܛ] (L.13) to blow up, to explode (tr.), to fire (fireworks)
boyaz, bayzo ܒܳܝܰܙ، ܒܰܝܙܐ - bëzle, bëzla ܒܷܙܠܶܗ، ܒܷܙܠܰܗ [byz I ܒܝܙ] to empty, to pour out | bëz! !ܒܷܙ pour out! (G.23)
bramšël ܒܪܰܡܫܷܠ (adv.) (L.14) yesterday evening → ramšo
Briṭanoyo ܒܪܝܛܰܢܳܝܐ Brit → Briṭanya i Rabṯo
Briṭanya i Rabṯo ܒܪܝܛܰܐܢܝܰܐ ܐܝ ܪܰܒܬ݂ܐ (G.19) Great Britain
briṯo ܒܪܝܬ݂ܐ (f.), pl. bëryawoṯe ܒܷܪܝܰܘܳܬ݂ܶܐ (L.18) world
brozo ܒܪܳܙܐ (m.), pl. broze ܒܪܳܙܶܐ (L.23) pig
basro dab broze ܒܰܣܪܐ ܕܰܒ ܒܪܳܙܶܐ pork
→ ḥziro
Bšeriye ܒܫܶܪܝܝܶܐ (Q.9,22) Beşiri, city in the province Batman (South-East Turkey)
buḥono ܒܘܚܳܢܐ (m.), pl. buḥone ܒܘܚܳܢܶܐ ⑴ study ⑵ (pl.) research | ab buḥonayḏe ܐܰܒ ܒܘܚܳܢܰܝܕ݂ܶܗ his research (Q.9,47)
buḥrono ܒܘܚܪܳܢܐ (m.), pl. buḥrone ܒܘܚܪܳܢܶܐ (L.21) exam
bumo ܒܘܡܐ (m.), pl. bume ܒܘܡܶܐ (L.22) owl
buqto ܒܘܩܬܐ (f.), pl. boqoṯe ܒܳܩܳܬ݂ܶܐ (Q.1,70) bundle, bouquet
buṣoyo ܒܘܨܳܝܐ (m.), pl. buṣoye ܒܘܨܳܝܶܐ (Q.9,26) research
byoṭo [Inf. byṭ I ܒܝܛ] (L.13) exploding (tr.), firing (of fireworks) → boyaṭ
bziro ܒܙܝܪܐ, f. bzërto ܒܙܷܪܬܐ, pl. bzire ܒܙܝܪܶܐ (L.19) sown
cade ܥܰܕܶܐ (f.), pl. cadat ܥܰܕܰܬ (L.16) tradition, custom, practice | ac cadani ܐܰܥ ܥܰܕܰܢܝ these customs, these traditions (Q.3,115)
cadi ܥܰܕܝ (adj.) (L.4) usual, normal
cafro ܥܰܦܪܐ (m.), pl. cafrone ܥܰܦܪܳܢܶܐ (L.7) soil, sand
Cäjam ܥܱܔܰܡ (m.) (Q.8,30) Persia
cajizo (adj.), f. cajëzto ܥܰܔܷܙܬܐ, pl. cajize ܥܰܔܝܙܶܐ (Q.5,40) ⑴ bored ⑵ uncomfortable, not feeling well
caksuno ܥܰܟܣܘܢܐ (m.), pl. caksune ܥܰܟܣܘܢܶܐ (L.7) elbow
cal ܥܰܠ (prep.) on | cal mën? ܥܰܠ ܡܷܢ؟ for which reason? why? (L.24)
cal d ܥܰܠ ܕ since, because
cal (+ Suf., G.11b,1-2) | acli ܐܰܥܠܝ on me; acla ܐܰܥܠܰܗ on her; aclayye ܐܰܥܠܰܝܝܶܗ on them
cal u xer ܥܰܠ ܐܘ ܟ݂ܶܝܪ congratulations!
calcolo ܥܰܠܥܳܠܐ (m.), pl. calcole ܥܰܠܥܳܠܐ (L.18) storm, tornado, whirlwind
calofo ܥܰܠܳܦܐ (m.) (G.22) feed
cam (prep.) with, together with |
cam (+ Suf., G.11b,1-2) | acme ܐܰܥܡܶܗ with him; acmayxu ܐܰܥܡܰܝܟ݂ܘ with you (pl.)
cam gabe d (L.20) ܥܰܡ ܓܰܒܶܗ ܕ besides, in addition to, apart from
cam gab + Suf. (L.16) ܥܰܡ ܓܰܒ in addition, besides
cam hani kulle (Q.5,73) ܥܰܡ ܗܰܢܝ ܟܘܠܠܶܗ furthermore, in addition to this
cam ḥbol (Q.5,49) ܥܰܡ ܚܒܳܠ unfortunately
cam ḥḏoḏe (G.18) ܥܰܡ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ with each other, together
cam sabro d (L.23) ܥܰܡ ܣܰܒܪܐ ܕ in the hope that
cam u zabno (L.20) ܥܰܡ ܐܘ ܙܰܒܢܐ over time
cämäliye ܥܱܡܱܠܝܝܶܐ (f.), pl. cämäliyat ܥܱܡܱܠܝܝܰܬ (L.14) operation, surgery
camiro ܥܰܡܝܪܐ (adj.), f. camërto ܥܰܡܷܪܬܐ, pl. camire ܥܰܡܝܪܶܐ ⑴ inhabitated | kule mas Suryoye camiro wa ܟܘܠܶܗ ܡܰܣ ܣܘܪܝܳܝܶܐ ܥܰܡܝܪܐ ܘܰܐ it was wholly inhabitated by Arameans/Assyrians (L.19) ⑵ built → comar
cammo ܥܰܡܡܐ (m.), pl. cammone ܥܰܡܡܳܢܶܐ (L.4) uncle (from father's side)
camo ܥܰܡܐ (m.), pl. came ܥܰܡܶܐ (L.19) people | u camayḏe ܐܘ ܥܰܡܰܝܕ݂ܶܗ his people (L.17)
Campari ܟܰܡܦ݁ܰܪܝ (= Kampari, L.24) Campari
camšira ܥܰܡܫܝܪܰܐ, pl. camširat ܥܰܡܫܝܪܰܬ (L.14) (f.) nurse
camṯo (f.), pl. camṯoṯe ܥܰܡܬ݂ܳܬ݂ܶܐ (L.4) aunt (from father's side)
camuqo ܥܰܡܘܩܐ (adj.), f. camëqto ܥܰܡܷܩܬܐ, pl. camuqe ܥܰܡܘܩܶܐ ⑴ deep ⑵ fundamental, in-depth
Cäräbi ܥܱܪܱܒܝ (Q.6,37) Arabic (language) → Caraboyo
Caraboyo ܥܰܪܰܒܳܝܐ (L.19) Arabic (language) → Cäräbi
carquwo ܥܰܪܩܘܘܐ (m.), pl. carquwe ܥܰܪܩܘܘܶܐ (L.7) heel
caskar ܥܰܣܟܰܪ (m., f.), pl. caskar ܥܰܣܟܰܪ, casekër ܥܰܣܶܟܷܪ (Q.7,11) ⑴ (f.) military, army ⑵ (m.) soldier
caskäriye ܥܰܣܟܱܪܝܝܶܐ (f.) military service
casqo ܥܰܣܩܐ (adj.), f. casqo ܥܰܣܩܐ, pl. casqe ܥܰܣܩܶܐ (L.20) difficult
casquṯo ܥܰܣܩܘܬ݂ܐ (f.) (Q.9,23) difficulty, effort → ṣacbuṯo
casro ܥܰܣܪܐ (num.), f. csar ܥܣܰܪ (L.4) ten
caṣriyawoṯe ܥܰܨܪܝܝܰܘܳܬ݂ܶܐ (adv.) (G.18) in the evening → caṣriye
caṣriye ܥܰܨܪܝܝܶܐ (f.) (L.8) ⑴ evening ⑵ in the evening → adcaṣriye, caṣriyawoṯe
catiqo ܥܰܬܝܩܐ (adj.), f. catëqto ܥܰܬܷܩܬܐ, pl. catiqe ܥܰܬܝܩܶܐ (Q.9,69) old, ancient
caṭmo ܥܰܛܡܐ (f.), pl. caṭmoṯe ܥܰܛܡܳܬ݂ܶܐ (L.7) thigh
cawje ܥܰܘܔܶܐ (f.), pl. cawjat ܥܰܘܔܰܬ (L.21) curve
cawodo ܥܰܘܳܕܐ, f. cawadto ܥܰܘܰܕܬܐ, pl. cawode ܥܰܘܳܕܶܐ (G.19) worker, working | cawode ne ܥܰܘܳܕܶܐ ܢܶܐ they are working (L.6) → šaġolo
cäyaša ܥܱܝܰܫܰܐ (f.) (L.20) life, cost of living
cayla ܥܰܝܠܰܐ (f.), pl. caylat ܥܰܝܠܰܬ family | ac caylayḏan ܐܰܥ ܥܰܝܠܰܝܕ݂ܰܢ our families (Q.6,50) → iqarṯo
cayni ܥܰܝܢܝ ⑴ exactly (like) ⑵ same
b cayni zabno (Q.2,33) ܒܥܰܝܢܝ ܙܰܒܢܐ simultaneously, at the same time
cayno ܥܰܝܢܐ (f.), pl. caynoṯe ܥܰܝܢܳܬ݂ܶܐ, cayne ܥܰܝܢܶܐ (L.7) ⑴ eye | gëd ḥozitu b caynayxu ܓܷܕ ܚܳܙܝܬܘ ܒܥܰܝܢܰܝܟ݂ܘ you (pl.) will see with your own eyes (L.22) ⑵ spring
cal ac cayne ܥܰܠ ܐܰܥ ܥܰܝܢܶܐ welcome, with pleasure, alright!
cal cayni ܥܰܠ ܥܰܝܢܝ with pleasure, alright!
caywo ܥܰܝܘܐ (m.), pl. caywe ܥܰܝܘܶܐ (L.18) cloud
cbarto ܥܒܰܪܬܐ (f.), pl. cbaryoṯe ܥܒܰܪܝܳܬ݂ܶܐ (Q.8,35) ⑴ entrance ⑵ entry, access
cboro ܥܒܳܪܐ [Inf. cbr I ܥܒܪ] ⑴ entering, coming in ⑵ entrance | cboro l darbo rišoyo ܥܒܳܪܐ ܠܕܰܪܒܐ ܪܝܫܳܝܐ entering the the main road; (give way!) (L.21) → cobar
cebugro ܥܶܒܘܓܪܐ (m.), pl. cebugre ܥܶܒܘܓܪܶܐ mouse
ceḏo ܥܶܕ݂ܐ (m.), pl. ceḏe ܥܶܕ݂ܶܐ (L.9) festival, holidays | ceḏo brixo! ܥܶܕ݂ܐ ܒܪܝܟ݂ܐ Happy Holiday! (L.13)
Ceḏo Rabo ܥܶܕ݂ܐ ܪܰܒܐ Easter
Ceḏo Zcuro ܥܶܕ݂ܐ ܙܥܘܪܐ Christmas
celoyo ܥܶܠܳܝܐ (adj.), f. celayto ܥܶܠܰܝܬܐ, pl. celoye ܥܶܠܳܝܶܐ high | celayto yo ܥܶܠܰܝܬܐ ܝܐ it (f.) is high (L.6)
cewono ܥܶܘܳܢܐ [Inf. cwn II ܥܘܢ] help, support | u cewonayḏe ܐܘ ܥܶܘܳܢܰܝܕ݂ܶܗ his help (Q.2,17) → mcawan
cezo ܥܶܙܐ (f.), pl. ceze ܥܶܙܶܐ (L.12) goat | hën mac ceze ܗܷܢ ܡܰܥ ܥܶܙܶܐ some goats (Q.7,30)
Cëbroyo ܥܷܒܪܳܝܐ (L.19) ⑴ Hebrew (language) ⑵ Hebrew
cël ܥܷܠ (prep.) (+ m-) above, over → cal, lalcal
cëlmo ܥܷܠܡܐ (m.), pl. cëlme ܥܷܠܡܶܐ ⑴ world ⑵ (sg.) people
Cëlmo Tliṯoyo (L.18) ܥܷܠܡܐ ܬܠܝܬ݂ܳܝܐ Third World
cëlṯo ܥܷܠܬ݂ܐ (f.), pl. celoṯe ܥܶܠܳܬ݂ܶܐ (Q.9,98) reason, cause | i cëlṯo di goluṯaṯṯe ܐܝ ܥܷܠܬ݂ܐ ܕܝ ܓܳܠܘܬ݂ܰܬ݂ܬ݂ܶܗ the reason for their emigration (Q.10,30)
cëmro ܥܷܡܪܐ (m.) (L.4) age = cumro
cënwe ܥܷܢܘܶܐ (pl.), sg. cënwo ܥܷܢܘܐ (L.10) ⑴ grapes ⑵ (sg.) berry
cënwe kome ܥܷܢܘܶܐ ܟܳܡܶܐ black grapes
→ suġlo
Cërnës ܥܷܪܢܷܣ (Q.8,64) Cërnës, village in Turabdin → Cërnësoyo
Cërnësoyo ܥܷܪܢܷܣܳܝܐ, f. Cërnësayto ܥܷܪܢܷܣܰܝܬܐ, pl. Cërnësoye ܥܷܪܢܷܣܳܝܶܐ (Q.8,64) person from the village Cërnës → Cërnës
cëtqo ܥܷܬܩܐ (m.) age (things) → catiqo, cotaq
ciqo ܥܝܩܐ (adj.), f. cëqto ܥܷܩܬܐ, pl. ciqe ܥܝܩܶܐ (L.11) narrow
Ciraq ܥܝܪܰܐܩ (m.) (G.19) Iraq
Ciraqoyo ܥܝܪܰܩܳܝܐ, f. Ciraqayto ܥܝܪܰܩܰܝܬܐ, pl. Ciraqoye ܥܝܪܰܩܳܝܶܐ (G.19) Iraqi
Ciruṯo ܥܝܪܘܬ݂ܐ (f.) (Q.9,88) ⑴ awakening ⑵ name of the first Aramaic/Assyrian national movement → Intibah
cisaqṯo ܥܝܣܰܩܬ݂ܐ (f.), pl. cisaqyoṯe ܥܝܣܰܩܝܳܬ݂ܶܐ (L.16) ring, wedding ring
cito ܥܝܬܐ (f.), pl. citoṯe ܥܝܬܳܬ݂ܶܐ, citawoṯe ܥܝܬܰܘܳܬ݂ܶܐ (L.16) ⑴ church ⑵ church visit ⑶ church service
claymo ܥܠܰܝܡܐ (m.), pl. clayme ܥܠܰܝܡܶܐ (L.11) teenager, young man
claymṯo ܥܠܰܝܡܬ݂ܳܐ (f.), pl. claymoṯe ܥܠܰܝܡܳܬ݂ܶܐ (L.16) teenager, young woman
cmoro ܥܡܳܪܐ [Inf. cmr I ܥܡܪ] (Q.8,39) building | u cmorayḏa ܐܘ ܥܡܳܪܰܝܕ݂ܰܗ its construction, architecture (Q.8,39) → comar
cobar, cëbro ܥܳܒܰܪ، ܥܷܒܪܐ - cabër, cabiro ܥܰܒܷܪ، ܥܰܒܝܪܐ [cbr I ܥܒܪ] to enter, to come in | gëd cëbrina šotina qaḥwa ܓܷܕ ܥܷܒܪܝܢܰܐ ܫܳܬܝܢܰܐ ܩܰܚܘܰܐ we will go inside and have coffee (L.12); me d cabirina li ganṯo gëd ḥozitu kul mede ܡܶܐ ܕܥܰܒܝܪܝܢܰܐ ܠܝ ܓܰܢܬ݂ܐ ܓܷܕ ܚܳܙܝܬܘ ܟܘܠ ܡܶܕܶܐ when we enter the park, you (pl.) will see everything (L.22); d cëbri laḥ ḥuḏre ܕܥܷܒܪܝ ܠܰܚ ܚܘܕ݂ܪܶܐ that they enter associations (Q.9,117)
codilo ܥܳܕܝܠܐ, pl. codile ܥܳܕܝܠܶܐ brother-in-law, husband of wife's sister → damṯo
cojaz, cëjzo ܥܳܔܰܙ، ܥܷܔܙܐ - cajëz, cajizo ܥܰܔܷܙ، ܥܰܔܝܙܐ [cjz I ܥܔܙ] ⑴ to get annoyed, to get angry | ḥëngi cajëzwayno mene ܚܷܢܓܝ ܥܰܔܷܙܘܰܝܢܐ ܡܶܢܶܗ because I had gotten so annoyed with him (Q.7,83) ⑵ to become bored ⑶ to feel uncomfortable, to feel unwell
cole, cëlyo ܥܳܠܶܐ، ܥܷܠܝܐ - cali, calyo ܥܰܠܝ، ܥܰܠܝܐ [cly I ܥܠܝ] to go up, to rise | kocolën am maye day yame ܟܳܥܳܠܷܢ ܐܰܡ ܡܰܝܶܐ ܕܰܝ ܝܰܡܶܐ the sea level rises (L.18)
coliqo ܥܳܠܝܩܐ (m.), pl. coliqe ܥܳܠܝܩܶܐ (L.23) candy made of grape syrup in form of a sausage
comar, cëmro ܥܳܡܰܪ، ܥܷܡܪܐ - camër, camiro ܥܰܡܷܪ، ܥܰܡܝܪܐ [cmr I ܥܡܪ] (L.6) ⑴ to live, to inhabit ⑵ to be built
comër baytux ܥܳܡܷܪ ܒܰܝܬܘܟ݂ thank you
→ camiro
coraq, cërqo ܥܳܪܰܩ، ܥܷܪܩܐ - carëq, cariqo ܥܰܪܷܩ، ܥܰܪܝܩܐ [crq I ܥܪܩ] to run away, to escape → mahzam
coraw, cërwo ܥܳܪܰܘ، ܥܷܪܘܐ - crule, crula ܥܪܘܠܶܗ، ܥܪܘܠܰܗ [crw I ܥܪܘ] (G.20) to sieve coarsely | crawu ܥܪܰܘܘ sieve (pl.)! (G.23)
coṣar, cuṣro ܥܳܨܰܪ، ܥܘܨܪܐ - cṣërle, cṣërla ܥܨܷܪܠܶܗ، ܥܨܷܪܠܰܗ [cṣr I ܥܨܪ] to squeeze, to press, to pressure | cuṣriwaynanne ܥܘܨܪܝܘܰܝܢܰܢܢܶܗ we used to press them (Q.4,16)
cotaq, cëtqo ܥܳܬܰܩ، ܥܷܬܩܐ - catëq, catiqo ܥܰܬܷܩ، ܥܰܬܝܩܐ [ctq I ܥܬܩ] to become old, to become ancient
cowad, cawdo ܥܳܘܰܕ، ܥܰܘܕܐ - cwëdle, cwëdla ܥܘܷܕܠܶܗ، ܥܘܷܕܠܰܗ [cwd I ܥܘܕ] to work | mën kocawdat? ܡܷܢ ܟܳܥܰܘܕܰܬ؟ what kind of work do you do? (L.3); u babo w i emo di iqarṯo kocawdi ܐܘ ܒܰܒܐ ܘܐܝ ܐܶܡܐ ܕܝ ܐܝܩܰܪܬ݂ܐ ܟܳܥܰܘܕ the father and the mother in the family work (L.4) → šoġal
coyaš, cayšo ܥܳܝܰܫ، ܥܰܝܫܐ - cayëš, cayišo ܥܰܝܷܫ، ܥܰܝܝܫܐ [cyš I ܥܝܫ] to live | an abne d ḥoli kocayši bu Swed ܐܰܢ ܐܰܒܢܶܐ ܕܚܳܠܝ ܟܳܥܰܝܫܝ ܒܘ ܣܘܶܕ my cousins (from mother's side) live in Sweden (L.4); b Kafro cayšiwa tmoni iqaryoṯe ܒܟܰܦܪܐ ܥܰܝܫܝܘܰܐ ܬܡܳܢܝ ܐܝܩܰܪܝܳܬ݂ܶܐ eighty families lived in Kafro (Q.2,1)
crayto ܥܪܰܝܬܐ (f.) (Q.3,86) lunch
croḏo (m.), pl. croḏe ܥܪܳܕ݂ܶܐ (L.22) zebra, wild donkey
cruto ܥܪܘܬܐ (f.) Friday
i cruto li ctiḏuṯo ܐܝ ܥܪܘܬܐ ܠܝ ܥܬܝܕ݂ܘܬ݂ܐ Fridays for Future
→ yawmo
csar ܥܣܰܪ (num., f.) ten → casro
cṣoro ܥܨܳܪܐ [Inf. cṣr I ܥܨܪ] (Q.4,30) squeezing, pressing
cudrono ܥܘܕܪܳܢܐ (m.) help, support → cewono
cufoyo ܥܘܦܳܝܐ (m.), pl. cufoye ܥܘܦܳܝܶܐ funeral, burial ceremony | sim u cufoyayḏe ܣܝܡ ܐܘ ܥܘܦܳܝܰܝܕ݂ܶܗ he was buried (in church) (Q.9,123)
culyo ܥܘܠܝܐ (m.), pl. culye ܥܘܠܝܶܐ (L.19) height
cumro ܥܘܡܪܐ age | cumre ܥܘܡܪܶܗ in the age of … (Q.9,4); b cumro nacimo ܒܥܘܡܪܐ ܢܰܥܝܡܐ at a young age (Q.9,13) = cëmro
cuqobo ܥܘܩܳܒܐ (m.), pl. cuqobe ܥܘܩܳܒܶܐ (Q.9,26) studies, research
Cuṯmanoyo ܥܘܬ݂ܡܰܢܳܝܐ, f. Cuṯmanayto ܥܘܬ݂ܡܰܢܰܝܬܐ, pl. Cuṯmanoye ܥܘܬ݂ܡܰܢܳܝܶܐ (Q.9,26) ⑴ Ottoman ⑵ Ottoman (language)
cwodo [Inf. cwd I ܥܘܕ] (L.3) ⑴ work | kul ḥa azze lu cwodayḏe ܟܘܠ ܚܰܐ ܐܰܙܙܶܗ ܠܘ ܥܘܳܕܰܝܕ݂ܶܗ everyone went to their work (L.3) ⑵ working
cwodo mšawtfo (L.24) ܥܘܳܕܐ ܡܫܰܘܬܦܐ collective work
→ cowad, šuġlo
cwono ܥܘܳܢܐ (f.), pl. cwone ܥܘܳܢܶܐ (L.12) ⑴ (f.) female sheep ⑵ (pl.) sheep
čaket ܫ̰ܰܟܶܬ (m.), pl. čaketat ܫ̰ܰܟܶܬܰܬ, čakete ܫ̰ܰܟܶܬܶܐ (L.7) jacket
čanṭa (f.), pl. čanṭat ܫ̰ܰܢܛܰܬ (L.3) bag
čaye ܫ̰ܰܝܶܐ (f.), pl. čayat ܫ̰ܰܝܰܬ (L.23) tea
čike ܫ̰ܝܟܶܐ (adv.) a little bit | qumṯux kiba xud čike ܩܘܡܬ݂ܘܟ݂ ܟܝܒܰܗ ܟ݂ܘܕ ܫ̰ܝܟܶܐ you are so tiny (Q.7,61) → ëšmo2
čimanto ܫ̰ܝܡܰܢܬܐ (f.) (L.6) concrete, cement
Čin ܫ̰ܝܢ (m.) (G.19) China = Ṣin
d ܕ ⑴ (G.10a) genitive particle | šušaye d ḥamro ܫܘܫܰܝܶܐ ܕܚܰܡܪܐ bottle of wine; u bayto d babi ܐܘ ܒܰܝܬܐ ܕܒܰܒܝ my father's house ⑵ relative pronoun | u baytawo d ḥërlan acle ܐܘ ܒܰܝܬܰܘܐ ܕܚܷܪܠܰܢ ܐܰܥܠܶܗ the house that we visited ⑶ (in conditional clauses: G.22b) if | d howewayli zabno ܕܗܳܘܶܘܰܝܠܝ ܙܰܒܢܐ if I had time (L.22); d ṭorënwa mëštace u Afrem ܕܛܳܪܷܢܘܰܐ ܡܷܫܬܰܥܶܐ ܐܘ ܐܰܦܪܶܡ if they had let Afrem play (L.22) ⑷ (G.7a) conjunction | kobac d yolaf u lišono ܟܳܐܒܰܥ ܕܝܳܠܰܦ ܐܘ ܠܝܫܳܢܐ he wants to learn the language; azza li šuqo d zawno cënwe ܐܰܙܙܰܗ ܠܝ ܫܘܩܐ ܕܙܰܘܢܐ ܥܷܢܘܶܐ she went to the market to buy grapes; merle d kobac ḥozelan bu ḥuḏro ܡܷܪܠܶܗ ܕܟܳܐܒܰܥ ܚܳܙܶܠܰܢ ܒܘ ܚܘܕ݂ܪܐ he said that he wanted to meet us in the clubhouse
dado ܕܰܕܐ (f.), pl. dadoṯe ܕܰܕܳܬ݂ܶܐ (L.4) aunt, uncle's wife (from father's side) → cammo
dafo du nawlo ܕܰܦܐ ܕܘ ܢܰܘܠܐ, pl. dafe du nawlo ܕܰܦܶܐ ܕܘ ܢܰܘܠܐ (f.) webpage
daftar ܕܰܦܬܰܪ, pl. däfetër ܕܱܦܶܬܷܪ, daftarat ܕܰܦܬܰܪܰܬ, daftare ܕܰܦܬܰܪܶܐ (L.3) notebook
dahole ܕܰܗܳܠܶܐ (f.), pl. daholat ܕܰܗܳܠܰܬ (L.16) drum | dahole w zërnaye ܕܰܗܳܠܶܐ ܘܙܷܪܢܰܝܶܐ drum and zurna (L.16)
damṯo ܕܰܡܬ݂ܐ (f.), pl. damoṯe ܕܰܡܳܬ݂ܶܐ (L.13) sister-in-law, wife of husband's brother → codilo
danwo ܕܰܢܘܐ (m.), pl. danwe ܕܰܢܘܶܐ (Q.1,46) tail
daqqa ܕܰܩܩܰܐ, pl. daqqat ܕܰܩܩܰܬ (L.8) minute → qaṭënto
darbo ܕܰܪܒܐ (m.), pl. darbe ܕܰܪܒܶܐ, darbone ܕܰܪܒܳܢܶܐ ⑴ road, way, route | bu darbo du yamo ܒܘ ܕܰܪܒܐ ܕܘ ܝܰܡܐ by sea (Q.9,48) ⑵ method
cal u darbo d (Q.5,21) ܥܰܠ ܐܘ ܕܰܪܒܐ ܕ with the help of, through, by
darbo dab bësëkletat (L.21) ܕܰܪܒܐ ܕܰܒ ܒܷܣܷܟܠܶܬܰܬ bicycle path
darbo dam mhalxone (L.21) ܕܰܪܒܐ ܕܰܡ ܡܗܰܠܟ݂ܳܢܶܐ pavement
darbo dar raḏoyoṯe (L.21) ܕܰܪܒܐ ܕܰܪ ܪܰܕ݂ܰܝܳܬ݂ܶܐ road, motorway
darbo du tren (L.21) ܕܰܪܒܐ ܕܘ ܬܪܶܢ railroad track, railway line
darbo ḥiṣo (L.21) ܕܰܪܒܐ ܚܝܨܐ highway, main road
darbo rišoyo (L.21) ܕܰܪܒܐ ܪܝܫܳܝܐ main road
darga ܕܰܪܓܰܐ (f.), pl. dargat ܕܰܪܓܰܬ (Q.3,113) gate
darġo ܕܰܪܓ݂ܐ (m.), pl. darġe ܕܰܪܓ݂ܶܐ (L.8) ⑴ stairs ⑵ degree, level ⑶ position
darḥal ܕܰܪܚܰܠ (adv.) (Q.1,35) immediately → mëḥḏo
darmala ܕܰܪܡܰܠܰܐ (sg./pl., Q.4,42) fatstock
darmono ܕܰܪܡܳܢܐ (m.), pl. darmone ܕܰܪܡܳܢܶܐ (L.14) ⑴ drug, medicine, medication ⑵ cure → beṯ darmone
dastër ܕܰܣܬܷܪ (m.) (Q.6,27) permission
dašëšto ܕܰܫܷܫܬܐ (f.) (L.10) rice pudding
dawġe ܕܰܘܓ݂ܶܐ (pl.) (L.23) ayran, diluted yoghurt
dawmo (f.), pl. dawme ܕܰܘܡܶܐ tree
dawmo du baluṭo (Q.7,4) ܕܰܘܡܐ ܕܘ ܒܰܠܘܛܐ oak, oak tree → baluṭo
dawmo du ceḏo (L.13) ܕܰܘܡܐ ܕܘ ܥܶܕ݂ܐ Christmas tree → ceḏo
daworo ܕܰܘܳܪܐ, f. dawarto ܕܰܘܰܪܬܐ, pl. dawore ܕܰܘܳܪܐ farmer, peasant
dawrënto ܕܰܘܪܷܢܬܐ, pl. dawrënyoṯe ܕܰܘܪܷܢܝܳܬ݂ܶܐ (L.21) roundabout
dawro ܕܰܘܪܐ, pl. dawre ܕܰܘܪܶܐ ⑴ turn, round | dawre d man yo ܕܰܘܪܶܗ ܕܡܰܢ ܝܐ؟ whose turn is it? ⑵ course | dawro du lišono ܕܰܘܪܐ ܕܘ ܠܝܫܳܢܐ language course (L.5) ⑶ role | mën yo u dawro du nawlo baḥ ḥaye yawmoye? ܡܷܢ ܝܐ ܐܘ ܕܰܘܪܐ ܕܘ ܢܰܘܠܐ ܒܰܚ ܚܰܝܶܐ ܝܰܘܡܳܝܶܐ welche Rolle hat das Internet im Alltagsleben?
dawse ܕܰܘܣܶܐ (f.), pl. dawsat ܕܰܘܣܰܬ (Q.4,18) step
dayira ܕܰܝܝܪܰܐ, pl. dayirat ܕܰܝܝܪܰܬ (L.20) flat, apartment
dayira mšawtafto ܕܰܝܝܪܰܐ ܡܫܰܘܬܰܦܬܐ shared apartment
dayno ܕܰܝܳܢܐ, pl. dayne ܕܰܝܢܶܐ (L.19) debt
dayono ܕܰܝܳܢܐ, f. dayanto ܕܰܝܰܢܬܐ, pl. dayone ܕܰܝܳܢܶܐ (L.15) ⑴ judge ⑵ referee
dayrayto ܕܰܝܪܰܝܬܐ (f.), pl. dayroyoṯe ܕܰܝܪܳܝܳܬ݂ܶܐ (Q.8,9) nun
dayro ܕܰܝܪܐ (f.), pl. dayre ܕܰܝܪܶܐ (L.17) monastery
dayro d Mor Marqus (Q.9,51) ܕܰܝܪܐ ܕܡܳܪܝ̱ ܡܰܪܩܘܣ the Syriac Orthodox monastery of St. Markus in Jerusalem
dayro du Zacfäran (Q.9,67) ܕܰܝܪܐ ܕܘ ܙܰܥܦܱܪܰܢ Dayr az-Zaafaran monastery (Syriac Orthodox patriarchate until 1932)
dayroyo ܕܰܝܪܳܝܐ, pl. dayroye ܕܰܝܪܳܝܶܐ (Q.8,8) monk
dayroyuṯo ܕܰܝܪܳܝܘܬ݂ܐ (f.) monasticism
dcar ܕܥܰܪ (L.21) get back, come back! → docar
dcoro ܕܥܳܪܐ [Inf. dcr I ܕܥܪ] ⑴ returning, coming back ⑵ return, way back
deri ܕܶܪܝ (+ time specification) following, next
deri yawmo (L.13) ܕܶܪܝ ܝܰܘܡܐ the following day
dewo ܕܶܘܐ (m.), pl. dewe ܕܶܘܶܐ (L.22) wolf
dëbbo ܕܷܒܒܐ (m.), f. dëbbe ܕܷܒܒܶܐ, pl. dëbbat ܕܷܒܒܐ (L.22) bear
dëqqa ܕܷܩܩܰܐ (f.) (L.22) attention, caution
soyam dëqqa ܣܳܝܰܡ ܕܷܩܩܰܐ to pay attention | ṭro soyam dëqqa ܛܪܐ ܣܳܝܰܡ ܕܷܩܩܰܐ he should pay attention (Q.5,69)
dërto ܕܷܪܬܐ (f.), pl. dërtoṯe ܕܷܪܬܳܬ݂ܶܐ (Q.3,114) yard, walled yard
dësto ܕܷܣܬܐ (m.), pl. dëste ܕܷܣܬܶܐ (Q.3,90) big cooking pot, cooking pan
dëšno ܕܷܫܢܐ (m.), pl. dëšne ܕܷܫܢܶܐ (L.13) gift, present
dibës ܕܝܒܷܣ (m.) grape syrup, grape molasses
diḏ- -ܕܝܕ݂ (+ Suf., G.10b) possessive pronoun | diḏi ܕܝܕ݂ܝ my; dëṯxu ܕܷܬ݂ܟ݂ܘ your (pl.)
diktatoriye ܕܝܟܬܰܬܳܪܝܝܶܐ (f.), pl. diktatoriyat ܕܝܟܬܰܬܳܪܝܝܰܬ (Q.10,68) dictatorship
dilonoiṯ ܕܝܠܳܢܳܐܝܬ݂ (Q.4,63) especially, above all
dilonoyo ܕܝܠܳܢܳܝܐ (adj.), f. dilonayto ܕܝܠܳܢܰܝܬܐ, pl. dilonoye ܕܝܠܳܢܰܝܬܐ (L.3) ⑴ special, particular | mede dilonoyo ܡܶܕܶܐ ܕܝܠܳܢܳܝܐ special feature, something special, particular (Q.5,54) ⑵ own ⑶ private
diloyuṯo ܕܝܠܳܝܘܬ݂ܐ, pl. diloyoṯe quality, property, feature
diloyuṯo qnumayto ܕܝܠܳܝܘܬ݂ܐ ܩܢܘܡܰܝܬܐ private sphere
dirak ܕܝܪܰܟ (m.), pl. dirake ܕܝܪܰܟܶܐ (Q.3,23) transmission tower, power pole, mast
disa ܕܝܣܰܐ (adv.) (L.22) again, once more
dlo ܕܠܐ (prep.) (L.7) without | dlo mini ܕܠܐ ܡܝܢܝ without me (L.7); dlo mënxu ܕܠܐ ܡܷܢܟ݂ܘ without you (pl.) (L.7)
dlo zuze ܕܠܐ ܙܘܙܶܐ for free, free of charge, gratis → magon, bälaš
dmoxo ܕܡܳܟ݂ܐ [Inf. dmx I ܕܡܟ] (L.6) sleeping, sleep → domax
docar, ducro ܕܳܥܰܪ، ܕܘܥܪܐ - dacër, daciro ܕܰܥܷܪ، ܕܰܥܝܪܐ [dcr I ܕܥܪ] to return, to get back | bak kmo këbcat ducrina? ܒܰܟ ܟܡܐ ܟܷܐܒܥܰܬ ܕܘܥܪܝܢܰܐ؟ when shall we go back home? (L.8); inaqla d ducrono mi cito ܐܝܢܰܩܠܰܐ ܕܕܘܥܪܳܢܐ ܡܝ ܥܝܬܐ as soon as I (f.) come back from the church (Q.1,10); ak kallawat daciri acle ܐܰܟ ܟܰܠܠܰܘܰܬ ܕܰܥܝܪܝ ܐܰܥܠܶܗ the money returned to him (Q.6,47); majbur ducriwa ܡܰܔܒܘܪ ܕܘܥܪܝܘܰܐ they had to return (Q.10,78)
dolaq, dëlqo ܕܳܠܰܩ، ܕܷܠܩܐ - dalëq, daliqo ܕܰܠܷܩ، ܕܰܠܝܩܐ [dlq I ܕܠܩ] ⑴ to shine, to flash (intr.) ⑵ to burn (intr.) | lebi dolaqwa aclayye ܠܶܒܝ ܕܳܠܰܩܘܰܐ ܐܰܥܠܰܝܝܶܗ I felt pity for them (Q.10,51)
domax, dëmxo ܕܳܡܰܟ݂، ܕܷܡܟ݂ܐ - damëx, damixo ܕܰܡܷܟ݂، ܕܰܡܝܟ݂ܐ [dmx I ܕܡܟ] (L.7) to sleep | an nacime kodëmxi ܐܰܢ ܢܰܥܝܡܶܐ ܟܳܕܷܡܟ݂ܝ the children are sleeping (L.8.5) → dmoxo
dome, dumyo ܕܳܡܶܐ، ܕܷܡܝܐ - dami, damyo ܕܰܡܝ، ܕܰܡܝܐ [dmy I ܕܡܝ] to resemble, to look similar → šobah
doraš, dëršo ܕܳܪܰܫ، ܕܷܪܫܐ - drëšle, drëšla ܕܪܷܫܠܶܗ، ܕܪܷܫܠܰܗ [drš I ܕܪܫ] ⑴ to study ⑵ to examine | kodëršina ab bëcwoṯe ܟܳܕܷܪܫܝܢܰܐ ܐܰܒ ܒܷܥܘܳܬ݂ܶܐ we are examining the applications (Q.10,6) ⑶ to discuss ⑷ to train → durošo, madrašto
dore, dëryo ܕܳܪܶܐ، ܕܷܪܝܐ - drele, drela ܕܪܶܠܶܗ، ܕܪܶܠܰܗ [dry I ܕܪܝ] to drop (tr.)
dore šlomo ܕܳܪܶܐ ܫܠܳܡܐ to greet | drele šlomo aclayye ܕܪܶܠܶܗ ܫܠܳܡܐ ܐܰܥܠܰܝܝܶܗ he greeted them (L.3)
doro ܕܳܪܐ (m.), pl. dore ܕܳܪܶܐ ⑴ century, age ⑵ time ⑶ generation
doyaq, dayqo ܕܳܝܰܩ، ܕܰܝܩܐ - dëqle, dëqla ܕܷܩܠܶܗ، ܕܷܩܠܰܗ [dyq I ܕܝܩ] ⑴ to press | dëqle acle ܕܷܩܠܶܗ ܐܰܥܠܶܗ he pressured him (Q.7,52) ⑵ to knock ⑶ to ring (tr.) ⑷ to ring (intr.), to chime
druco ܕܪܘܥܐ (f.), pl. drucone ܕܪܘܥܳܢܶܐ (L.7) arm
duglo ܕܘܓܠܐ (f.), pl. dugle ܕܘܓܠܶܐ (Q.2) lies
dukano ܕܘܟܰܢܐ (f.), pl. dukane ܕܘܟܰܢܶܐ (L.4) shop, store
dukano daj jule (L.4) ܕܘܟܰܢܐ ܕܰܔ ܔܘܠܶܐ clothing shop
dukano du dahwo (L.19) ܕܘܟܰܢܐ ܕܘ ܕܰܗܘܐ jewelry shop
dukṯo ܕܘܟܬ݂ܐ (f.), pl. dëkoṯe ܕܷܟܳܬ݂ܶܐ, dukoṯe ܕܘܟܳܬ݂ܶܐ (L.3) place, site, location | l goran di dukṯo ܠܓܳܪܰܐܢ ܕܝ ܕܘܟܬ݂ܐ as traditionally done (Q.4,25); kul dukṯo me diḏi nuqrowa ܟܘܠ ܕܘܟܬ݂ܐ ܡܶܐ ܕܝܕ݂ܝ ܢܘܩܪܳܘܰܐ every part of my body hurt (Q.7,79); koṯe ḥreno l dukṯi ܟܳܐܬ݂ܶܐ ܚܪܶܢܐ ܠܕܘܟܬ݂ܝ someone else comes instead of me (Q.10,50)
dulfino ܕܘܠܦܝܢܐ (m.), pl. dulfine ܕܘܠܦܝܢܶܐ (L.22) dolphine
dumyo ܕܘܡܝܐ (m.) manner, way → šëkël
durošo ܕܘܪܳܫܐ (m.), pl. duroše ܕܘܪܳܫܶܐ (L.3) ⑴ exercise ⑵ training
duroše gušmonoye (L.7) ܕܘܪܳܫܶܐ ܓܘܫܡܳܢܳܝܶܐ physical exercises, gymnastics
ḏarbo ܕ݂ܰܪܒܐ (f.), pl. ḏarbe ܕ݂ܰܪܒܶܐ blow, strike, hit, punch | i ḏarbayḏe ܐܝ ܕ݂ܰܪܒܰܝܕ݂ܶܗ his punch (Q.7,67)
ḏayfo ܕ݂ܰܝܦܐ (m.), pl. ḏayfe ܕ݂ܰܝܦܶܐ (Q.8,12) ⑴ guest ⑵ visitor → socuro
e ܐܶ yes
egarṯo ܐܶܓܰܪܬ݂ܐ (f.), pl. egaryoṯe ܐܶܓܰܪܝܳܬ݂ܶܐ (L.21) letter → maktub
elo ܐܶܠܐ (L.6) but, however
ema ܐܶܡܰܐ when | l ema ܠܐܶܡܰܐ until when (L.24); m ema ܡܐܶܡܰܐ since when (L.24); Oh, ema …? ܐܳܗ، ܐܶܡܰܐ ...؟ oh, how…? (Q.6,75)
e-mail ܐܝܡܰܝܠ, pl. e-mailat ܐܝܡܰܝܠܰܬ (L.4) email
emo ܐܶܡܐ (f.), pl. emoṯe ܐܶܡܳܬ݂ܶܐ (L.4) mother
en ܐܶܢ if
en d ܐܶܢ ܕ if (… then) | en d zërwalxu Ṭurcabdin ܐܶܢ ܕܙܷܪܘܰܠܟ݂ܘ ܛܘܪܥܰܒܕܝܢ if you had visited Turabdin (L.22)
en lo (Q.4,49) ܐܶܢ ܠܐ if not
→ häka, iḏa, ënkan
esfiro ܐܶܣܦܝܪܐ (L.15) ball
esfir iḏo ܐܶܣܦܝܪ ܐܝܕ݂ܐ handball = handbol
esfir reġlo ܐܶܣܦܝܪ ܪܶܓ݂ܠܐ football = futbol
esfir salo ܐܶܣܦܝܪ ܣܰܠܐ basketball = basketbol
esfir ṭëbliṯo ܐܶܣܦܝܪ ܛܷܒܠܝܬ݂ܐ table tennis = pingpong
esoro ܐܶܣܳܪܐ (m.), pl. esore ܐܶܣܳܪܶܐ (L.24) ⑴ connection ⑵ relation ⑶ contact
soyam esore cam ܣܳܝܰܡ ܐܶܣܳܪܶܐ ܥܰܡ to contact smb., to establish contact with smb. | sëmla esore cam yolufe ḥrene ܣܷܡܠܰܗ ܐܶܣܳܪܶܐ ܥܰܡ ܝܳܠܘܦܶܐ ܚܪܶܢܶܐ she made contacts with other students (L.20)
Ënglišoyo ܐܷܢܓܠܝܫܳܝܐ, f. Ënglišayto ܐܷܢܓܠܝܫܰܝܬܐ, pl. Ënglišoye ܐܷܢܓܠܝܫܳܝܶܐ (L.20) ⑴ Englishman, Englishwoman ⑵ English ⑶ (m.sg.) English (language)
ënkan ܐܷܢܟܰܐܢ (L.20) if, in case → en, häka, iḏa
ëšmo1 ܐܷܫܡܐ (m.), pl. ëšmone ܐܷܫܡܳܢܶܐ name | ëšmi ܐܷܫܡܝ my name (L.3)
ëšmo2 (adv.) a little bit
ëšmo ëšmo ܐܷܫܡܐ ܐܷܫܡܐ gradually, over time → hedi hedi
→ čike
ëšqaḏ ܐܷܫܩܰܕ݂ (adv.) (L.20) last year
ëšti ܐܷܫܬܝ (num.) (L.9) sixty
ëšto ܐܷܫܬܐ (num.), f. šeṯ ܫܶܬ݂ (L.8) six
ëšwëṭ ܐܷܫܘܷܛ (L.9) February
ëzze, ëzza ܐܷܙܙܶܗ، ܐܷܙܙܰܗ - azze, azza ܐܰܙܙܶܗ، ܐܰܙܙܰܗ [ʾzy/ʾzl I ܐܙܠ] to go, to go away | kul ḥa azze lu cwodayḏe ܟܘܠ ܚܰܐ ܐܰܙܙܶܗ ܠܘ ܥܘܳܕܰܝܕ݂ܶܗ everyone went to their work (L.3); kiban ḥeloyo ëzzan ܟܝܒܰܢ ܚܶܠܳܝܐ ܐܷܙܙܰܢ we can go early (L.8); kazzi mjarballe ܟܰܐܙܙܝ ܡܔܰܪܒܰܠܠܶܗ I will go and try it (the dress) on (L.11.6); qëm, zan! ܩܷܡ، ܙܰܢ! come on, let's go! (L.11.6); zano! !ܙܰܢܐ let's go! (Q.7,56); ëzze w oṯewa ܐܷܙܙܶܗ ܘܐܳܬ݂ܶܘܰܐ he went back and forth (?) (L.21); kazzino li cito ܟܰܐܙܙܝܢܐ ܠܝ ܥܝܬܐ I am going to the church (Q.1,5); azze lebe l ܐܰܙܙܶܗ ܠܶܒܶܗ ܠ he craved for (Q.1,19); zux marke ܙܘܟ ܡܰܪܟܶܐ go away! (Q.1,66); nošo lazze laf ele ܢܳܫܐ ܠܰܐܙܙܶܗ ܠܰܦ ܐܶܠܶܗ no one came to help him (Q.2,45); layban ëzzan laq qayse ܠܰܝܒܰܢ ܐܷܙܙܰܢ ܠܰܩ ܩܰܝܣܶܐ we cannot go to collect wood (Q.3,41); azzano bu muklo w tacina ruḥan ܐܰܙܙܰܢܐ ܒܘ ܡܘܟܠܐ ܘܛܰܥܝܢܰܐ ܪܘܚܰܢ we indulged with our food and forgot about the time (Q.7,23) → mazlo, mitawzal, mizal
fabriqa ܦܰܒܪܝܩܰܐ (f.), pl. fabriqat ܦܰܒܪܝܩܰܬ factory | i fabriqa d këtyo b Mëḏyaḏ ܐܝ ܦܰܒܪܝܩܰܐ ܕܟܷܬܝܐ ܒܡܷܕ݂ܝܰܕ݂ the wine factory which is located in Midyat (Midyat Shiluh Süryani Şarapçılık) (Q.4,60)
Facebook ܦܰܝܣܒܘܟ (L.24) Facebook
fahdo ܦܰܗܕܐ (m.), pl. fahde ܦܰܗܕܶܐ (L.22) leopard, panther
falgo ܦܰܠܓܐ (m.), pl. falge ܦܰܠܓܶܐ ⑴ half ⑵ middle | b falge d ܒܦܰܠܓܶܗ ܕ in the middle of (L.19)
falge d yawmo ܦܰܠܓܶܗ ܕܝܰܘܡܐ midday
falqo ܦܰܠܩܐ (m.), pl. falqe ܦܰܠܩܶܐ (L.4) piece, portion, part | falqe rišoye ܦܰܠܩܶܐ ܪܝܫܳܝܶܐ main parts (L.7)
fanera ܦܰܢܶܪܰܐ (f.), pl. fanerat ܦܰܢܶܪܰܬ (L.11) sweater
faqiro ܦܰܩܝܪܐ (adj.), f. faqërto ܦܰܩܷܪܬܐ, pl. faqire ܦܰܩܝܪܶܐ poor, wretched | u faqiro d Šamcën ܐܘ ܦܰܩܝܪܐ ܕܫܰܡܥܷܢ poor Šamcën (Q.7,49)
farṣufo ܦܰܪܨܘܦܐ (m.), pl. farṣufe ܦܰܪܨܘܦܶܐ (L.15) person, human being → šaxṣ
fasqo ܦܰܣܩܐ (m.), pl. fasqe ܦܰܣܩܶܐ (Q.4,22) rotten berries
faṣuliye ܦܰܨܘܠܝܝܶܐ (f.) (Q.3,93) (white) beans
faṭëryarxuṯo ܦܰܛܷܪܝܰܪܟ݂ܘܬ݂ܐ (f.) (Q.8,25) patriarchate (church)
fayëš ܦܰܝܷܫ (not) anymore | nošo lo foraqwa fayëš d latyo Berlinayto ܢܳܫܐ ܠܐ ܦܳܪܰܩܘܰܐ ܦܰܝܷܫ ܕܠܰܬܝܐ no one noticed anymore that she is not a Berliner (L.20); casqo yo fayëš ܥܰܣܩܐ ܝܐ ܦܰܝܷܫ it became difficult (L.24) → foyaš, lo
femo ܦܶܡܐ (m.), pl. feme ܦܶܡܶܐ (L.7) mouth
feqoso ܦܶܩܳܣܐ [fqs II ܦܩܣ] applauding, applause, cheers → mfaqas
ferojo ܦܶܪܳܔܐ [frj II ܦܪܔ] observing, observation, watching → mfaraj
fëclo ܦܷܥܠܐ (m.), pl. fëcle ܦܷܥܠܶܐ (L.9) worker | af fëclayḏe ܐܰܦ ܦܷܥܠܰܝܕ݂ܶܗ his workers (Q.3,85)
fëlim ܦܷܠܝܡ (m.), pl. fëlime ܦܷܠܝܡܶܐ, fëlimat ܦܷܠܝܡܰܬ ⑴ film ⑵ X-ray image
fërco ܦܷܪܥܳܐ (m.), pl. fërce ܦܷܪܥܐ department, discipline, branch | fërce d yulfono ܦܷܪܥܶܐ ܕܝܘܠܦܳܢܐ fields of study (L.20)
fërṣa ܦܷܪܨܰܐ (f.), pl. fërṣat ܦܷܪܨܰܬ (L.24) possibility, chance
fësṭan ܦܷܣܛܰܐܢ (m.), pl. fësṭanat ܦܷܣܛܰܢܰܬ (L.11) dress
fëtqo ܦܷܬܩܐ (m.), pl. fëtqe ܦܷܬܩܶܐ (L.15) ticket, pass
fëtqo di mëštuṯo ܦܷܬܩܐ ܕܝ ܡܷܫܬܘܬ݂ܐ wedding card → qart
fëtyuno ܦܷܬܝܘܢܐ (m.), pl. fëtyune ܦܷܬܝܘܢܶܐ (L.15) tap, faucet
filo ܦܝܠܐ (m.), pl. file ܦܝܠܶܐ (L.22) elephant
firo ܦܝܪܐ (m.), pl. fire ܦܝܪܶܐ (L.10) ⑴ fruit ⑵ priests' headdress (kippa)
flan ܦܠܰܐܢ (Q.10,76) such-and-such
fniṯo ܦܢܝܬ݂ܐ, pl. fënyoṯe ܦܷܢܝܳܬ݂ܶܐ (L.19) province, region, compass direction | i fniṯayḏan ܐܝ ܦܢܝܬ݂ܰܝܕ݂ܰܢ our region (Q.4,3)
foham, fëhmo ܦܳܗܰܡ، ܦܷܗܡܐ - fahëm, fahimo ܦܰܗܷܡ، ܦܰܗܝܡܐ [fhm I ܦܗܡ] to understand | këbcono fëhmanne inaqla d howina cam ḥḏoḏe ܟܷܐܒܥܳܢܐ ܦܷܗܡܰܢܢܶܗ ܐܝܢܰܩܠܰܐ ܕܗܳܘܝܢܰܐ ܥܰܡ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ I want to understand them when we are together (L.5)
folaḥ, fëlḥo ܦܳܠܰܚ، ܦܷܠܚܐ - flëḥle, flëḥla ܦܠܷܚܠܶܗ، ܦܠܷܚܠܰܗ [flḥ I ܦܠܚ] (Q.9,85) to work, to volunteer → fulḥono
folat, fëlto ܦܳܠܰܬ، ܦܷܠܬܐ - falët, falito ܦܰܠܷܬ، ܦܰܠܝܬܐ [flt I ܦܠܬ] to escape, to survive | falëtlux kaččëke ܦܰܠܷܬܠܘܟ݂ ܟܰܫ̰ܫ̰ܷܟܶܐ one of your daughters has survived (Q.6,64)
foliṭiqoro ܦܳܠܝܛܝܩܳܪܐ, f. foliṭiqarto ܦܳܠܝܛܝܩܰܪܬܐ, pl. foliṭiqore ܦܳܠܝܛܝܩܳܪܶܐ (G.19) politician
foqёcṯo ܦܳܩܷܥܬ݂ܳܐ, pl. foqëcyoṯe ܦܳܩܷܥܝܳܬ݂ܶܐ (L.13) firecracker, fireworks → mfarqac
foraq, fërqo ܦܳܪܰܩ، ܦܷܪܩܐ - frëqle, frëqla ܦܪܷܩܠܶܗ، ܦܪܷܩܠܰܗ [frq I ܦܪܩ] to notice, to recognize | nošo lo foraqwa fayëš d latyo Berlinayto ܢܳܫܐ ܠܐ ܦܳܪܰܩܘܰܐ ܦܰܝܷܫ ܕܠܰܬܝܐ ܒܶܪܠܝܢܰܝܬܐ no one noticed anymore that she is not a Berliner (L.20); d lo fërqo b mede ܕܠܐ ܦܷܪܩܐ ܒܡܶܕܶܐ so that she does not notice anything (Q.1,22); fërqowayno ܦܷܪܩܳܘܰܝܢܐ I (f.) noticed (Q.10,64); koforaq bi duglo xayifo ܟܳܦܳܪܰܩ ܒܝ ܕܘܓܠܐ ܟ݂ܰܝܝܦܐ he immediately recognizes the lies (Q.10,66)
foras, fërso ܦܳܪܰܣ، ܦܷܪܣܐ - frësle, frësla ܦܪܷܣܠܶܗ، ܦܪܷܣܠܰܗ [frs I ܦܪܣ] (L.24) ⑴ to spread out ⑵ to publish, to post | kofërsi medone baṭile ܟܳܦܷܪܣܝ ܡܶܕܳܢܶܐ ܒܰܛܝܠܶܐ they post meaningless things (Q.5,61)
foraš, fëršo ܦܳܪܰܫ، ܦܷܪܫܐ - frëšle, frëšla ܦܪܷܫܠܶܗ، ܦܪܷܫܠܰܗ [frš I ܦܪܫ] (L.3) to separate, to sort | kofëršo ste at tëġme daj jule me ḥḏoḏe ܟܳܦܷܪܫܐ ܣܬܶܐ ܐܰܬ ܬܷܓ݂ܡܶܐ ܕܰܔ ܔܘܠܶܐ ܡܶܐ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ she also keeps the different kinds of clothes sorted (L.11); bëṯër kofëršalle lag gawne ܒܷܬ݂ܷܪ ܟܳܦܷܪܫܰܠܠܶܗ ܠܰܓ ܓܰܘܢܶܐ then she sorts them according to colour (L.11)
forax, fërxo ܦܳܪܰܟ݂، ܦܷܪܟ݂ܐ - frëxle, frëxla ܦܪܷܟ݂ܠܶܗ، ܦܪܷܟ݂ܠܰܗ [frx I ܦܪܟ] ⑴ to rub ⑵ to massage ⑶ to crumble ⑷ to grate
fošar, fëšro ܦܳܫܰܪ، ܦܷܫܪܐ - fašër, faširo ܦܰܫܷܪ، ܦܰܫܝܪܐ [fšr I ܦܫܪ] to melt (intr.) | kofošar u gliḏo ܦܳܫܰܪ ܐܘ ܓܠܝܕ݂ܐ the ice melts (L.18)
fotaḥ, fëtḥo ܦܳܬܰܚ، ܦܷܬܚܐ - ftëḥle, ftëḥla ܦܬܷܚܠܶܗ، ܦܬܷܚܠܰܗ [ftḥ I ܦܬܚ] to open, to open up, to found, to establish | hënne ftëḥḥe dukano ܗܷܢܢܶܐ ܦܬܷܚܚܶܗ ܕܘܟܰܢܐ they opened a shop (L.19); moḥewa maṭro … xud ḥa fotëḥ feme du gawdo ܡܳܚܶܘܰܐ ܡܰܛܪܐ ... ܟ݂ܘܕ ܚܰܐ ܦܳܬܷܚ ܦܶܡܶܗ ܕܘ ܓܰܘܕܐ it was really coming down out there! (lit. it rained so strong, as if someone opened a gawdo, a dried animal sking bag used for making butter) (Q.3,4) → ftiḥo, futoḥo
foṯo ܦܳܬ݂ܐ, pl. foṯoṯe ܦܳܬ݂ܳܬ݂ܶܐ (L.7) ⑴ face | foṯo b foṯo ܦܳܬ݂ܐ ܒܦܳܬ݂ܐ face to face (L.24); täläfon foṯo b foṯo ܬܱܠܱܦܳܢ ܦܳܬ݂ܐ ܒܦܳܬ݂ܐ video telephony (L.24) ⑵ side
foyar, fayro ܦܳܝܰܪ، ܦܰܝܪܐ - fayër, fayiro ܦܰܝܷܪ، ܦܰܝܝܪܐ [fyr I ܦܝܪ] to fly | gëd fayritu bi ṭayasto msawyo l Omiḏ ܓܷܕ ܦܰܝܪܝܬܘ ܒܝ ܛܰܝܰܣܬܐ ܡܣܰܘܝܐ ܠܐܳܡܝܕ݂ you (pl.) will fly directly to Diyarbakir (L.17)
foyaš, fayšo ܦܳܝܰܫ، ܦܰܝܫܐ - fayëš, fayišo ܦܰܝܷܫ، ܦܰܝܝܫܐ [fyš I ܦܝܫ] (L.12) ⑴ to stay, to remain | fayëš mede? ܦܰܝܷܫ ܡܶܕܶܐ؟ is something missing? (L.12); fëš bë šlomo ܦܷܫ ܒܷܫܠܳܡܐ goodbye! (farewell expression sg.) (L.3); kofoyëš lu goran d ܟܳܦܳܝܷܫ ܠܘ ܓܳܪܰܐܢ ܕ it depends (on …) (Q.4,46) ⑵ to be situated | bu garbyo kofayšo Ḥësno d Kifo ܒܘ ܓܰܪܒܝܐ ܟܳܦܰܝܫܐ ܚܷܣܢܐ ܕܟܝܦܐ Hasankeyf is situated in the north (L.17) ⑶ to reside | foyašwa bu qaraqol ܦܳܝܰܫܘܰܐ ܒܘ ܩܰܪܰܩܳܠ ܕܝ ܩܪܝܬ݂ܰܝܕ݂ܰܢ he was stationed in the police station (in our village) (Q.7,93)
foyašle, foyašla ܦܳܝܰܫܠܶܗ، ܦܳܝܰܫܠܰܗ - fayëšle, fayëšla ܦܰܝܷܫܠܶܗ، ܦܰܝܷܫܠܰܗ [fyš I ܦܝܫ] (+ L-Suf.) to be left over (for smb.), to remain (for smb.) | fayëšle yo ܦܰܝܷܫܠܶܗ ܝܐ he got away with it (Q.7,96)
foyat, fayto ܦܳܝܰܬ، ܦܰܝܬܐ - fayët, fayito ܦܰܝܷܬ، ܦܰܝܝܬܐ [fyt I ܦܝܬ] ⑴ to pass by ⑵ to pass, to go by ⑶ to cross, to go across | kofayti l Amerika ܟܳܦܰܝܬܝ ܠܐܰܡܶܪܝܟܰܐ they go across to America (Q.6,14)
fquḏ ܦܩܘܕ݂, pl. fquḏu ܦܩܘܕ݂ܘ [fqḏ I ܦܩܕ] (L.10) please!
Fransa ܦܪܰܢܣܰܐ (G.19) France
Fransoyo ܦܪܰܢܣܳܝܐ, f. Fransayto ܦܪܰܢܣܰܝܬܐ, pl. Fransoye ܦܪܰܢܣܳܝܶܐ (G.19) ⑴ French ⑵ Frenchman, Frenchwoman
frišo ܦܪܝܫܐ (adj.), f. frëšto ܦܪܷܫܬܐ, pl. friše ܦܪܝܫܶܐ (L.7) ⑴ separate ⑵ special, different | woliṯo frëšto ܘܳܠܝܬ݂ܐ ܦܪܷܫܬܐ specific function (L.7)
fsoso ܦܣܳܣܐ (m.), pl. fsose ܦܣܳܣܶܐ approval, permit
fsoso lu tëcmiro (L.6) ܦܣܳܣܐ ܠܘ ܬܷܥܡܝܪܐ building permit
fṣiḥoyo ܦܨܝܚܳܝܐ, f. fṣiḥayto ܦܨܝܚܰܝܬܐ, pl. fṣiḥoye ܦܨܝܚܳܝܶܐ (L.12) happy, glad → fṣiḥuṯo, mëfṣaḥ
fṣiḥuṯo ܦܨܝܚܘܬ݂ܐ (f.), pl. fṣëḥwoṯe ܦܨܷܚܘܳܬ݂ܶܐ (L.12) joy, happiness
bë fṣiḥuṯo (Q.8,66) ܒܷܦܨܝܚܘܬ݂ܐ gladly, with pleasure
fšiṭo ܦܫܝܛܐ, f. fšëṭto ܦܫܷܛܬܐ, pl. fšiṭe ܦܫܝܛܶܐ (Q.5,29) simple, easy
ftiḥo ܦܬܝܚܐ, f. ftëḥto ܦܬܷܚܬܐ, pl. ftiḥe ܦܬܝܚܶܐ (L.11) open
ftilo ܦܬܝܠܐ (m.), pl. ftile ܦܬܝܠܶܐ (L.12) heyball
fuḥomo ܦܘܚܳܡܐ, pl. fuḥome ܦܘܚܳܡܶܐ (L.20) ⑴ comparison ⑵ (pl.) grade, mark, grade point, evaluation
moyad fuḥome ܡܳܝܰܕ ܦܘܚܳܡܶܐ to receive grades | kul naqla maydowa fuḥome ṭawwe ܟܘܠ ܢܰܩܠܰܐ ܡܰܝܕܳܘܰܐ ܦܘܚܳܡܶܐ ܛܰܘܘܶܐ she always received good grades (L.20)
obe fuḥome ܐܳܒܶܐ ܦܘܚܳܡܶܐ to evaluate, to assess, to grade, to give grades
fujo ܦܘܔܐ (m.), pl. fuje ܦܘܔܶܐ melon (all but watermelon) → žäbaše
fulḥono ܦܘܠܚܳܢܐ (m.), pl. fulḥone ܦܘܠܚܳܢܶܐ work, activity | fulḥono foliṭiqoyo ܦܘܠܚܳܢܐ ܦܳܠܝܛܝܩܳܝܐ political activity (Q.9,97)
funoyo ܦܘܢܳܝܐ (m.), pl. funoye ܦܘܢܳܝܶܐ (Q.10,85) answer → mfane
furšono ܦܘܪܫܢܐ, pl. furšone ܦܘܪܫܳܢܶܐ difference, distinction | layt furšono ܠܰܝܬ ܦܘܪܫܳܢܐ it does not matter; it makes no difference; no problem! (L.23)
fusqono ܦܘܣܩܳܢܐ (m.), pl. fusqone ܦܘܣܩܳܢܶܐ (Q.10,45) judgment, decision
obe fusqono to decide, to resolve | huwe fusqono ܗܘܘܶܗ ܦܘܣܩܳܢܐ they decided, they reached the decision (L.19) → obe
futbol ܦܘܬܒܳܠ (L.15) football → ṭëbbe
futoḥo ܦܘܬܳܚܐ (m.), pl. futoḥe ܦܘܬܳܚܶܐ opening, opening ceremony | u futoḥayḏa ܐܘ ܦܘܬܳܚܰܝܕ݂ܰܗ its (f.) opening ceremony (Q.8,71)
fyošo ܦܝܳܫܐ [Inf. fyš I ܦܝܫ] staying, stay → foyaš
gab ܓܰܒ (prep.) ⑴ by, near ⑵ towards
gab (+ Suf., G.11b) | gabi ܓܰܒܝ by me; gaban/gabayna ܓܰܒܰܢ ؛ ܓܰܒܰܝܢܰܐ by us; gabayye ܓܰܒܰܝܝܶܗ by them
gabo ܓܰܒܐ (m.), pl. gabe ܓܰܒܶܐ ⑴ side, direction | u gabano ܐܘ ܓܰܒܰܢܐ this side (L.11); gabo ḥreno ܓܰܒܐ ܚܪܶܢܐ the other side (L.21) ⑵ party (political)
me gabo (Q.9,113) ܡܶܐ ܓܰܒܐ on the one hand
me gabo ḥreno ste (Q.9,114) ܡܶܐ ܓܰܒܐ ܚܪܶܢܐ ܣܬܶܐ on the other hand
gabula ܓܰܒܘܠܰܐ (f.) (L.23) Gabula, Aramean/Assyrian dish made of wheat grain und buttermilk
gado ܓܰܕܐ (m.) (L.22) ⑴ luck ⑵ destiny
galdo ܓܰܠܕܐ (m.), pl. galde ܓܰܠܕܶܐ (L.7) ⑴ skin, hide ⑵ leather
galuḏo ܓܰܠܘܕ݂ܐ (adj.), f. galëḏto ܓܰܠܷܕ݂ܬܐ, pl. galuḏe ܓܰܠܘܕ݂ܶܐ (L.18) frozen
galwoyo ܓܰܠܘܳܝܐ, f. galwayto ܓܰܠܘܰܝܬܐ, pl. galwoye ܓܰܠܘܳܝܶܐ refugee, immigrant
i ṣbuṯo dag galwoye (Q.10,5) ܐܝ ܨܒܘܬ݂ܐ ܕܰܓ ܓܰܠܘܳܝܶܐ matters concerning refugees
gamlo (f.), pl. gamle ܓܰܡܠܶܐ (L.22) camel
ganono ܓܰܢܳܢܐ, f. gananto ܓܰܢܰܢܬܐ, pl. ganone ܓܰܢܳܢܶܐ (G.19) gardener → ganṯo
ganṯo ܓܰܢܬ݂ܐ (f.), pl. ganoṯe ܓܰܢܳܬ݂ܶܐ (L.6) garden, park
ganṯo daḥ ḥäyewën ܓܰܢܬ݂ܐ ܕܰܚ ܚܱܝܶܘܷܢ zoo, animal park
garbyo ܓܰܪܒܝܐ (m.) (L.19) north
garmo ܓܰܪܡܐ (m.), pl. garme ܓܰܪܡܶܐ (L.8,5) bone
garošo daṣ ṣërtoṯe ܓܰܪܳܫܐ ܕܰܨ ܨܷܪܬܳܬ݂ܶܐ, f. garašto ܓܰܪܰܫܬܐ, pl. garoše ܓܰܪܳܫܶܐ (L.19) photographer
gawdo ܓܰܘܕܐ (m.), pl. gawde ܓܰܘܕܐ butterskin, wineskin
gawiro ܓܰܘܝܪܐ (adj.), f. gawërto ܓܰܘܷܪܬܐ, pl. gawire ܓܰܘܝܪܶܐ (L.8.2) married
gawloco du lebo ܓܰܘܠܳܥܐ ܕܘ ܠܶܒܐ [Inf. gwlc ܓܘܠܥ] (L.14) ⑴ nausea ⑵ disgust
gawno ܓܰܘܢܐ (m.), pl. gawne ܓܰܘܢܶܐ (L.9) colour
gawo ܓܰܘܐ, pl. gawe ܓܰܘܶܐ (L.7) ⑴ belly ⑵ inner part | gawa di dukano ܓܰܘܰܗ ܕܝ ܕܘܟܰܢܐ inside of the store (L.11) ⑶ (pl.) offal
b gawe d ܒܓܰܘܶܗ ܕ ⑴ within ⑵ inside
gawonoiṯ ܓܰܘܳܢܳܐܝܬ݂ (adv.) (Q.9,35) generally, in general
gawoyo ܓܰܘܳܝܐ (adj.), f. gawayto ܓܰܘܰܝܬܐ, pl. gawoye ܓܰܘܳܝܶܐ (L.7) ⑴ inner, interior ⑵ inside-
gawro ܓܰܘܪܐ (m.), pl. gawre ܓܰܘܪܶܐ (L.4) man, husband | u gawrayḏa ܐܘ ܓܰܘܪܰܝܕ݂ܰܗ her husband (L.23) → zlam
gḏayto ܓܕ݂ܰܝܬܐ (f.), pl. gyoṯe ܓܝܳܬ݂ܶܐ (L.12) chicken, hen
gḏono ܓܕ݂ܳܢܐ (m.), pl. gḏone ܓܕ݂ܳܢܶܐ (Q.4,32) a larger clay jug (for water, wine)
gelo ܓܶܠܐ (m.), pl. gelone ܓܶܠܳܢܶܐ (L.12) grass
gëdšo ܓܷܕܫܳܐ (m.), pl. gёdše ܓܷܕܫܶܐ (L.13) accident
soyam gëdšo ܣܳܝܰܡ ܓܷܕܫܐ to have an accident, to cause an accident | u Barṣawmo sëmle gëdšo di raḏayto ܐܘ ܒܰܪܨܰܘܡܐ ܣܷܡܠܶܗ ܓܷܕܫܐ ܕܝ ܪܰܕ݂ܰܝܬܐ Barṣawmo got in a car accident (L.21)
gëlyonoruṯo ܓܷܠܝܘܢܳܪܘܬ݂ܐ (f.) journalism
gëlyunoro ܓܷܠܝܘܢܳܪܐ, f. gëlyunarto ܓܷܠܝܘܢܰܪܬܐ, pl. gëlyunore ܓܷܠܝܘܢܳܪܶܐ (G.19) journalist
gërwo ܓܷܪܘܐ (m.), pl. gërwe ܓܷܪܘܶܐ (L.11) sock, stocking
gëšro ܓܷܫܪܐ (m.), pl. gëšre ܓܷܫܪܶܐ (Q.9,106) bridge
gihano ܓܝܗܰܢܐ (f.) hell
gliḏo ܓܠܝܕ݂ܐ (L.18) ice → golaḏ
goḥak, guḥko ܓܳܚܰܟ، ܓܘܚܟܐ - gaḥëk, gaḥiko ܓܰܚܷܟ، ܓܰܚܝܟܐ [gḥk I ܓܚܟ] to laugh = goḥax
goḥax, guḥxo ܓܳܚܰܟ݂، ܓܘܚܟ݂ܐ - gaḥëx, gaḥixo ܓܰܚܷܟ݂، ܓܰܚܝܟ݂ܐ [gḥx I ܓܚܟ݂] to laugh
goḥax cal (Q.2,11) ܓܳܚܰܟ݂ ܥܰܠ to laugh at smb. | guḥxiwa acle ܓܘܚܟ݂ܝܘܰܐ ܐܰܥܠܶܗ they made fun of him, they mocked him (Q.1,50)
= goḥak
golaḏ, gulḏo ܓܳܠܰܕ݂، ܓܘܠܕ݂ܐ - galëḏ, galiḏo ܓܰܠܷܕ݂، ܓܰܠܝܕ݂ܐ [glḏ I ܓܠܕ] to freeze (intr.) | am maye galiḏiwa ܐܰܡ ܡܰܝܶܐ ܓܰܠܝܕ݂ܝܘܰܐ the water froze (Q.1,85) → gliḏo
gole, gulyo ܓܳܠܶܐ، ܓܘܠܝܐ - glele, glela ܓܠܶܠܶܗ، ܓܠܶܠܰܗ [gly I ܓܠܝ] to reveal, to unveil | ak kasyoṯo komëglën ܐܰܟ ܟܰܣܝܳܬ݂ܐ ܟܳܡܷܓܠܷܢ the secrets are exposed (Q.5,56)
gomušo ܓܳܡܘܫܐ (m.), pl. gomuše ܓܳܡܘܫܶܐ (L.22) buffalo
gonaw, gunwo ܓܳܢܰܘ، ܓܘܢܘܐ - gnule, gnula ܓܢܘܠܶܗ، ܓܢܘܠܰܗ [gnw I ܓܢܘ] to steal
goran ܓܳܪܰܐܢ (m.) manner, way
l goran d ܠܓܳܪܰܐܢ ܕ according to, in accordance with | l goran di dukṯo ܠܓܳܪܰܐܢ ܕܝ ܕܘܟܬ݂ܐ as traditionally done (Q.4,25)
goraš, guršo ܓܳܪܰܫ، ܓܘܪܫܐ - grëšle, grëšla ܓܪܷܫܠܶܗ، ܓܪܷܫܠܰܗ [grš I ܓܪܫ] to pull | komoyad u ḥawlo w kogorašle ܟܳܡܳܝܰܕ ܐܘ ܚܰܘܠܐ ܘܟܳܓܳܪܰܫܠܶܗ he takes the rope and pulls it (L.22); gorašwa casquṯo ܓܳܪܰܫܘܰܐ ܥܰܣܩܘܬ݂ܐ he had difficulties (Q.9,23); grëšla ṣacbuṯo ܓܪܷܫܠܰܗ ܨܰܥܒܘܬ݂ܐ she experienced difficulties (L.20)
gowar, gawro ܓܳܘܰܪ، ܓܰܘܪܐ - gawër, gawiro ܓܰܘܷܪ، ܓܰܘܝܪܐ [gwr I ܓܘܪ] (L.16) to marry, to get married | gëd gawrina ܓܷܕ ܓܰܘܪܝܢܰܐ we will get married (Q.6,67)
goyaš, gayšo ܓܳܝܰܫ، ܓܰܝܫܐ - gёšle, gёšla ܓܷܫܠܶܗ، ܓܷܫܠܰܗ [gyš I ܓܝܫ] to touch
grošo ܓܪܳܫܐ [Inf. grš I ܓܪܫ] pulling
grošo d admo ܓܪܳܫܐ ܕܐܰܕܡܐ blood collection
→ goraš
gud ܓܘܕ (L.22) if, in case = en, iḏa, häka
gudo ܓܘܕܐ (f.), pl. gude ܓܘܕܶܐ (L.15) ⑴ group ⑵ team ⑶ church choir ⑷ band (music) ⑸ desk (in the church for the choir)
gumrukči ܓܘܡܪܘܟܫ̰ܝ, f. gumrukčiye ܓܘܡܪܘܟܫ̰ܝܝܶܐ, pl. gumrukčiye ܓܘܡܪܘܟܫ̰ܝܝܶܐ (G.19) customs officer
gumṯo ܓܘܡܬ݂ܐ (f.), pl. gumoṯe ܓܘܡܳܬ݂ܶܐ (Q.6,2) weaving loom
gurno ܓܘܪܢܐ (m.), pl. gurne ܓܘܪܢܶܐ ⑴ basin, tub ⑵ mortar
gurno du ḥyofo ܓܘܪܢܐ ܕܘ ܚܝܳܦܐ bathtub
gurno du sḥoyo (Q.1,37) ܓܘܪܢܐ ܕܘ ܣܚܳܝܐ bathtub
gurno du tešiġo (L.6) ܓܘܪܢܐ ܕܘ ܬܶܫܝܓ݂ܐ sink, washbasin
gušmo ܓܘܫܡܐ (m.), pl. gušme ܓܘܫܡܶܐ body
gušmonoyo ܓܘܫܡܳܢܳܝܐ (adj.), f. gušmonayto ܓܘܫܡܳܢܰܝܬܐ, pl. gušmonoye ܓܘܫܡܳܢܳܝܶܐ (L.15) ⑴ physical, bodily ⑵ body-
gušt ܓܘܫܬ (adv.) (G.18) almost
gweto ܓܘܶܬܐ (f.) (L.8) cheese
gworo ܓܘܳܪܐ [Inf. gwr I ܓܘܪ] marrying, marriage | u gworano ܐܘ ܓܘܳܪܰܢܐ this marriage (Q.9,58) → gowar
gyošo [Inf. gyš I ܓܝܫ] (L.7) touching → goyaš
gyoṯe → gḏayto
ġäläbe ܓ݂ܱܠܱܒܶܐ (adv.) (L.3) much, very
ġäläbe kore (L.3) ܓ݂ܱܠܱܒܶܐ ܟܳܪܶܐ often, frequently, many times
ġalṭo ܓ݂ܰܠܛܐ (m.), pl. ġalṭe ܓ݂ܰܠܛܶܐ (L.6) ⑴ mistake ⑵ wrong, incorrect
ġamo ܓ݂ܰܡܐ (m.), pl. ġame ܓ݂ܰܡܶܐ (L.15) worry, concern
ġer ܓ݂ܶܝܪ (L.3) ⑴ another, other | ġer medone ܓ݂ܶܝܪ ܡܶܕܳܢܶܐ other materials (things) (L.6)
ġer m ܓ݂ܶܝܪ ܡ except
ġram ܓ݂ܪܰܡ (m.), pl. ġrame ܓ݂ܪܰܡܶܐ (L.10) gram
hadomo ܗܰܕܳܡܐ, pl. hadome ܗܰܕܳܡܶܐ ⑴ organ, bodypart | ḥa mah hadomani ܚܰܐ ܡܰܗ ܗܰܕܳܡܰܢܝ one of these organs (L.7) ⑵ member
hadome baroye ܗܰܕܳܡܶܐ ܒܰܪܳܝܶܐ external organs
hadome du gušmo ܗܰܕܳܡܶܐ ܕܘ ܓܘܫܡܐ organs of the body
hadome gawoye ܗܰܕܳܡܶܐ ܓܰܘܳܝܶܐ internal organs
häka ܗܱܟܰܐ (L.19) if, in case = hakka
hakka ܗܰܟܟܰܐ (L.19) if, in case = häka
halxo ܗܰܠܟ݂ܐ (m.) ⑴ walking | bu halxo ܒܘ ܗܰܠܟ݂ܐ by foot (Q.8,43) ⑵ pace, manner of walking
häma ܗܱܡܰܐ but, yet, however | häma gëd cawdina šato ܗܱܡܰܐ ܓܷܕ ܥܰܘܕܝܢܰܐ ܫܰܬܐ we will at first work for one year (Q.6,23) = hamma
hamburger ܗܰܡܒܘܪܓܶܪ (m.) (L.23) hamburger
hamma but, yet, however | hamma mar kul nošo këtle täläfon ܗܰܡܡܰܐ ܡܰܪ ܟܘܠ ܢܳܫܐ ܟܷܬܠܶܗ ܬܱܠܱܦܳܢ almost everyone has a phone (Q.5,23) = häma
ham … w ham ܗܰܡ ... ܘܗܰܡ (L.20) … as well as …, both
handbol (m.) (L.15) handball
hanëk ܗܰܢܷܟ → hawo
hani ܗܰܢܝ (prep.) since, for | hani šato lo ḥzelilax ܗܰܢܝ ܫܰܬܐ ܠܐ ܚܙܶܠܝܠܰܟ݂ I have not seen you for a year
hano ܗܰܢܐ (pron.), f. haṯe ܗܰܬ݂ܶܐ, pl. hani ܗܰܢܝ (G.5b) this (m.), this (f.), these | hani wayne? ܗܰܢܝ ܘܰܝܢܶܐ؟ was that all? (L.10); hano wa ܗܰܢܐ ܘܰܐ that was all (L.10)
hanyuṯo ܗܰܢܝܘܬ݂ܐ (L.10) bon appetit, enjoy!
harke ܗܰܪܟܶܐ (L.3) here
harke w tamo ܗܰܪܟܶܐ ܘܬܰܡܐ here and there
hat ܗܰܬ (pron.) (L.4; G.3b, 4b) ⑴ you ⑵ (copula 2. sg.) you are
hatu ܗܰܬܘ (pron.) (L.4; G.3b, 4b) ⑴ you (2. pl.) ⑵ (copula 2. pl.) you (pl.) are
haw1 ܗܰܘ (G.24d) not anymore | haw kocawdo adyawma ܗܰܘ ܟܳܥܰܘܕܐ ܐܰܕܝܰܘܡܰܐ her work is done for today (lit. she does not work today anymore); haw koṯe lu bayto ܗܰܘ ܟܳܐܬ݂ܶܐ ܠܘ ܒܰܝܬܐ he is not coming home anymore = law
haw2 (imperative) → obe
hawa ܗܰܘܰܐ, pl. hawat ܗܰܘܰܬ (L.8) ⑴ air | celoyo bi hawa ܥܶܠܳܝܐ ܒܝ ܗܰܘܰܐ high up in the air (L.18) ⑵ wind | hawa ḥëṣto ܗܰܘܰܐ ܚܷܨܬܐ strong wind (L.18) ⑶ weather | ġer mi hawa ܓ݂ܶܝܪ ܡܝ ܗܰܘܰܐ except for the weather (L.18)
hawno ܗܰܘܢܐ (m.) (L.15) mind | këtwayla b hawna ܟܷܬܘܰܝܠܰܗ ܒܗܰܘܢܰܗ she had in mind, she thought (Q.1,38)
hawnonoyo ܗܰܘܢܳܢܳܝܐ (adj.), f. hawnonayto ܗܰܘܢܳܢܰܝܬܐ, pl. hawnonoye ܗܰܘܢܳܢܳܝܶܐ (L.15) mental, cognitive, intellectual
hawo ܗܰܘܐ (pron.), f. hayo ܗܰܝܐ, pl. hanëk ܗܰܢܷܟ (G.5b) that (m.), that (f.), those
hawxa ܗܰܘܟ݂ܰܐ (L.4) so, like this
cal hawxa (Q.1,52) ܥܰܠ ܗܰܘܟ݂ܰܐ therefore, because of this → mawxa
hayklo ܗܰܝܟܠܐ (m.), pl. haykle ܗܰܝܟܠܶܐ (Q.8,17) altar, sanctuary
hedi ܗܶܕܝ (Q.3,59) then, after that
hedi hedi ܗܶܕܝ ܗܶܕܝ (L.14) slowly, step by step → ëšmo2
heš ܗܶܫ (L.4) ⑴ still, yet | heš cal ar raġle ܗܶܫ ܥܰܠ ܐܰܪ ܪܰܓ݂ܠܶܐ still standing (L.23); heš lo ܗܶܫ ܠܐ not yet (Q.5,6) ⑵ more
hën ܗܷܢ some, certain
Hënd ܗܷܢܕ (m.) (G.19) India
hënne ܗܷܢܢܶܐ (pron.) (L.6; G.3b) they
hërgo ܗܷܪܓܐ (m.), pl. hërge ܗܷܪܓܶܐ (L.3) ⑴ lesson ⑵ task ⑶ class | hërge du qloco ܗܷܪܓܶܐ ܕܘ ܩܠܳܥܐ driving lessons, driving practice (L.21); hërge du trafik ܗܷܪܓܶܐ ܕܘ ܬܪܰܦܝܟ theory classes (driving school) (L.21) ⑷ school subject
hič ܗܝܫ̰ (L.24) (not) at all
hiġmuno ܗܝܓ݂ܡܘܢܐ, f. hiġmunto ܗܝܓ݂ܡܘܢܬܐ, pl. hiġmune ܗܝܓ݂ܡܘܢܶܐ (Q.9,37) governor
hiw, hiwo ܗܝܘ، ܗܝܘܐ [ʾby/yhw I ܐܒܝ/ܗܘܝ] (only Pret.) to be given | hiw ele darmone ܗܝܘ ܐܶܠܶܗ ܕܰܪܡܳܢܶܐ he was given medication (L.14); hiwi ܗܝܘܝ they were given (Q.10,86) → mitahwe
hiya ܗܝܝܰܐ (pron.) (L.3; G.3b) she
hiye ܗܝܝܶܐ (pron.) (L.3; G.3b) he
hiyuṯo ܗܝܝܘܬ݂ܐ (f.) (L.4) ⑴ identity | i hiyuṯayḏi ܐܝ ܗܝܝܘܬ݂ܰܝܕ݂ܝ my identity (L.4); i hiyuṯaṯṯe ܐܝ ܗܝܝܘܬ݂ܰܬ݂ܬ݂ܶܗ their identity (Q.9,121) ⑵ nationality
hojam, hëjmo ܗܳܔܰܡ، ܗܷܔܡܐ - hjëmle, hjëmla ܗܔܷܡܠܶܗ، ܗܔܷܡܠܰܗ [hjm I ܗܔܡ] to attack | kohojam ܟܳܗܳܔܰܡ he attacks (Q.2,20); hjëmwayle ܗܔܷܡܘܰܝܠܶܗ he had attacked (Q.7,28)
Holanda ܗܳܠܰܢܕܰܐ (G.19) the Netherlands, Holland
Holandoyo ܗܳܠܰܢܕܳܝܐ, f. Holandayto ܗܳܠܰܢܕܰܝܬܐ, pl. Holandoye ܗܳܠܰܢܕܳܝܶܐ (G.19) ⑴ Dutchman, Dutchwoman ⑵ Dutch ⑶ (sg.m.) Dutch (language)
horag, hërgo ܗܳܪܰܓ، ܗܷܪܓܐ - hrëgle, hrëgla ܗܪܷܓܠܶܗ، ܗܪܷܓܠܰܗ [hrg I ܗܪܓ] to learn, to study | kolozam ḥa horag cal ܟܳܠܳܙܰܡ ܚܰܐ ܗܳܪܰܓ ܥܰܠ one has to study (Q.10,67)
howe, huyo ܗܳܘܶܐ، ܗܘܝܐ - hawi, hawyo ܗܰܘܝ، ܗܰܘܝܐ [hwy I ܗܘܝ] ⑴ to be | howe brixo ܗܳܘܶܐ ܒܪܝܟ݂ܐ nice! congratulations! (L.11.6); huyo brëxto ܗܘܝܐ ܒܪܷܟ݂ܬܐ congratulations! (L.22); kowën ḥaḏire ܟܳܘܷܢ ܚܰܕ݂ܝܪܶܐ they are (usually) attending, present (Q.10,24) ⑵ to become | hawi mdabrono ܗܰܘܝ ܡܕܰܒܪܳܢܐ he became the head, the editor (Q.9,108); i mäzäle hawyo cëtma ܐܝ ܡܱܙܱܠܶܐ ܗܰܘܝܐ ܥܷܬܡܰܐ the room became dark (Q.3,20) ⑶ to occur, to happen | ġäläbe kore kowe mamlo bayn day yolufe w du malfono ܓ݂ܱܠܱܒܶܐ ܟܳܪܶܐ ܟܳܘܶܐ ܡܰܡܠܐ ܒܰܝܢ ܕܰܝ ܝܳܠܘܦܶܐ ܘܕܘ ܡܰܠܦܳܢܐ during the class there are often conversations between the students and the teacher (L.5); kawi u Sayfo ܟܰܘܝ ܐܘ ܣܰܝܦܐ the Genocide had happened (Q.6,53); lo kowe mede ܠܐ ܟܳܘܶܐ ܡܶܕܶܐ nothing (bad) will happen (Q.7,55) ⑷ to become ripe, to become finished | u ḥamro howewa ܐܘ ܚܰܡܪܐ ܗܳܘܶܘܰܐ the wine matured (Q.4,39) ⑸ to be born | hawënwa at tloṯo nacimayḏi ܗܰܘܷܢܘܰܐ ܐܰܬ ܬܠܳܬ݂ܐ ܢܰܥܝܡܰܝܕ݂ܝ my three children were born (Q.10,16) ⑹ to fit, to suit | šafiro yo w gëd howe aclax ܫܰܦܝܪܐ ܝܐ ܘܓܷܕ ܗܳܘܶܐ ܐܰܥܠܰܟ݂ it is beautiful and will fit you (L.11.6)
howe moro ܗܳܘܶܐ ܡܳܪܐ to take care of | kolozam d howinale ġäläbe moro ܟܳܠܳܙܰܡ ܕܗܳܘܝܢܰܠܶܗ ܓ݂ܱܠܱܒܶܐ ܡܳܪܐ we must take care of him (L.7); hway moro l ruḥux! ܗܘܰܝ ܡܳܪܐ ܠܪܘܚܘܟ݂ take care of yourself! (L.14); kowënne moro ܟܳܘܷܢܢܶܗ ܡܳܪܐ they take care of them (L.22); huyowayno alle moro ܗܘܝܳܘܰܝܢܐ ܐܰܠܠܶܗ ܡܳܪܐ I (f.) took care of them (Q.10,17)
howele, howela ܗܳܘܶܠܶܗ، ܗܳܘܶܠܰܗ - hawile, hawila ܗܰܘܝܠܶܗ، ܗܰܘܝܠܰܗ [hwy I ܗܘܝ] (+ L-Suf.) ⑴ to have | hawila nësyono ṭawwo bu zwono w zebono ܗܰܘܝܠܰܗ ܢܷܣܝܳܢܐ ܛܰܘܘܐ ܒܘ ܙܘܳܢܐ ܘܙܶܒܳܢܐ she has gained good experience buying and selling (L.11); d lo howalxu šwole ḥrene, gëd cëbrina ܕܠܐ ܗܳܘܰܠܟ݂ܘ ܫܘܳܠܶܐ ܚܪܶܢܶܐ if you don't have any other questions, we will go inside (L.12) ⑵ to give birth | hawila barṯo ܗܰܘܝܠܰܗ ܒܰܪܬ݂ܐ she had a daughter (born) (G.17) → kët2, mawlaḏ
hul ܗܘܠ (L.19) until, as long as | hul dë mhalax šuġlan ṭawwo ܗܘܠ ܕܷܡܗܰܠܰܟ݂ ܫܘܓ݂ܠܰܢ ܛܰܘܘܐ as long as our business runs good (L.21); hul ema ܗܘܠ ܐܶܡܰܐ until when (L.24)
hurëk ܗܘܪܷܟ (m.) (L.23) fine wheat groats
ḥa ܚܰܐ, f. ḥḏo ܚܕ݂ܐ (L.7) ⑴ one | ḥa mënne ܚܰܐ ܡܷܢܢܶܗ one of them (L.12) ⑵ one (indef.), somebody
Ḥäbaš ܚܱܒܰܫ (m.) (G.19) Ethiopia, Abyssinia
ḥadodo ܚܰܕܳܕܐ, f. ḥadadto ܚܰܕܰܕܬܐ, pl. ḥadode ܚܰܕܳܕܶܐ (G.19) blacksmith, smith
ḥaḏiro ܚܰܕ݂ܝܪܐ (adj.), f. haḏërto ܚܰܕ݂ܝܪܶܐ, pl. haḏire ܚܰܕ݂ܝܪܶܐ (L.10) ⑴ ready, done ⑵ present
ḥago ܚܰܓܐ (m.), pl. ḥage ܚܰܓܶܐ (G.20) celebration, feast, party
Ḥaḥ ܚܰܐܚ (Q.8,36) Ḥaḥ, village in Turabdin
ḥal ܚܰܐܠ (m.) (L.19) condition, state, (financial) situation
Ḥälab ܚܱܠܰܒ (Q.6,54) Aleppo
ḥälile ܚܱܠܝܠܶܐ (f.) (Q.3,102) halile, candy made of grape syrup in form of a flatbread
ḥaloqo ܚܰܠܳܩܐ, f. ḥalaqto ܚܰܠܰܩܬܐ, pl. ḥaloqe ܚܰܠܳܩܶܐ (L.19) barber → qayoṣo
ḥalwo ܚܰܠܘܐ (m.) (L.10) milk | ḥalwo šaḥino ܚܰܠܘܐ ܫܰܚܝܢܐ warm milk (L.23); u ḥalwo kule ܐܘ ܚܰܠܘܐ ܟܘܠܶܗ all the milk (Q.1,21)
ḥalyo ܚܰܠܝܐ (adj.), f. ḥliṯo ܚܠܝܬ݂ܐ, pl. ḥalye ܚܰܠܝܶܐ (L.11) ⑴ sweet ⑵ nice, beautiful
ḥalyuṯo ܚܰܠܝܘܬ݂ܐ (f.) (L.16) ⑴ sweet thing, candy ⑵ beauty
ḥamro ܚܰܡܪܐ (m.), pl. ḥamrone ܚܰܡܪܳܢܶܐ (L.10) wine
ḥamšacsar ܚܰܡܫܰܥܣܰܪ (L.3) (num.) fifteen
ḥamšo ܚܰܡܫܐ (num.), f. ḥammëš ܚܰܡܡܷܫ (L.7) five
ḥänäke ܚܱܢܱܟܶܐ (f.), pl. ḥänäkat ܚܱܢܱܟܰܬ (Q.3,25) joke
b ḥänäke (Q.3,25) ܒܚܱܢܱܟܶܐ humorously, jokingly
ḥäpës ܚܱܦܷ݁ܣ (m.), pl. ḥapsat ܚܰܦ݁ܣܰܬ prison → ḥbušyo
ḥapṯo (f.), pl. ḥappoṯe ܚܰܦ݁ܦ݁ܳܬ݂ܶܐ (L.14) ⑴ piece, portion, chunk ⑵ pill
ḥapṯo d cënwe ܚܰܦ݁ܬ݂ܐ ܕܥܷܢܘܶܐ grape berry
ḥapṯo d ḥeṭo ܚܰܦ݁ܬ݂ܐ ܕܚܶܛܐ wheat grain
ḥaq ܚܰܩ ⑴ right, claim ⑵ price → obe
ḥaqlo ܚܰܩܠܐ (f.), pl. ḥaqloṯe ܚܰܩܠܳܬ݂ܶܐ (L.12) ⑴ field ⑵ area, subject, field of research
ḥarayto ܚܰܪܰܝܬܐ end | i ḥarayto daḥ ḥayayḏe ܐܝ ܚܰܪܰܝܬܐ ܕܰܚ ܚܰܝܰܝܕ݂ܶܗ the end of his life (Q.9,112)
bi ḥarayto (L.6) ܒܝ ܚܰܪܰܝܬܐ at the end, finally
ḥarayto di šabṯo (L.16) ܚܰܪܰܝܬܐ ܕܝ ܫܰܒܬ݂ܐ weekend
ḥarbo ܚܰܪܒܐ (adj.), f. ḥarbo ܚܰܪܒܐ, pl. ḥarbe ܚܰܪܒܶܐ (Q.10,77) bad
ḥarḏono ܚܰܪܕ݂ܳܢܐ (m.), pl. ḥarḏone ܚܰܪܕ݂ܳܢܶܐ (L.22) lizard
ḥärir ܚܱܪܝܪ (m.) (Q.6,42) silk
ḥaroyo ܚܰܪܳܝܐ (adj.), f. ḥarayto ܚܰܪܰܝܬܐ, pl. ḥaroye ܚܰܪܳܝܶܐ (L.6) last
ḥarṣabṯo ܚܰܪܨܰܒܬ݂ܐ (f.) (L.18) hail
ḥarufo ܚܰܪܘܦܐ (adj.), f. ḥarëfto ܚܰܪܷܦܬܐ, pl. ḥarufe ܚܰܪܘܦܶܐ ⑴ sharp ⑵ spicy ⑶ sparkling
maye ḥarufe (L.23) ܡܰܝܶܐ ܚܰܪܘܦܶܐ sparkling water
→ maye
ḥasyo ܚܰܣܝܐ (m.), pl. ḥasye ܚܰܣܝܶܐ (Q.9,17) bishop, archbishop | ḥasyo Jërjis Cabdënnur ܚܰܣܝܐ ܔܶܪܔܝܣ ܥܰܒܕܷܢܢܘܪ Georg Abd al-Nur, last archbishop of the Syriac Orthodox Church of Diyarbakir 1851-1933 (Q.9,18)
ḥasyuṯo ܚܰܣܝܘܬ݂ܐ (f.) (Q.8,15) ⑴ episcopate ⑵ bishopric, diocese
ḥaṣodo ܚܰܨܳܕܐ, f. ḥaṣadto ܚܰܨܰܕܬܐ, pl. ḥaṣode ܚܰܨܳܕܶܐ (Q.1,64) reaper
Ḥašḥaš ܚܰܫܚܰܫ (Q.9,21) Ḥašḥaš, previously a Syriac Orthodox village in the province Diyarbakir (South-Eastern Turkey)
ḥašowo ܚܰܫܳܘܳܐ, f. ḥašawto ܚܰܫܰܘܬܐ, pl. ḥašowe ܚܰܫܳܘܶܐ (L.19) accountant
ḥaṯno ܚܰܬ݂ܢܐ (m.), pl. ḥaṯne ܚܰܬ݂ܢܶܐ, ḥaṯnawoṯe ܚܰܬ݂ܢܰܘܳܬ݂ܶܐ ⑴ bridegroom ⑵ son-in-law ⑶ brother-in-law | u ḥaṯnayḏan ܐܘ ܚܰܬ݂ܢܰܝܕ݂ܰܢ our brother-in-law (someone who is married with a family member of the person talking) (Q.6,35)
ḥaṯo ܚܰܬ݂ܐ (adj.), f. ḥaṯto ܚܰܬ݂ܬܐ, pl. ḥaṯe ܚܰܬ݂ܶܐ (L.6) new
ḥawlo ܚܰܘܠܐ (m.), pl. ḥawle ܚܰܘܠܐ (L.22) rope
ḥawro ܚܰܘܪܐ (m.), pl. ḥawrone ܚܰܘܪܳܢܶܐ (L.3) friend → ḥwarṯo
ḥawruṯo (f.) (L.15) friendship
ḥaye ܚܰܝܶܐ (pl.) (L.4) life | ḥaye cadi ܚܰܝܶܐ ܥܰܕܝ normal life (L.19); aḥ ḥaye du zabnano ܐܰܚ ܚܰܝܶܐ ܕܘ ܙܰܒܢܰܢܐ life nowadays (Q.5,28)
baḥ ḥaye (L.15) ܒܰܚ ܚܰܝܶܐ never (in life)
ḥaye yawmoye (L.24) ܚܰܝܶܐ ܝܰܘܡܳܝܶܐ everyday life
ḥaylo ܚܰܝܠܐ (m.), pl. ḥayle ܚܰܝܠܶܐ (L.7) ⑴ force, strength | b ḥaylo ܒܚܰܝܠܐ strong, with strength (L.15) ⑵ power
ḥayoro dak kayiwe ܚܰܝܳܪܐ ܕܰܟ ܟܰܝܝܘܶܐ, f. ḥayarto ܚܰܝܰܪܬܐ, pl. ḥayore ܚܰܝܳܪܶܐ (L.19) nurse
ḥaywan ܚܰܝܘܰܢ (m.), pl. ḥäyewën ܚܱܝܶܘܷܢ, ḥaywane ܚܰܝܘܰܢܶܐ (L.12) animal
ḥbušyo ܚܒܘܫܝܐ, pl. ḥbušye ܚܒܘܫܝܶܐ (Q.10,70) prison → ḥäpës
ḥḏo ܚܕ݂ܐ → ḥa
ḥḏoḏe ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ each other
cam ḥḏoḏe (L.3) ܥܰܡ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ with each other, together
lë ḥḏoḏe (L.3) ܠܷܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ mutually, for each other
ḥёḏriye ܚܷܕ݂ܪܝܝܶܐ (f.), pl. ḥëḏriyat ܚܷܕ݂ܪܝܝܰܬ preparation → ḥeḏoro
ḥeḏër ܚܶܕ݂ܷܪ (L.12) ⑴ around ⑵ approximately, circa
ḥeḏër + Suf. (L.12) | ḥeḏora ܚܶܕ݂ܳܪܰܗ around her; ḥeḏorayxu ܚܶܕ݂ܳܪܰܝܟ݂ܘ around you (pl.)
ḥeḏoro ܚܶܕ݂ܳܪܐ [Inf. ḥḏr II ܚܕ݂ܪ] (L.13) preparation
ḥeloyo ܚܶܠܳܝܐ (adv.) (L.8) early (in the morning)
ḥemo ܚܶܡܐ (m.) (Q.2,22) heat
ḥeṭe ܚܶܛܶܐ (pl., f.), sg. ḥeṭo ܚܶܛܐ (Q.1,63) wheat
ḥeṯoṯo ܚܶܬ݂ܳܬ݂ܐ [Inf. ḥṯṯ II ܚܬ݂ܬ݂] (Q,8,68) reconstruction, renewal, renovation
ḥeworo ܚܶܘܳܪܐ (adj.), f. ḥewarto ܚܶܘܰܪܬܐ, pl. ḥewore ܚܶܘܳܪܶܐ white
ḥëdud ܚܷܕܘܕ (m.), pl. ḥëdude ܚܷܕܘܕܶܐ (L.17) border → tḥumo
Ḥëmëṣ ܚܷܡܷܨ (Q.9,44) Homs, city in Syria
ḥëmṣe ܚܷܡܨܶܐ (pl., f.), sg. ḥëmṣo ܚܷܡܨܐ chickpeas
ḥëmṣe qarcone (L.10) ܚܷܡܨܶܐ ܩܰܪܥܳܢܶܐ chickpea stew with balls made of fine bulgur
ḥëmto ܚܷܡܬܐ (f.) (L.14) fever
Ḥësno d Kifo ܚܷܣܢܐ ܕܟܝܦܐ Hasankeyf, city in south-east Turkey
ḥëšloṯe (pl., f.), sg. ḥšalto ܚܫܰܠܬܐ (L.11) jewels, jewellery
ḥfiṭo, f. ḥfëṭto ܚܦܷܛܬܐ, pl. ḥfiṭe ܚܦܝܛܶܐ (L.24) active, engaged
ḥfiṭuṯo ܚܦܝܛܘܬ݂ܐ (f.), pl. ḥfëṭwoṯe ܚܦܷܛܘܳܬ݂ܶܐ (L.15) activity
ḥila ܚܝܠܰܐ (f.), pl. ḥilat ܚܝܠܰܬ, ḥiyal ܚܝܝܰܠ (Q.7,58) deception, fraud, hoax
ḥiruṯo ܚܝܪܘܬ݂ܐ (f.) (Q.10,69) freedom
ḥiṣo ܚܝܨܐ, f. ḥëṣto ܚܷܨܬܐ, pl. ḥiṣe ܚܝܨܶܐ (L.15) ⑴ fit, strong ⑵ solid, firm ⑶ quick
ḥiṣuṯo d gušmo ܚܝܨܘܬ݂ܐ ܕܓܘܫܡܐ (f.) (L.15) fitness
ḥkume ܚܟܘܡܶܐ (f.), pl. ḥkumat ܚܟܘܡܰܬ (Q.6,73) ⑴ state ⑵ government agency ⑶ government
ḥmoro ܚܡܳܪܐ, f. ḥmarto ܚܡܰܪܬܐ, pl. ḥmore ܚܡܳܪܶܐ (L.12) donkey
ḥoḏan, ḥëḏno ܚܳܕ݂ܰܢ، ܚܷܕ݂ܢܐ - ḥḏënle, ḥḏënla ܚܕ݂ܷܢܠܶܗ، ܚܕ݂ܷܢܠܰܗ [ḥḏn I ܚܕ݂ܢ] to hug | ḥḏënne ḥḏoḏe ܚܕ݂ܷܢܢܶܗ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ they hugged each other (L.23); koḥëḏni ḥḏoḏe ḥiṣo ܟܳܚܷܕ݂ܢܝ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ ܚܝܨܐ they hug each other firmly (L.23)
ḥoḏar, ḥuḏro ܚܳܕ݂ܰܪ، ܚܘܕ݂ܪܐ - ḥaḏër, ḥaḏiro ܚܰܕ݂ܷܪ، ܚܰܕ݂ܝܪܐ [ḥḏr I ܚܕ݂ܪ] ⑴ to be prepared, to be ready | u muklo ḥaḏër ܐܘ ܡܘܟܠܐ ܚܰܕ݂ܷܪ the food is ready (L.23) ⑵ to be present
ḥokam, ḥëkmo ܚܳܟܰܡ، ܚܷܟܡܐ - ḥkëmle, ḥkëmla ܚܟܷܡܠܶܗ، ܚܟܷܡܠܰܗ [ḥkm I ܚܟܡ] (Q.10,38) to judge, to decide
ḥolaj, ḥëljo ܚܳܠܰܔ، ܚܷܠܔܐ - ḥlëjle, ḥlëjla ܚܠܷܔܠܶܗ، ܚܠܷܔܠܰܗ [ḥlj I ܚܠܔ] to gin (cotton) | (u ketono) ḥëljiwayle (ܐܘ ܟܶܬܳܢܐ) ܚܷܠܔܝܘܰܝܠܶܗ they ginned it (the cotton) (Q.6,13)
ḥolaq, ḥёlqo ܚܳܠܰܩ، ܚܷܠܩܐ - ḥlëqle, ḥlëqla ܚܠܷܩܠܶܗ، ܚܠܷܩܠܰܗ [ḥlq I ܚܠܩ] (G.13) ⑴ to shave ⑵ to cut hair
ḥolaw, ḥëlwo ܚܳܠܰܘ، ܚܷܠܘܐ - ḥlule, ḥlula ܚܠܘܠܶܗ، ܚܠܘܠܰܗ [ḥlw I ܚܠܘ] to milk | bu yawmo tarte kore koḥëlwina at tawroṯe ܒܘ ܝܰܘܡܐ ܬܰܪܬܶܐ ܟܳܪܶܐ ܟܳܚܷܠܘܝܢܰܐ ܐܰܬ ܬܰܘܪܳܬ݂ܶܐ we milk the cows two times a day (L.12)
ḥolo ܚܳܠܐ (m.), pl. ḥolone ܚܳܠܳܢܶܐ (L.4) uncle (from mother's side) | ab be ḥole ܐܰܒ ܒܶܐ ܚܳܠܶܗ the family of his uncle (from mother's side) (Q.6,62)
ḥonaq, ḥënqo ܚܳܢܰܩ، ܚܷܢܩܐ - ḥnëqle, ḥnëqla ܚܢܷܩܠܶܗ، ܚܢܷܩܠܰܗ [ḥnq I ܚܢܩ] ⑴ to strangle, to choke | gëd ḥonaqwayne ܓܷܕ ܚܳܢܰܩܘܰܝܢܶܗ I would have choked him (Q.7,82) ⑵ to drown (tr.)
ḥoraw, ḥërwo ܚܳܪܰܘ، ܚܷܪܘܐ - ḥaru, ḥariwo ܚܰܪܘ، ܚܰܪܝܘܐ [ḥrw I ܚܪܘ] (G.20) ⑴ to spoil (intr.), to go bad ⑵ to become damaged
ḥorawle, ḥorawla ܚܳܪܰܘܠܶܗ، ܚܳܪܰܘܠܰܗ - ḥarule, ḥarula ܚܰܪܘܠܶܗ، ܚܰܪܘܠܰܗ [ḥrw I ܚܪܘ] (+ L-Suf) to worry about, to be interested in | lo koḥorawwe m ܠܐ ܟܳܚܳܪܰܘܘܶܗ ܡ they do not care about (Q.5,70)
ḥošaw, ḥëšwo ܚܳܫܰܘ، ܚܷܫܘܐ - ḥšule, ḥšula ܚܫܘܠܶܗ، ܚܫܘܠܰܗ [ḥšw I ܚܫܘ] ⑴ to reckon with smth., to expect | kolozam d saymina ḥšowo du talgo ܟܳܠܳܙܰܡ ܣܰܝܡܝܢܰܐ ܚܫܳܘܐ ܕܘ ܬܰܠܓܐ we should expect snow (L.18) ⑵ to consider, to regard | lo koḥëšwile ܠܐ ܟܳܚܷܫܘܝܠܶܗ they did not consider him (Q.5,72)
ḥoṯo ܚܳܬ݂ܐ (f.), pl. ḥoṯoṯe ܚܳܬ݂ܳܬ݂ܶܐ (L.4) sister
ḥoyaqle, ḥoyaqla ܚܳܝܰܩܠܶܗ، ܚܳܝܰܩܠܰܗ - ḥayëqle, ḥayëqla ܚܰܝܷܩܠܶܗ، ܚܰܝܷܩܠܰܗ [ḥyq I ܚܝܩ] (+ L-Suf.) to have the right, to be entitled to smth., to be eligible for | be koḥoyaqqe … d fayši b Holanda ܒܶܐ ܟܳܚܳܝܰܩܩܶܗ ... ܕܦܰܝܫܝ ܒܗܳܠܰܢܕܰܐ whether they have the right to stay in the Netherlands (Q.10,8) → nofele
ḥoyar, ḥayro ܚܳܝܰܪ، ܚܰܝܪܐ - ḥërle, ḥërla ܚܷܪܠܶܗ، ܚܷܪܠܰܗ [ḥyr I ܚܝܪ] ⑴ to look | ḥayrina bu gabo ḥreno ܚܰܝܪܝܢܰܐ ܒܘ ܓܰܒܐ ܚܪܶܢܐ let us look at the other side (L.11.6); lo ḥayrët lu quṣurayḏi ܠܐ ܚܰܝܪܷܬ ܠܘ ܩܘܨܘܪܰܝܕ݂ܝ forgive me! (Q.3,66) ⑵ to take care of | i Saro koḥayro ṭawwo cal u ṭukoso d gawa di dukano ܐܝ ܣܰܪܐ ܟܳܚܰܝܪܐ ܛܰܘܘܐ ܥܰܠ ܐܘ ܛܘܟܳܣܐ ܕܓܰܘܰܗ ܕܝ ܕܘܟܰܢܐ Saro manages the shop well (L.11)
ḥoze, ḥëzyo ܚܳܙܶܐ، ܚܷܙܝܐ - ḥzele, ḥzela ܚܙܶܠܶܗ، ܚܙܶܠܰܗ [ḥzy I ܚܙܝ] ⑴ to see | harke laltaḥ koḥozitu gušmo dë zcuro ܗܰܪܟܶܐ ܠܰܠܬܰܚ ܟܳܚܳܙܝܬܘ ܓܘܫܡܐ ܕܷܙܥܘܪܐ down here you see the body of a child (L.7); elo ono lo ḥzalli ܐܶܠܐ ܐܳܢܐ ܠܐ ܚܙܰܠܠܝ but I did not see them (L.21); ḥëzyolux ܚܷܙܝܳܠܘܟ݂ you (m.) saw her (L.17); lhiqoye ne d ḥozën u aṯro ܠܗܝܩܳܝܶܐ ܢܶܐ ܕܚܳܙܷܢ ܐܘ ܐܰܬ݂ܪܐ they look forward to seeing the homeland (L.17); hënne ḥzanwanne ܗܷܢܢܶܗ ܚܙܰܢܘܰܢܢܶܗ they had seen them (L.22); ḥzay be kit noše bu bayto ܚܙܰܝ ܒܶܐ ܟܝܬ ܢܳܫܶܐ ܒܘ ܒܰܝܬܐ look if there is someone inside the house (L.24); kale koḥozutu (koḥozitu) ܟܰܠܶܗ ܟܳܚܳܙܘܬܘ (ܟܳܚܳܙܝܬܘ) as you can see (Q.1,83) ⑵ to find, to think of | aydarbo ḥzalxu i mazracto? ܐܰܝܕܰܪܒܐ ܚܙܰܠܟ݂ܘ ܐܝ ܡܰܙܪܰܥܬܐ what do you think about the farm? (L.12)
ḥoze casquṯo ܚܳܙܶܐ ܥܰܣܩܘܬ݂ܐ to have difficulties | ḥzeli casquṯo ܚܙܶܠܝ ܥܰܣܩܘܬ݂ܐ I had difficulties (Q.10,11)
ḥoze ḥḏoḏe ܚܳܙܶܐ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ to see each other, to meet | gëd ḥoziwayna ḥḏoḏe ܓܷܕ ܚܳܙܝܘܰܝܢܰܐ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ we will see each other (L.24); hul d ḥozina ḥḏoḏe ܗܘܠ ܕܚܳܙܝܢܰܐ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ see you later! (L.24)
ḥoze ḥusrono ܚܳܙܶܐ ܚܘܣܪܳܢܐ to suffer harm | lo ḥzalle ḥusrono ܠܐ ܚܙܰܠܠܶܗ ܚܘܣܪܳܢܐ they had no losses; they were not affected (Q.9,38)
ḥreno ܚܪܶܢܐ (adj.), f. ḥreto ܚܪܶܬܐ, pl. ḥrene ܚܪܶܢܶܐ (L.10) ⑴ another, other ⑵ further
ḥṣodo ܚܨܳܕܐ [Inf. ḥṣd I ܚܨܕ] (Q.3,71) harvest, grain harvest
ḥšamto ܚܫܰܡܬܐ (f.), pl. ḥšamyoṯe ܚܫܰܡܝܳܬ݂ܶܐ (L.8) dinner
ḥšawto ܚܫܰܘܬܐ (f.) (L.5) math
ḥšowo ܚܫܳܘܐ, pl. ḥšowe ܚܫܳܘܶܐ [Inf. ḥšw I ܚܫܘ] (L.10) ⑴ counting, invoice, bill ⑵ consideration ⑶ math → ḥošaw
ḥubo ܚܘܒܐ (f.) (L.16) love
ḥuḏro ܚܘܕ݂ܪܐ (m.), pl. ḥuḏre ܚܘܕ݂ܪܶܐ (L.15) association, club, society
ḥuldo ܚܘܠܕܐ (m.), pl. ḥulde ܚܘܠܕܶܐ (L.22) mole
ḥulmono ܚܘܠܡܳܢܐ (m.) (L.7) health
ḥulto ܚܘܠܬܐ (f.), pl. ḥultoṯe ܚܘܠܬܳܬ݂ܶܐ (L.4) aunt (from mother's side)
ḥusrono ܚܘܣܪܳܢܐ (m.), pl. ḥusrone ܚܘܣܪܳܢܶܐ (Q.9,38) loss, damage
ḥoze ḥusrono ܚܳܙܶܐ ܚܘܣܪܳܢܐ to suffer harm | lo ḥzalle ḥusrono ܠܐ ܚܙܰܠܠܶܗ ܚܘܣܪܳܢܐ they had no losses; they were not affected (Q.9,38)
ḥušabo ܚܘܫܰܒܐ (m.), pl. ḥušabe ܚܘܫܰܒܶܐ (L.9) ⑴ sunday ⑵ week → yawmo
ḥuyoḏo ܚܘܝܳܕ݂ܐ, pl. ḥuyoḏe ܚܘܝܳܕ݂ܶܐ (L.24) association, union, federation
ḥuyoḏo dan niše ܚܘܝܳܕ݂ܐ ܕܰܢ ܢܝܫܶܐ women's association
ḥwarṯo ܚܘܰܪܬ݂ܐ (f.), pl. ḥwaryoṯe ܚܘܰܪܝܳܬ݂ܶܐ (L.11) friend, girlfriend → ḥawro
ḥyofo ܚܝܳܦܐ [Inf. ḥyf I ܚܝܦ] (L.6) bathing, showering → sḥoyo, gurno
ḥyoro ܚܝܳܪܐ [Inf. ḥyr I ܚܝܪ] (L.24) looking → ḥoyar
ḥzinoyo ܚܙܝܢܳܝܐ, f. ḥzinayto ܚܙܝܢܰܝܬܐ, pl. ḥzinoye ܚܙܝܢܳܝܶܐ sad, grieving → mëḥzan
ḥzirën ܚܙܝܪܷܢ (L.9) June
ḥziro ܚܙܝܪܐ (m.), pl. ḥzire ܚܙܝܪܶܐ (L.12) pig → brozo
ḥzoyo ܚܙܳܝܐ [Inf. ḥzy I ܚܙܝ] (L.7) seeing, sight → ḥoze
iḏa ܐܝܕ݂ܰܐ (L.8) if, in case | iḏa d ëṯyatwa ܐܝܕ݂ܰܐ ܕܐܷܬ݂ܝܰܬܘܰܐ if you came (L.22) → en, ënkan, häka
iḏacṯo ܐܝܕ݂ܰܥܬ݂ܐ (L.20) knowledge
iḏico ܐܝܕ݂ܝܥܐ, f. iḏëcto ܐܝܕ݂ܷܥܬܐ, pl. iḏice ܐܝܕ݂ܝܥܶܐ (L.19) ⑴ acquaintance ⑵ known → mšamho
iḏo ܐܝܕ݂ܐ (f.), pl. iḏe ܐܝܕ݂ܶܐ, iḏoṯe ܐܝܕ݂ܳܬ݂ܶܐ (L.7) hand
b iḏo ftëḥto ܒܐܝܕ݂ܐ ܦܬܷܚܬܐ gladly, generously
bi iḏo ܒܝ ܐܝܕ݂ܐ by hand
ilën ܐܝܠܷܢ (L.9) September
ilofo ܐܝܠܳܦܐ [Inf. ylf I ܝܠܦ] (L.24) learning, studying, study → yolaf
ilono ܐܝܠܳܢܐ (m.), pl. ilone ܐܝܠܳܢܶܐ (L.12) tree
inaqla d ܐܝܢܰܩܠܰܐ ܕ (L.3) when
inaqlayo ܐܝܢܰܩܠܰܝܐ (L.11) then, at that time
Ingliz (m.) (G.19) England → Ënglišoyo
Instagram ܐܝܢܣܬܰܓܪܰܡ (L.24) Instagram
Intibah ܐܝܢܬܝܒܰܐܗ (Q.9,87) Intibah (awakening, name of the first Aramaic/Assyrian national movement) → Ciruṯo
iqarṯo ܐܝܩܰܪܬ݂ܐ (f.), pl. iqroṯe ܐܝܩܪܳܬ݂ܶܐ, iqaryoṯe ܐܝܩܰܪܝܳܬ݂ܶܐ family | i iqarṯaṯe ܐܝ ܐܝܩܰܪܬ݂ܰܬ݂ܶܐ this family (L.4) → cayla
iqoro ܐܝܩܳܪܐ (m.) (Q.9,87) honour
Iran ܐܝܪܰܐܢ (m.) (G.19) Iran
Isroyel ܐܝܣܪܳܝܶܠ (G.19) Israel
itawto ܐܝܬܰܘܬܐ (f.), pl. itawyoṯe ܐܝܬܰܘܝܳܬ݂ܶܐ (Q.10,19) meeting, gathering → knušyo
itowo ܐܝܬܳܘܐ [Inf. ytw I ܝܬܘ] (L.12) sitting, living | u itowayḏan ܐܘ ܐܝܬܳܘܰܝܕ݂ܰܢ our living area (L.12)
Iṭaloyo ܐܝܛܰܠܳܝܐ (L.20) Italian (language)
Iṭalya ܐܝܛܰܐܠܝܰܐ (G.19) Italy
iyyar ܐܝܝܰܪ (L.9) May
jajëq ܔܰܔܷܩ (m.) (L.23) Zaziki, yoghurt dip
jam ܔܰܐܡ (m.), pl. jamat ܔܰܡܰܬ (L.18) glass, window
jamde ܔܰܡܕܶܐ (f.) (L.18) cold
jamudo ܔܰܡܘܕܐ (adj.), f. jamëdto ܔܰܡܷܕܬܐ, pl. jamude ܔܰܡܘܕܶܐ (L.18) cold, cool
jandërma ܔܰܢܕܷܪܡܰܐ (Q.7,36, sg./pl.) ⑴ (m.) gendarme ⑵ (f.) military, army
jarḥo ܔܰܪܚܐ (f.), pl. jarḥe ܔܰܪܚܶܐ injury, wound, bruise | b alfo jarḥe ܒܐܰܠܦܐ ܔܰܪܚܶܐ covered in wounds (lit. with a thousand wounds) (Q.7,90)
jaroḥo ܔܰܪܳܚܐ, f. jaraḥto ܔܰܪܰܚܬܐ, pl. jaroḥe ܔܰܪܳܚܶܐ (L.19) surgeon
jayran ܔܰܝܪܰܐܢ (m.) (Q.3,17) electricity
jëddo ܔܷܕܕܐ, pl. jëddone ܔܷܕܕܳܢܶܐ (L.4) grandfafther, grandpa | jëddi ܔܷܕܕܝ my grandfather (Q.3,5) ⑵ ancestor → qaššo
jiran ܔܝܪܰܢ, pl. jirane ܔܝܪܰܢܶܐ (L.8) neighbour
jore, jëryo ܔܳܪܶܐ، ܔܷܪܝܐ - jari, jaryo ܔܰܪܝ، ܔܰܪܝܐ [jry I ܔܪܝ] to happen, to occur | kojore gёdše mu byoṭo daf foqёcyoṯe? ܟܳܔܳܪܶܐ ܓܷܕܫܶܐ ܡܘ ܒܝܳܛܐ ܕܰܦ ܦܳܩܷܥܝܳܬ݂ܶܐ؟ do accidents happen because of lighting fireworks? (L.13.6); kul mede d jari ܟܘܠ ܡܶܕܶܐ ܕܔܰܪܝ everything that happened (Q.7,87)
julo ܔܘܠܐ, pl. jule ܔܘܠܶܐ (L.4) clothes
jule taḥtoye (L.11) ܔܘܠܐ ܬܰܚܬܳܝܶܐ underwear
kaččëke ܟܰܫ̰ܫ̰ܷܟܶܐ (f.), pl. kaččëkat ܟܰܫ̰ܫ̰ܷܟܰܬ (Q.6,65) daughter, girl → barṯo
kaffe ܟܰܦܦܶܐ (f.) (Q.1,42) foam, lather
kafino ܟܰܦܝܢܐ (adj.), f. kafënto ܟܰܦܷܢܬܐ, pl. kafine ܟܰܦܝܢܶܐ (Q.1,60) hungry | kafino no ܟܰܦܝܢܐ ܢܐ I (m.) am hungry (Q.1,60)
kafo ܟܰܦܐ (m.), pl. kafe ܟܰܦܶܐ (L.16) ⑴ palm ⑵ glove ⑶ bouquet | kafo d warde ܟܰܦܐ ܕܘܰܪܕܶܐ bouquet (L.15)
kaġat ܟܰܓ݂ܰܬ (m.), pl. kaġatat ܟܰܓ݂ܰܬܰܬ, kaġate ܟܰܓ݂ܰܬܶܐ (L.6) paper, wallpaper
kalbo ܟܰܠܒܐ (m.), pl. kalbe ܟܰܠܒܶܐ (L.12) dog
kale ܟܰܠܶܗ, f. kala ܟܰܠܰܗ, pl. kalën ܟܰܠܷܢ (G.24c) (presentative particle) voilà, here is
kalla ܟܰܠܠܰܐ (m.), pl. kallawat ܟܰܠܠܰܘܰܬ money → zuze
kalo ܟܰܠܐ ⑴ bride ⑵ daughter-in-law ⑶ (brother's wife) sister-in-law
kamilo ܟܰܡܝܠܐ (adj.), f. kamëlto ܟܰܡܷܠܬܐ, pl. kamile ܟܰܡܝܠܶܐ (Q.10,15) ⑴ complete, full, total ⑵ mature (person)
Kampari → Campari
kamudo ܟܰܡܘܕܐ (adj.), f. kamëdto ܟܰܡܷܕܬܐ, pl. kamude ܟܰܡܘܕܶܐ (L.11) dark (colour)
Kanada ܟܰܢܰܕܰܐ (G.19) Canada
kanguro ܟܰܢܓܘܪܐ (m.), pl. kangure ܟܰܢܓܘܪܶܐ (L.22) cangaroo
karmo ܟܰܪܡܐ (m.), pl. karme ܟܰܪܡܶܐ (L.12) vineyard
karxuṯo ܟܰܪܟ݂ܘܬ݂ܐ (f.) (L.21) city administration → bälädiye
karyo ܟܰܪܝܐ (adj.), f. kriṯo ܟܪܝܬ݂ܐ, pl. karye ܟܰܪܝܶܐ (L.6) short
kasyoṯo ܟܰܣܝܳܬ݂ܐ (pl.) (L.6) secrets, misteries
kaširo ܟܰܫܝܪܐ (adj.), f. kašërto ܟܰܫܷܪܬܐ, pl. kašire ܟܰܫܝܪܶܐ (L.20) ⑴ dilligent, hardworking ⑵ successful
kašo ܟܰܫܐ (m.) (L.15) hockey
katfo ܟܰܬܦܐ (f.), pl. katfoṯe ܟܰܬܦܳܬ݂ܶܐ (L.7) shoulder
kaṯowo ܟܰܬ݂ܳܘܳܐ, f. kaṯawto ܟܰܬ݂ܰܘܬܐ, pl. kaṯowe ܟܰܬ݂ܳܘܶܐ (L.19) ⑴ scribe ⑵ author, writer ⑶ secretary
kayiso ܟܰܝܝܣܐ (adj.), f. kayësto ܟܰܝܷܣܬܐ, pl. kayise ܟܰܝܝܣܶܐ (L.19, Mëḏyaḏ) good, nice → ṭawwo
kayiwo ܟܰܝܝܘܐ, f. kayuto ܟܰܝܘܬܐ, pl. kayiwe ܟܰܝܝܘܶܐ (L.7) ⑴ sick, unwell ⑵ patient
kefo ܟܶܦܐ (f.), pl. kefe ܟܶܦܶܐ (L.6) stone
ketono ܟܶܬܳܢܐ (m.) (Q.6,12) cotton
kewo ܟܶܘܐ (m.), pl. kewe ܟܶܘܶܐ (L.7) pain, illness | u kewo d carši ܐܘ ܟܶܘܐ ܕܥܰܪܫܝ my toothache (Q.7,72)
kewo du gawo (L.14) ܟܶܘܐ ܕܘ ܓܰܘܐ stomach pain
kewo du ḥaṣo (L.14) ܟܶܘܐ ܕܘ ܚܰܨܐ back pain
kewo du lebo (L.14) ܟܶܘܐ ܕܘ ܠܶܒܐ cardiac pain
këbce (d) ܟܷܒܥܶܐ (ܕ) (G.20) he must, it is necessary | mëftakarla d këbce saymo mede ܡܷܦܬܰܟܰܪܠܰܗ ܕܟܷܒܥܶܐ ܣܰܝܡܐ ܡܶܕܶܐ she thought she must do something (G.20)
këlyono ܟܷܠܝܳܢܐ (m.), pl. këlyone ܟܷܠܝܳܢܶܐ obstacle, problem | layt këlyono ܠܰܝܬ ܟܷܠܝܳܢܐ no problem (L.13)
kënšo ܟܷܢܫܐ (m.), pl. kënše ܟܷܢܫܶܐ (L.24) ⑴ community, society ⑵ crowd
këre ܟܷܪܶܐ (f.), pl. kërat ܟܷܪܰܬ (L.6) rent
kët1 ܟܷܬ (+ Cop., G.9c; G.12a) to be | cal d këtyo u lišonayḏi ܥܰܠ ܕܟܷܬܝܐ ܐܘ ܠܝܫܳܢܰܝܕܝ because it is my language (L.3); hul d këthat ܗܘܠ ܕܟܷܬܗܰܬ as long as your are (in the church) (Q.1,15)
kët2 ܟܷܬ ( + L-Suf., G.9b) to have | mën woliṯo këtla i skale? ܡܷܢ ܘܳܠܝܬ݂ܐ ܟܷܬܠܰܗ ܐܝ ܣܟܰܠܶܐ؟ what is the function of the skeleton? (L.7.4); kmo yolufe këtxu bu sëdro? ܟܡܐ ܝܳܠܘܦܶܐ ܟܷܬܟ݂ܘ ܒܘ ܣܷܕܪܐ؟ how many students do you have in class? (L.3.5); këtlilax kmo šwole ܟܷܬܠܝܠܰܟ݂ ܟܡܐ ܫܘܳܠܶܐ I have a few questions for you (f.) (L.24); u Abrohëm këtwayle kefe bak kulyoṯayḏe ܐܘ ܐܰܒܪܳܗܷܡ ܟܷܬܘܰܝܠܶܗ ܟܶܦܶܐ ܒܰܟ ܟܘܠܝܳܬ݂ܰܝܕ݂ܶܗ Abraham had stones in his kidneys (G.17)
këtle šubhoro ܟܷܬܠܶܗ ܫܘܒܗܳܪܐ to be proud | u taclo këtwayle šubhoro ebe ܐܘ ܬܰܥܠܐ ܟܷܬܘܰܝܠܶܗ ܫܘܒܗܳܪܐ ܐܶܒܶܗ the fox was very proud about it (its tail) (Q.1,76)
kibe, kiba ܟܝܒܶܗ، ܟܝܒܰܗ - këpwayle, këpwayla ܟܷܦ݁ܘܰܝܠܶܗ، ܟܷܦ݁ܘܰܝܠܰܗ ⑴ can, to be able | ema kiban saymina i mëštuṯayḏan? ܐܶܡܰܐ ܟܝܒܰܢ ܣܰܝܡܝܢܰܐ ܐܝ ܡܷܫܬܘܬ݂ܰܝܕ݂ܰܢ؟ when can we celebrate our wedding? (L.16); kibux obatlan u ḥšowo? ܟܝܒܘܟ݂ ܐܳܒܰܬܠܰܢ ܐܘ ܚܫܳܘܐ؟ can we have the bill please? (L.10.4) ⑵ to contain, to comprise, to span | i šato kiba tracsar yarḥe ܐܝ ܫܰܬܐ ܟܝܒܰܗ ܬܪܰܥܣܰܪ ܝܰܪܚܶܐ there are twelve months in a year (L.9); u gḏono kibe ḥamro ܐܘ ܓܕ݂ܳܢܐ ܟܝܒܶܗ ܚܰܡܪܐ there is wine in the jug ⑶ ca., approximately | u gëšro kibe tleṯi mëtrowat yarixo ܐܘ ܓܷܫܪܐ ܟܝܒܶܗ ܬܠܶܬ݂ܝ ܡܷܬܪܳܘܰܬ ܝܰܪܝܟ݂ܐ the bridge is around 30 meters long → laybe
kilo ܟܝܠܐ (m.), pl. kilowat ܟܝܠܳܘܰܬ kilogram | kilo w falge ܟܝܠܐ ܘܦܰܠܓܶܗ one and a half kilograms (L.10)
kino ܟܝܢܐ (adj.), f. kënto ܟܷܢܬܐ, pl. kine ܟܝܢܶܐ (Q.10,71) just
kinuṯo ܟܝܢܘܬ݂ܐ (f.) justice
kiso ܟܝܣܐ (m.), pl. kise ܟܝܣܶܐ (L.8) bag, sack
kit ܟܝܬ (G.9a) there is | cal i ṭëbliṯo këtwa iqarṯo Holandayto ܥܰܠ ܐܝ ܛܷܒܠܝܬ݂ܐ ܟܷܬܘܰܐ ܐܝܩܰܪܬ݂ܐ ܗܳܠܰܢܕܰܝܬܐ there was one Dutch family at the table (L.12) = kito
kito ܟܝܬܐ (G.9a) there is = kit
klay ܟܠܰܝ (L.21) stop, wait! → kole
kmo ܟܡܐ (L.3) ⑴ how many ⑵ some, a few
knošo ܟܢܳܫܐ [Inf. knš I ܟܢܫ] (L.13) sweeping, cleaning → konaš
knušyo ܟܢܘܫܝܐ, pl. knušye ܟܢܘܫܝܶܐ (G.22) meeting, gathering → itawto, konaš
kofan, këfno ܟܳܦܰܢ، ܟܷܦܢܐ - kafën, kafino ܟܰܦܷܢ، ܟܰܦܝܢܐ [kfn I ܟܦܢ] to become hungry, to starve
kohno ܟܳܗܢܐ, pl. kohne ܟܳܗܢܶܐ (Q.8,40) priest
kola ܟܳܠܰܐ (L.23) cola
kole, kulyo ܟܳܠܶܐ، ܟܘܠܝܐ - kali, kalyo ܟܰܠܝ، ܟܰܠܝܐ [kly I ܟܠܝ] ⑴ to stop, to stand (still) | hul d kali u raṯḥo dam maye du ḥamro ܗܘܠ ܕܟܰܠܝ ܐܘ ܪܰܬ݂ܚܐ ܕܰܡ ܡܰܝܶܐ until the fermentation of the grape juice stopped (Q.4,52) ⑵ to wait, to rest → makle, klay
komo ܟܳܡܐ (adj.), f. këmto ܟܷܡܬܐ, pl. kome ܟܳܡܶܐ (L.11) black
komputer ܟܳܡܦ݁ܝܘܬܷܪ (L.24) computer
komunikasyon ܟܳܡܘܢܝܟܰܣܝܳܢ (L.24) communication → muṭoyo
konaš, kënšo ܟܳܢܰܫ، ܟܷܢܫܐ - knëšle, knëšla ܟܢܷܫܠܶܗ، ܟܢܷܫܠܰܗ [knš I ܟܢܫ] to sweep, to clean | kokënšina as sṭabile ܟܳܟܷܢܫܝܢܰܐ ܐܰܣ ܣܛܰܒܝܠܶܐ we sweep the stables (L.12) → kënšo, knošo, knušyo
konun ḥaroyo ܟܳܢܘܢ ܚܰܪܳܝܐ (m.) (L.9) January
konun qamoyo ܟܳܢܘܢ ܩܰܡܳܝܐ (m.) (L.9) December
korax, kurxo ܟܳܪܰܟ݂، ܟܘܪܟ݂ܐ - karëx, karixo ܟܰܪܷܟ݂، ܟܰܪܝܟ݂ܐ [krx I ܟܪܟ] ⑴ to look for | mawxa ayko d kowën kokurxi cal ḥḏoḏe ܡܰܘܟ݂ܰܐ ܐܰܝܟܐ ܕܟܳܘܷܢ ܟܳܟܘܪܟ݂ܝ ܥܰܠ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ therefore they look for each other wherever they are; karixo cal dayira ܟܰܪܝܟ݂ܐ ܥܰܠ ܕܰܝܝܪܰܐ she looked for a flat (L.20); karëx cal i gḏayto ܟܰܪܷܟ݂ ܥܰܠ ܐܝ ܓܕ݂ܰܝܬܐ he looked for the chicken (Q.1,62) ⑵ to go around, to walk around | gëd kurxitu ܓܷܕ ܟܘܪܟ݂ܝܬܘ you will visit (L.17) → kruxyo, makrax, mitakrax
kore1 (pl., f.) time | tarte kore koḥëlwina at tawroṯe ܬܰܪܬܶܐ ܟܳܪܶܐ ܟܳܚܷܠܘܝܢܰܐ ܐܰܬ ܬܰܘܪܳܬ݂ܶܐ we milk the cows two times (L.12); dat tarte kore ܕܰܬ ܬܰܪܬܶܐ ܟܳܪܶܐ for the second time (Q.6,24) → naqla
kore2, kuryo ܟܳܪܶܐ، ܟܘܪܝܐ - kari, karyo ܟܰܪܝ، ܟܰܪܝܐ [kry I ܟܪܝ] to become short → karyo, makre1
koso ܟܳܣܐ, pl. kose ܟܳܣܶܐ (L.8) ⑴ glass | koso d ḥamro ܟܳܣܐ ܕܚܰܡܪܐ glass of wine (L.10); koso du ḥamro ܟܳܣܐ ܕܘ ܚܰܡܪܐ wine glass ⑵ cup | koso d čaye ܟܳܣܐ ܕܫ̰ܰܝܶܐ cup of tea (L.23) → qëdaḥ
koṯaw, këṯwo ܟܳܬ݂ܰܘ، ܟܷܬ݂ܘܳܐ - kṯule, kṯula ܟܬ݂ܘܠܶܗ، ܟܬ݂ܘܠܰܗ [kṯw I ܟܬܘ] (L.3) to write | kṯawu ܟܬ݂ܰܘܘ write (pl.)! (L.17); gëd koṯawwayno kṯowo ܓܷܕ ܟܳܬ݂ܰܘܘܰܝܢܐ ܟܬ݂ܳܘܐ I would write a book (L.22) → kaṯowo, kṯawto, kṯowo, makṯaw, mëkṯaw
koyaw, kaywo ܟܳܝܰܘ، ܟܰܝܘܐ - kayu, kayiwo ܟܰܝܘ، ܟܰܝܝܘܐ [kyw I ܟܝܘ] (G.20, nur 3. Pers.) to hurt, to ache | riši kokoyaw ܪܝܫܝ ܟܰܟܳܝܰܘ I have a headache (lit. my head aches); u rišo d lo koyaw, lo kolozamle šušefo ܐܘ ܪܝܫܐ ܕܠܐ ܟܳܝܰܘ، ܠܐ ܟܳܠܳܙܰܡܠܶܗ ܫܘܫܶܦܐ there is no smoke without fire (lit. a head that does not hurt does not need a bandage.) (L.7.6) → kayiwo, kewo, maku, mitaku
koyawle, koyawla ܟܳܝܰܘܠܶܗ، ܟܳܝܰܘܠܰܗ - kayule, kayula ܟܰܝܘܠܶܗ، ܟܰܝܘܠܰܗ [kyw I ܟܝܘ] (+ L-Suf., L.12) to fall ill, to be sick
krawa ܟܪܰܘܰܐ (f.), pl. krawat ܟܪܰܘܰܬ (L.11) tie
kruxyo ܟܪܘܟ݂ܝܐ (m.) ⑴ cycle ⑵ walking around, travel
kruxyo dam maye (L.18) ܟܪܘܟ݂ܝܐ ܕܰܡ ܡܰܝܶܐ water cycle
→ korax
ksoḥo ܟܣܳܚܐ [Inf. ksḥ I ܟܣܚ] (Q.3,73) pruning (of trees)
kṯawto ܟܬ݂ܰܘܬܐ (f.), pl. kṯawyoṯe ܟܬ݂ܰܘܝܳܬ݂ܶܐ (L.3) ⑴ writing, document ⑵ text message ⑶ protocol
kṯowo ܟܬ݂ܳܘܐ (m.), pl. kṯowe ܟܬܳܘܶܐ (L.3) ⑴ book ⑵ writing
kuḥlo ܟܘܚܠܐ (m.) (L.16) makeup
kuko ܟܘܟܐ, pl. kuke ܟܘܟܶܐ cake
kuko di čoqlaṭa (L.23) ܟܘܟܐ ܕܝ ܫ̰ܳܩܠܰܛܰܐ chocolate cake
kul ܟܘܠ (G.17e) each, every
kul dukṯo ܟܘܠ ܕܘܟܬ݂ܐ everywhere
kul ḥa ܟܘܠ ܚܰܐ , f. kul ḥḏo ܟܠ ܚܕ݂ܐ each one
kul mede ܟܘܠ ܡܶܕܶܐ everything
kul naqla ܟܘܠ ܢܰܩܠܰܐ always
kul nošo ܟܘܠ ܢܳܫܐ everyone
kuliṯo ܟܘܠܝܬ݂ܐ (f.), pl. kulyoṯe ܟܘܠܝܳܬ݂ܶܐ (L.14) kidney
kul- + Suf. ܟܘܠ (G.17e) ⑴ (sg.) whole, all | mën gëd saymina u yawmo kule tamo? ܡܷܢ ܓܷܕ ܣܰܝܡܝܢܰܐ ܐܘ ܝܰܘܡܐ ܟܘܠܶܗ ܬܰܡܐ؟ what are we going to do there all day? (L.8) ⑵ (pl.) alle | kulle an noše këtte cayni zëdqe ܟܘܠܠܶܗ ܐܰܢ ܢܳܫܶܐ ܟܷܬܬܶܗ ܥܰܝܢܝ ܙܷܕܩܶܐ all people have equal rights
Kurdoyo ܟܘܪܕܳܝܐ, f. Kurdayto ܟܘܪܕܰܝܬܐ, pl. Kurdoye ܟܘܪܕܳܝܶܐ (Q.8,22) ⑴ Kurd ⑵ Kurdish ⑶ (sg.m.) kurdish (language)
kurfo ܟܘܪܦܐ (f.), pl. kurfe ܟܘܪܦܶܐ (L.22) snake
kurḥo ܟܘܪܚܐ (m.), pl. kurḥe ܟܘܪܚܶܐ (L.22) hut (of animals)
kurro ܟܘܪܪܐ (Q.7,26) lad, man! → lawo
kursi ܟܘܪܣܝ (m.), f. kuresi ܟܘܪܶܣܝ, pl. kursiye ܟܘܪܣܝܝܶܐ (L.8) chair
kušoro ܟܘܫܳܪܐ, pl. kušore ܟܘܫܳܪܶܐ (L.12) ⑴ success ⑵ (pl.) good luck!
kutle ܟܘܬܠܶܐ (pl., f.), sg. kutlo ܟܘܬܠܐ (L.10) kutle (stuffed semolina dumplings)
kyono ܟܝܳܢܐ (m.), pl. kyone ܟܝܳܢܶܐ (L.10) ⑴ nature ⑵ natural sciences
l ܠ (prep.) (G.11b.2) ⑴ to, towards ⑵ for
l (+ Suf.) | eli ܐܶܠܝ for me; ela ܐܶܠܰܗ for her; alxu ܐܰܠܟ݂ܘ für euch; alle ܐܰܠܠܶܗ for them
labaniye ܠܰܒܰܢܝܝܶܐ (f.) yoghurt soup
labaniye du qaṭiro (L.23) ܠܰܒܰܢܝܝܶܐ ܕܘ ܩܰܛܝܪܐ thick yoghurt soup
laf ܠܰܦ (prep.) (L.8) around (a certain time)
lahgo ܠܰܗܓܐ (m.) (L.18) steam, vapour
lahgoyo ܠܰܗܓܳܝܐ (adj.), f. lahgayto ܠܰܗܓܰܝܬܐ, pl. lahgoye ܠܰܗܓܳܝܶܐ (L.18) gaseous, vaporous
laḥayto ܠܰܚܰܝܬܐ (f.), pl. laḥoyoṯe ܠܰܚܳܝܳܬ݂ܶܐ (L.3) eraser, sponge
laḥmo ܠܰܚܡܐ (m.), pl. laḥme ܠܰܚܡܶܐ (L.23) ⑴ bread ⑵ loaf of bread
dawqo d laḥmo ܕܰܘܩܐ ܕܠܰܚܡܐ flatbread, loaf of bread
laḥmo du tanuro (Q.3,105) ܠܰܚܡܐ ܕܘ ܬܰܢܘܪܐ tandoor bread, traditional flatbread
lalcal ܠܰܠܥܰܠ (adv.) (G.18) ⑴ above, upstairs ⑵ over
laltaḥ ܠܰܠܬܰܚ (L.7) ⑴ below, downstairs | laltaḥ manne ܠܰܠܬܰܚ ܡܰܢܢܶܗ below them (Q.4,28) ⑵ under ⑶ down, downwards → taḥt
lalyo ܠܰܠܝܐ, pl. lalye ܠܰܠܝܶܐ (L.8) (m.) night → adlalyo
lan ܠܰܢ (G.8) us (Obj. 1. pl.)
larwal ܠܰܪܘܰܠ (adv.) (L.7) ⑴ outside ⑵ beyond, outside ⑶ except, apart from | larwal mi cënwo ܠܰܪܘܰܠ ܡܝ ܥܷܢܘܐ except for grapes (Q.4,10)
lašan ܠܰܫܰܢ (L.4) for
lašan (+ Suf.) | lašane ܠܰܫܰܢܶܗ for him; lašanayxu ܠܰܫܰܢܰܝܟ݂ܘ for you (pl.)
lašan d ܠܰܫܰܢ ܕ in order to, so that | an nacime ste lašan d lo ṭocën ḥḏoḏe komëjġoli cam ḥḏoḏe ܐܰܢ ܢܰܥܝܡܶܐ ܣܬܶܐ ܠܰܫܰܢ ܕܠܐ ܛܳܥܷܢ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ ܟܳܡܷܔܓ݂ܳܠܝ ܥܰܡ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ children talk to each other not to forget each other (L.4)
lat-1 ܠܰܬ (+ Cop.) not | latne dawore modern ܠܰܬܢܶܐ ܕܰܘܳܪܶܐ ܡܳܕܶܪܢ they are not modern farmers (L.12); latyo i namrayḏi ܠܰܬܝܐ ܐܝ ܢܰܡܪܰܝܕ݂ܝ it is not my size (L.11.6); latyo lo yawmo w lo tre ܠܰܬܝܐ ܠܐ ܝܰܘܡܐ ܘܠܐ ܬܪܶܐ this does not concern a short period of time (L.19); haṯe latyo mede ܗܰܬ݂ܶܐ ܠܰܬܝܐ ܡܶܕܶܐ this is not an issue (L.24); latwa b iḏi ܠܰܬܘܰܐ ܒܐܝܕ݂ܝ I could not control myself (lit. it was not in my hand) (Q.7,97)
lat-2 ܠܰܬ ( + L-Suf., G.9b.2) not have | latli ܠܰܬܠܝ I don't have; latte ܠܰܬܬܶܗ they don't have; latli mede lë syomo ܠܰܬܠܝ ܡܶܕܶܐ ܠܷܣܝܳܡܐ I don't have anything to do (L.8); latte makinat modern ܠܰܬܬܶܗ ܡܰܟܝܢܰܬ ܡܳܕܶܪܢ they don't have any modern machines (L.12); latwalle cwodo ܠܰܬܘܰܠܠܶܗ ܥܘܳܕܐ they did not have a job (L.19)
Latinoyo ܠܰܬܝܢܳܝܐ (G.19) Latin (language)
law ܠܰܘ (L.4/G.24) not anymore = haw1
lawġël ܠܰܘܓ݂ܷܠ (adv.) (L.6) inside, indoors
lawo ܠܰܘܐ (Q.7,47) son, little one (derogatory), lad! → kurro
laybe, layba ܠܰܝܒܶܗ، ܠܰܝܒܰܗ - lapwayle, lapwayla ܠܰܦ݁ܘܰܝܠܶܗ، ܠܰܦ݁ܘܰܝܠܰܗ (lo + kibe) ⑴ cannot, not able ⑵ not contain, not comprise, not span | i qriṯo layba noše ܐܝ ܩܪܝܬ݂ܐ ܠܰܝܒܰܗ ܢܳܫܶܐ there are no people in the village (G.20) → kibe
layko ܠܰܝܟܐ (L.10) where → ayko
layt ܠܰܝܬ (G.9a) there is no = layto
layto ܠܰܝܬܐ (G.9a) there is no = layt
lazqa ܠܰܙܩܰܐ (f.), pl. lazqat ܠܰܙܩܰܬ (L.14) plaster
lebo ܠܶܒܐ (m.), pl. lebe ܠܶܒܶܐ ⑴ heart | leba ܠܶܒܰܗ her heart (L.11); lebo twiroyo ܠܶܒܐ ܬܘܝܪܳܝܐ broken heart, sad (L.14); b lebo fliġoyo ܒܠܶܒܐ ܦܠܝܓ݂ܳܝܐ with mixed feelings (L.20); me lebux ܡܶܐ ܠܶܒܘܟ sincerely, seriously (lit. from your heart) (Q.6,26) ⑵ middle, centre | lebo d Ṭurcabdin ܠܶܒܐ ܕܛܘܪܥܰܒܕܝܢ the centre of Turabdin (L.17)
migawlac lebe ܡܝܓܰܘܠܰܥ ܠܶܒܶܗ his stomach turns (lit. heart), to be disgusted, to feel nauseous
→ migawlac
Lëbnon ܠܷܒܢܳܢ (G.19) Lebanon
lhiqoyo ܠܗܝܩܳܝܐ, f. lhiqayto ܠܗܝܩܰܝܬܐ, pl. lhiqoye ܠܗܝܩܳܝܶܐ (L.17) missing smth., craving smth.
lisa ܠܗܝܩܰܝܬܐ (m.) (Q.9,7) secondary school, gymnasium
lišono ܠܝܫܳܢܐ (m.), pl. lišone ܠܝܫܳܢܶܐ ⑴ tongue ⑵ language | u lišonayḏi ܐܘ ܠܝܫܳܢܰܝܕ݂ܝ my language (L.5); qawi u lišonayḏa ܩܰܘܝ ܐܘ ܠܝܫܳܢܰܝܕ݂ܰܗ her language skills improved (L.20); b lešono šafiro ܒܠܶܫܳܢܐ ܫܰܦܝܪܐ politely (lit. in nice language) (Q.7,42)
dawro du lišono ܕܰܘܪܐ ܕܘ ܠܝܫܳܢܐ language course
lišono Almanoyo ܠܝܫܳܢܐ ܐܰܠܡܰܢܳܝܐ German language
lišono ëmhoyo ܠܝܫܳܢܐ ܐܷܡܗܳܝܐ mother tongue
lišono nuxroyo ܠܝܫܳܢܐ ܢܘܟ݂ܪܳܝܐ foreign language
lišono rušmoyo ܠܝܫܳܢܐ ܐܰܠܡܰܢܳܝܐ official language
litra ܠܝܬܪܰܐ (f.), pl. litrat ܠܝܬܪܰܬ (L.18) liter
lo ܠܐ (G.22c) ⑴ no | hano u fësṭan semoqo šafiro yo! Lo barṯi. ܗܰܢܐ ܐܘ ܦܷܣܛܰܐܢ ܣܶܡܳܩܐ ܫܰܦܝܪܐ ܝܐ! ܠܐ ܒܰܪܬ݂ܝ. This red dress is beautiful! - No, my dear! (L.11) ⑵ not | at tawroṯe lo kobën ḥalwo ġäläbe ܐܰܬ ܬܰܘܪܳܬ݂ܶܐ ܠܐ ܟܳܐܒܷܢ ܚܰܠܘܐ ܓ݂ܱܠܱܒܶܐ the cows do not give much milk (L.12)
lo … fayëš ܠܐ ... ܦܰܝܷܫ not … anymore | nošo lo foraqwa fayëš d latyo Berlinayto ܢܳܫܐ ܠܐ ܦܳܪܰܩܘܰܐ ܦܰܝܷܫ ܕܠܰܬܝܐ ܒܶܪܠܝܢܰܝܬܐ no one noticed anymore that she is not a Berliner (L.20)
lo … w lo (L.20) ܠܐ ... ܘܠܐ neither … nor | lëḏcowa lo Iṭaloyo w lo Spanoyo ܠܷܐܕ݂ܥܳܘܰܐ ܠܐ ܐܝܛܰܠܳܝܐ ܘܠܐ ܣܦ݁ܰܢܳܝܐ she did not know neither Italian nor Spanish (L.20)
locas, lëcso ܠܳܥܰܣ، ܠܷܥܣܐ - lcësle, lcësla ܠܥܷܣܠܶܗ، ܠܥܷܣܠܰܗ [lcs I ܠܥܣ] to chew
loqe, lëqyo ܠܳܩܶܐ، ܠܷܩܝܐ - laqi, laqyo ܠܰܩܝ، ܠܰܩܝܐ [lqy I ܠܩܝ] (L.12) to encounter, to meet | laqën b ܠܰܩܷܢ ܒ they met smb.; ayko laqën u Aday w u Peter bë ḥḏoḏe? ܐܰܝܟܐ ܠܰܩܷܢ ܐܘ ܐܰܕܰܝ ܘܐܘ ܦ݁ܶܬܷܪ ܒܷܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ؟ where did Aday and Peter meet? (L.12.3)
lotam, lëtmo ܠܳܬܰܡ، ܠܷܬܡܐ - latëm, latimo ܠܰܬܷܡ، ܠܰܬܝܡܐ [ltm I ܠܬܡ] to get together, to gather (intr.) | latëmwa noše ġäläbe ܠܰܬܷܡܘܰܐ ܢܳܫܶܐ ܓ݂ܱܠܱܒܶܐ many people had gathered (Q.8,70) = loyam
lowaš, lawšo ܠܳܘܰܫ، ܠܰܘܫܐ - lwëšle, lwëšla ܠܘܷܫܠܶܗ، ܠܘܷܫܠܰܗ [lwš I ܠܘܫ] (L.11) to wear | kolawšono jule dilonoye ܟܳܠܰܘܫܳܢܐ ܔܘܠܶܐ ܕܝܠܳܢܳܝܶܐ I (f.) wear special clothes (Q.10,20)
lowe, luyo ܠܳܘܶܐ، ܠܳܘܶܐ - lawi, lawyo ܠܰܘܝ، ܠܰܘܝܐ [lo + hwy I ܠܐ + ܗܘܝ] (G.18a) not to be | d lowe ܕܠܳܘܶܐ when not (Q.3,50); lawina moro lu säwal ܠܰܘܝܢܰܐ ܡܳܪܐ ܠܘ ܣܱܘܰܐܠ we did not take care of the livestock (Q.7,32)
loyam, laymo ܠܳܝܰܡ، ܠܰܝܡܐ - layëm, layimo ܠܰܝܷܡ، ܠܰܝܝܡܐ to get together, to gather (intr.) | kolaymi tre-tloṯo (=tarte-tlaṯ) pirat ܟܳܠܰܝܡܝ ܬܪܶܐ ܬܠܳܬ݂ܐ (= ܬܰܪܬܶܐ ܬܠܰܬ݂) ܦ݁ܝܪܰܬ two-three women get together (Q.3,88) = lotam
lozam, lëzmo ܠܳܙܰܡ، ܠܷܙܡܐ - lazëm, lazimo ܠܰܙܷܡ، ܠܰܙܝܡܐ [lzm I ܠܙܡ] (G.20c) ⑴ to be necessary, to be needed | hano wa u mede d lozamwa ܗܰܢܐ ܘܰܐ ܐܘ ܡܶܕܶܐ ܕܠܳܙܰܡܘܰܐ that was all we needed (L.10); kolëzmi lan nacimayḏan ܟܳܠܷܙܡܝ ܠܰܢ ܢܰܥܝܡܰܝܕ݂ܰܢ our children need them (L.24) ⑵ must | lo kolozam d cawdi ܠܐ ܟܳܠܳܙܰܡ ܕܥܰܘܕܝ they do not have to work (L.8); kolozam mḥaḏrono i ḥšamto ܟܳܠܳܙܰܡ ܡܚܰܕ݂ܪܳܢܐ ܐܝ ܚܫܰܡܬܐ I will have to prepare dinner (L.8) → lozamle
lozamle, lozamla ܠܳܙܰܡܠܶܗ، ܠܳܙܰܡܠܰܗ - lazëmle, lazëmla ܠܰܙܷܡܠܶܗ، ܠܰܙܷܡܠܰܗ [lzm I ܠܙܡ] (+ L-Suf.) to need, to require → lozam
lqayto ܠܩܰܝܬܐ (f.), pl. lqoye ܠܩܳܝܶܐ, lqoyoṯe ܠܩܳܝܳܬ݂ܶܐ (L.16) meeting, encounter
lugab ܠܘܓܰܒ (adv.) (G.18) ⑴ further away ⑵ over there, on the other side (of)
luḥo ܠܘܚܐ (f.), pl. luḥe ܠܘܚܶܐ ⑴ board ⑵ list ⑶ table (in presentations)
luḥo daz zmine ܠܘܚܐ ܕܰܙ ܙܡܝܢܶܐ guest list
luḥo d ḥeḏoro ܠܘܚܐ ܕܚܶܕ݂ܳܪܐ to-do list
luḥo du šqolo ܠܘܚܐ ܕܘ ܫܩܳܠܐ shopping list
lux ܠܘܟ݂ (G.8) you (Obj. 2. m. sg.)
luzo ܠܘܙܐ (m.), pl. luze ܠܘܙܶܐ (L.10) almond, almond tree
lwošo ܠܘܳܫܐ [Inf. lwš I ܠܘܫ] (L.7) dressing up
lxu ܠܟ݂ܘ (G.8) you (Obj. 2. pl.)
m ܡ (prep.) from, of → me
ma ܡܰܐ (L.11) question particle | ma ḥaḏiro hat? ܡܰܐ ܚܰܕ݂ܝܪܐ ܗܰܬ؟ are you ready? (G.24a)
ma lo (G.24a) ܡܰܐ ܠܐ yet, however | ma lo aḥna kul šato kosaymina paluta li dayro ܡܰܐ ܠܐ ܐܰܚܢܰܐ ܟܘܠ ܫܰܬܐ ܟܳܣܰܝܡܝܢܰܐ ܦ݁ܰܠܘܬܰܐ ܠܝ ܕܰܝܪܐ isnt't it us who organize 'Paluta' for the monastery every year? (Q.3,107)
mabram, mabarmo ܡܰܒܪܰܡ، ܡܰܒܰܪܡܐ - mabramle, mabramla ܡܰܒܪܰܡܠܶܗ، ܡܰܒܪܰܡܠܰܗ [brm III ܒܪܡ] to rotate (tr.), to twist, to roll (hose, cable) | komabërmi u šrolo ܟܳܡܰܒܷܪܡܝ ܐܘ ܫܪܳܠܐ they twist the truth (Q.10,65)
mabuco ܡܰܒܘܥܐ (m.), pl. mabuce ܡܰܒܘܥܶܐ (Q.5,34) source, information source
macamrono ܡܰܥܰܡܪܳܢܐ, f. macamroniṯo ܡܰܥܰܡܪܳܢܝܬ݂ܐ, pl. macamrone ܡܰܥܰܡܪܳܢܶܐ (L.19) builder, architect
macbar, macabro ܡܰܥܒܰܪ، ܡܰܥܰܒܪܐ - macbarle, macbarla ܡܰܥܒܰܪܠܶܗ، ܡܰܥܒܰܪܠܰܗ [cbr III ܥܒܪ] (L.7) to bring in, to let in | lo macëbrënne ܠܐ ܡܰܥܷܒܪܷܢܢܶܗ (the Americans) did not let them in (the country) (Q.6,29)
macëbḏonuṯo ܡܰܥܷܒܕ݂ܳܢܘܬ݂ܐ (f.), pl. macëbḏonwoṯe ܡܰܥܷܒܕ݂ܳܢܘܳܬ݂ܶܐ (L.15) ⑴ influence ⑵ effect, impact
macërbo ܡܰܥܷܪܒܐ (m.) (L.18) west
macjaz, macajzo ܡܰܥܔܰܙ، ܡܰܥܰܔܙܐ - macjazle, macjazla ܡܰܥܔܰܙܠܶܗ، ܡܰܥܔܰܙܠܰܗ [cjz III ܥܔܙ] to annoy, to bother, to make angry, to bore, to disturb | komacëjzi ܟܳܡܰܥܷܔܙܝ they disturb (Q.5,50)
maclaf, macalfo ܡܰܥܠܰܦ، ܡܰܥܰܠܦܐ - maclafle, maclafla ܡܰܥܠܰܦܠܶܗ، ܡܰܥܠܰܦܠܰܗ [clf III ܥܠܦ] to feed | komacalfina u säwal ܟܳܡܰܥܰܠܦܝܢܰܐ ܐܘ ܣܱܘܰܐܠ we feed the livestock (L.12)
macle, maclo ܡܰܥܠܶܐ، ܡܰܥܠܐ - maclele, maclela ܡܰܥܠܶܠܶܗ، ܡܰܥܠܶܠܰܗ [cly III ܥܠܝ] to lift up, to raise | maclalle ak kose du ḥamro ܡܰܥܠܰܠܠܶܗ ܐܰܟ ܟܳܣܶܐ ܕܘ ܚܰܡܪܐ they lifted up the glasses with wine (L.23); macliwaynale ܡܰܥܠܝܘܰܝܢܰܠܶܗ we lifted it (the sack) (Q.7,35); maclele qole ܡܰܥܠܶܠܶܗ ܩܳܠܶܗ he raised his voice (Q.7,35)
macmaḏ, macamḏo ܡܰܥܡܰܕ݂، ܡܰܥܰܡܕ݂ܐ - macmaḏle, macmaḏla ܡܰܥܡܰܕ݂ܠܶܗ، ܡܰܥܡܰܕ݂ܠܰܗ [cmḏ III ܥܡܕ݂] to baptize | u qašo macmaḏle bi cito ܐܘ ܩܰܫܐ ܡܰܥܡܰܕ݂ܠܶܗ ܒܝ ܥܝܬܐ the priest baptized him in the church (Q.9,3)
macmar, macamro ܡܰܥܡܰܪ، ܡܰܥܰܡܪܐ - macmarle, macmarla ܡܰܥܡܰܪܠܶܗ، ܡܰܥܡܰܪܠܰܗ [cmr III ܥܡܪ] to build, to construct, to establish | i Saro w u Aday mšaralle d kurxi cal arco d macamri ܐܝ ܣܰܪܐ ܘܐܘ ܐܰܕܰܝ ܡܫܰܪܰܠܠܶܗ ܕܟܘܪܟ݂ܝ ܥܰܠ ܐܰܪܥܐ ܕܡܰܥܰܡܪܝ Saro and Aday started to look around for a lot to build on (L.6); macmarranne bayto ܡܰܥܡܰܪܪܰܢܢܶܗ ܒܰܝܬܐ they built themselves a house (L.21); macamralle am mġuše ܡܰܥܰܡܪܰܠܠܶܗ ܐܰܡ ܡܓ݂ܘܫܶܐ the magi built it (f.) (Q.8,26)
macraq, macarqo ܡܰܥܪܰܩ، ܡܰܥܰܪܩܐ - macraqle, macraqla ܡܰܥܪܰܩܠܶܗ، ܡܰܥܪܰܩܠܰܗ [crq III ܥܪܩ] to kidnap, to abduct → mahzam, coraq
macre, macro ܡܰܥܪܶܐ، ܡܰܥܪܐ - macrele, macrela ܡܰܥܪܶܠܶܗ، ܡܰܥܪܶܠܰܗ [cry III ܥܪܝ] (L.8) to eat lunch
macṣarto ܡܰܥܨܰܪܬܐ (f.), pl. macṣaryoṯe ܡܰܥܨܰܪܝܳܬ݂ܶܐ (Q.4,24) wine press, press
madam ܡܰܕܰܐܡ since, because | madam ḥawroni gëd ëzzën, ono ste gëd ëzzino ܡܰܕܰܐܡ ܚܰܘܪܳܢܝ ܓܷܕ ܐܷܙܙܷܢ، ܐܳܢܐ ܣܬܶܐ ܓܷܕ ܐܷܙܙܝܢܐ since my friends will go, I will also go (Q.6,28)
madcar, madacro ܡܰܕܥܰܪ، ܡܰܕܰܥܪܐ - madcarle, madcarla ܡܰܕܥܰܪܠܶܗ، ܡܰܕܥܰܪܠܰܗ [dcr III ܕܥܪ] (L.6) ⑴ to answer, to reply | komadcarno (cal) ܟܳܡܰܕܥܰܪܢܐ (ܥܰܠ) I (m.) reply (to) (L.24) ⑵ to return, to bring back, to send back | madcarlile yo ܡܰܕܥܰܪܠܝܠܶܗ ܝܐ I gave it (the book) back to him (G.23); lo kolozam madacratle ܠܐ ܟܳܠܳܙܰܡ ܡܰܕܰܥܪܰܬܠܶܗ you don't have to return it (L.24); madëcriwayle ܡܰܕܷܥܪܝܘܰܝܠܶܗ they sent him back (Q.6,34)
Madënḥo ܡܰܕܷܢܚܐ (m.) (L.19) east
Madënḥo Mëṣcoyo ܡܰܕܷܢܚܐ ܡܷܨܥܳܝܐ Middle East
madmax, madamxo ܡܰܕܡܰܟ، ܡܰܕܰܡܟ݂ܐ - madmaxle, madmaxla ܡܰܕܡܰܟ݂ܠܶܗ، ܡܰܕܡܰܟ݂ܠܰܗ [dmx III ܕܡܟ݂] to let sleep, to put to bed
madmax b ruḥe (Q.1,23) ܡܰܕܡܰܟ݂ ܒܪܘܚܶܗ to pretend to be sleeping
madrašto ܡܰܕܪܰܫܬܐ, pl. madëršoṯe ܡܰܕܷܪܫܳܬ݂ܶܐ, madrašyoṯe ܡܰܕܪܰܫܝܳܬ݂ܶܐ (L.4) school
madrašto celayto (L.20) ܡܰܕܪܰܫܬܐ ܥܶܠܰܝܬܐ university, college
madrašto du lišono ܡܰܕܪܰܫܬܐ ܕܘ ܠܝܫܳܢܐ language school
madrašto du qloco (L.21) ܡܰܕܪܰܫܬܐ ܕܘ ܩܠܳܥܐ driving school
madrašto mëṣcayto ܡܰܕܪܰܫܬܐ ܡܷܨܥܰܝܬܐ secondary school
madrašto šarwayto (Q.9,5) ܡܰܕܪܰܫܬܐ ܫܰܪܘܰܝܬܐ primary school
madrašto trayoniṯo (L.20) ܡܰܕܪܰܫܬܐ ܬܪܰܝܳܢܝܬ݂ܐ secondary school, gymnasium
maḏëbro ܡܰܕ݂ܷܒܪܐ (m.), pl. maḏëbre ܡܰܕ݂ܷܒܪܶܐ (Q.8,58) plane, steppe, desert
mafaṣḥono ܡܰܦܰܨܚܳܢܐ, f. mafaṣḥoniṯo ܡܰܦܰܨܚܳܢܝܬ݂ܐ, pl. mafaṣḥone ܡܰܦܰܨܚܳܢܶܐ pleasant, delightful | latyo ṭebo mafaṣḥono ܠܰܬܝܐ ܛܶܒܐ ܡܰܦܰܨܚܳܢܐ this is not happy news (L.14)
mafët, mafito ܡܰܦܷܬ، ܡܰܦܝܬܐ - mafëtle, mafëtla ܡܰܦܷܬܠܶܗ، ܡܰܦܷܬܠܰܗ [fyt III ܦܝܬ] to let pass, to let through, to wave through | mafitënne ܡܰܦܝܬܷܢܢܶܗ they allowed them through/in (Q.6,36)
mafsonuṯo ܡܰܦܣܳܢܘܬ݂ܐ (f.) permission, authorisation
mafsonuṯo du cwodo ܡܰܦܣܳܢܘܬ݂ܐ ܕܘ ܥܘܳܕܐ work permit
mafsonuṯo lë fyošo ܡܰܦܣܳܢܘܬ݂ܐ ܠܷܦܝܳܫܐ residence permit
→ fsoso
magon ܡܰܓܳܢ (L.15) free of charge, for nothing, gratis → bälaš, zuze
magraš, magaršo ܡܰܓܪܰܫ، ܡܰܓܰܪܫܐ - magrašle, magrašla ܡܰܓܪܰܫܠܶܗ، ܡܰܓܪܰܫܠܰܗ [grš III ܓܪܫ] (G.14) to let pull
mahwo ܡܰܗܘܐ [Inf. 'by/yhw I ܐܒܝ/ܝܗܘ] giving
mahwo w šqolo ܡܰܗܘܐ ܘܫܩܳܠܐ exchange, interaction | hawila mahwo w šqolo cam ṣawboye me briṯo kula ܗܰܘܝܠܰܗ ܡܰܗܘܐ ܘܫܩܳܠܐ ܥܰܡ ܨܰܘܒܳܝܶܐ ܡܶܐ ܒܪܝܬ݂ܐ ܟܘܠܰܗ she also socialised with academics from different parts of the world (L.20)
mahzam, mahazmo ܡܰܗܙܰܡ، ܡܰܗܰܙܡܐ - mahzamle, mahzamla ܡܰܗܙܰܡܠܶܗ، ܡܰܗܙܰܡܠܰܗ [hzm III ܗܙܡ] ⑴ to escape, to run away | mahzamme mu aṯraṯṯe ܡܰܗܙܰܡܡܶܗ ܡܘ ܐܰܬ݂ܪܰܬ݂ܬ݂ܶܗ they escaped from their homeland (Q.10,29) ⑵ to kidnap, to abduct → coraq, macraq
maḥat, maḥto ܡܰܚܰܬ، ܡܰܚܬܐ - maḥatle, maḥatla ܡܰܚܰܬܠܶܗ، ܡܰܚܰܬܠܰܗ [ḥyt III ܚܝܬ] ⑴ to put, to place, to lay, to put down | am medone nacime komaḥtalle bas sale ܐܰܡ ܡܶܕܳܢܶܐ ܢܰܥܝܡܶܐ ܟܳܡܰܚܬܰܠܠܶܗ ܒܰܣ ܣܰܠܶܐ she puts smaller things in the baskets (L.11); komaḥtënne u calofo baq qlubye ܟܳܡܰܚܬܷܢܢܶܗ ܐܘ ܥܰܠܳܦܐ ܒܰܩ ܩܠܘܒܝܶܐ they put the feed for them in the cages (L.22); maḥatli u danwayḏi bam maye ܡܰܚܰܬܠܝ ܐܘ ܕܰܢܘܰܝܕ݂ܝ ܒܰܡ ܡܰܝܶܐ I dipped my tail into the water (Q.1,79); maḥatle kul mede bë qḏoli ܡܰܚܰܬܠܶܗ ܟܘܠ ܡܶܕܶܐ ܒܷܩܕ݂ܳܠܝ he put all the blame on me (Q.7,53) ⑵ to pound, to bash | maḥatle aclan bu maḥyo ܡܰܚܰܬܠܶܗ ܐܰܥܠܰܢ ܒܘ ܡܰܚܝܐ he gave us a beating (Q.7,31)
maḥat bolo ܡܰܚܰܬ ܒܳܠܐ to pay attention | komaḥto bolo cal ag gawne d këzzën cam ḥḏoḏe ܟܳܡܰܚܬܐ ܒܳܠܐ ܥܰܠ ܐܰܓ ܓܰܘܢܶܐ ܕܟܷܐܙܙܷܢ ܥܰܡ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ she pays attention to colours that match (L.11)
maḥës, maḥiso ܡܰܚܷܤ، ܡܰܚܝܣܐ - maḥësle, maḥësla ܡܰܚܷܣܠܶܗ، ܡܰܚܷܣܠܰܗ [ḥys III ܚܝܣ] ⑴ to wake up (intr.) ⑵ to wake up (tr.), to awaken | maḥësse cal qole du rucyo ܡܰܚܷܣܣܶܗ ܥܰܠ ܩܳܠܶܗ ܕܘ ܪܘܥܝܐ they woke up from the herdsman's voice (Q.2,32) ⑶ (b-) to notice, to feel | komaḥësno b ruḥi ܟܳܡܰܚܷܣܢܐ ܒܪܘܚܝ I feel (L.14)
maḥkäma ܡܰܚܟܱܡܰܐ (f.), pl. maḥkämat ܡܰܚܟܱܡܰܬ (Q.10,2) ⑴ court ⑵ lawsuit, trial → beṯdino
maḥke, maḥko ܡܰܚܟܶܐ، ܡܰܚܟܐ - maḥkele, maḥkela ܡܰܚܟܶܠܶܗ، ܡܰܚܟܶܠܰܗ [ḥky III ܚܟܝ] (L.3) to tell, to narrate | gëd maḥkenanxu kul mede dë ḥzeli ܓܷܕ ܡܰܚܟܶܢܰܢܟ݂ܘ ܟܠ ܡܶܕܶܐ ܕܷܚܙܶܠܝ I will tell you everyting that I have seen (L.17); maḥki ëšmo ܡܰܚܟܝ ܐܷܫܡܐ tell (me) a bit more (L.17); gëd maḥkenux mën yo i paluta ܓܷܕ ܡܰܚܟܶܢܘܟ݂ ܡܷܢ ܝܐ ܐܝ ܦ݁ܰܠܘܬܰܐ I will tell you (pl.) what 'Paluta' is (Q.3,65)
maḥkyono ܡܰܚܟܝܳܢܐ, f. maḥkyoniṯo ܡܰܚܟܝܳܢܝܬ݂ܐ, pl. maḥkyone ܡܰܚܟܝܳܢܶܐ narrator, storyteller
maḥwe, maḥwo ܡܰܚܘܶܐ، ܡܰܚܘܐ - maḥwele, maḥwela ܡܰܚܘܶܠܶܗ، ܡܰܚܘܶܠܰܗ [ḥwy III ܚܘܝ] (L.6) ⑴ to show | maḥwele u plan alle w šrëḥle u mede dë ršëmle ܡܰܚܘܶܠܶܗ ܐܘ ܦ݁ܠܰܐܢ ܐܰܠܠܶܗ ܘܫܪܷܚܠܶܗ ܐܘ ܡܶܕܶܐ ܕܷܪܫܷܡܠܶܗ he showed them the plan and explained what he had drawn (L.6); maḥwele i taḥrazto li emo ܡܰܚܘܶܠܶܗ ܐܝ ܬܰܚܪܰܙܬܐ ܠܝ ܐܶܡܐ he showed to program to his mother (L.17); maḥwele aġuno ܡܰܚܘܶܠܶܗ ܐܰܓ݂ܘܢܐ he fought, he campaigned (Q.9,83) ⑵ to appear ⑶ to discernible, to be visible | cal u surgoḏo komaḥwën ay yarḥe ܥܰܠ ܐܘ ܣܘܪܓܳܕ݂ܐ ܟܳܡܰܚܘܷܢ ܐܰܝ ܝܰܪܚܶܐ in the calendar months can be seen (L.9); lo komaḥwe ṭawwo ܠܐ ܟܳܡܰܚܘܶܐ ܛܰܘܘܐ it is not clear (Q.5,66)
majbur ܡܰܔܒܘܪ (G.20) ⑴ must, to have to do smth. | majbur ëzzino li madrašto ܡܰܔܒܘܪ ܐܷܙܙܝܢܐ ܠܝ ܡܰܕܪܰܫܬܐ I must go to school; majbur no dë mḥaḏrono ruḥi lu buḥrono ܡܰܔܒܘܪ ܢܐ ܕܷܡܚܰܕ݂ܪܳܢܐ ܪܘܚܝ ܠܘ ܒܘܚܪܳܢܐ I (f.) must prepare for the exam; majbur yo d zawnina jule ḥaṯe lu ḥago ܡܰܔܒܘܪ ܝܐ ܕܙܰܘܢܝܢܰܐ ܔܘܠܶܐ ܚܰܬ݂ܶܐ ܠܘ ܚܰܓܐ we must buy new clothes for the party
majburi ܡܰܔܒܘܪܝ (adj.) (Q.3,68) obligatory, mandatory
majre, majro ܡܰܔܪܶܐ، ܡܰܔܪܐ - majrele, majrela ܡܰܔܪܶܠܶܗ، ܡܰܔܪܶܠܰܗ [jry III ܔܪܝ] to dare | lo komajro uxlo mede ܠܐ ܟܳܡܰܔܪܐ ܐܘܟ݂ܠܐ ܡܶܕܶܐ she doesn't dare eat something (L.22); nošo lo majrele d soyëm mede ebe ܢܳܫܐ ܠܐ ܡܰܔܪܶܠܶܗ ܕܣܳܝܷܡ ܡܶܕܶܐ ܐܶܒܶܗ no one dared to do anything against him (Q.7,94)
makëfyono ܡܰܟܷܦܝܳܢܐ (adj.), f. makëfyoniṯo ܡܰܟܷܦܝܳܢܝܬ݂ܐ, pl. makëfyone ܡܰܟܷܦܝܳܢܶܐ (L.16) sufficient
makël, makilo ܡܰܟܷܠ، ܡܰܟܝܠܐ - makile, makila ܡܰܟܝܠܶܗ، ܡܰܟܝܠܰܗ [kyl III ܟܝܠ] to measure → mitakël
makëšrono (adj.), f. makëšroniṯo ܡܰܟܷܫܪܳܢܝܬ݂ܐ, pl. makëšrone ܡܰܟܷܫܪܳܢܶܐ successful, promising | komëtyaqnina gëd howe mazlo makëšrono w basimo ܟܳܡܷܬܝܰܩܢܝܢܰܐ ܓܷܕ ܗܳܘܶܐ ܡܰܙܠܐ ܡܰܟܷܫܪܳܢܐ ܘܒܰܣܝܡܐ we believe that this will be a successful and nice trip (L.17)
makfe, makfo ܡܰܟܦܶܐ، ܡܰܟܦܐ - makfele, makfela ܡܰܟܦܶܠܶܗ، ܡܰܟܦܶܠܰܗ [kfy III ܟܦܝ] to be enough, to suffice | qayse d makfëllux hul d toyëm u saṯwo ܩܰܝܣܶܐ ܕܡܰܟܦܷܠܠܘܟ݂ ܗܘܠ ܕܬܳܝܷܡ ܐܘ ܣܰܬ݂ܘܐ wood that will be enough for you until the end of the winter (Q.3,52)
makina ܡܰܟܝܢܰܐ (f.), pl. makinat ܡܰܟܝܢܰܬ (L.12) machine
makle, maklo ܡܰܟܠܶܐ، ܡܰܟܠܐ - maklele, maklela ܡܰܟܠܶܠܶܗ، ܡܰܟܠܶܠܰܗ [kly III ܟܠܝ] ⑴ to stop, to delay ⑵ to prevent from smth., to prohibit | qonuno d komakle mu mazlo du ṭuro ܩܳܢܘܢܐ ܕܟܳܡܰܟܠܶܐ ܡܘ ܡܰܙܠܐ ܕܘ ܛܘܪܐ a law which prohibits entering the mountains (Q.7,15)
makrax, makarxo ܡܰܟܪܰܟ݂، ܡܰܟܰܪܟ݂ܐ - makraxle, makraxla ܡܰܟܪܰܟ݂ܠܶܗ، ܡܰܟܪܰܟ݂ܠܰܗ [krx III ܟܪܟ݂] ⑴ to move (tr.) | makrax u cebugro cal aṣ ṣërtoṯe! ܡܰܟܪܰܟ݂ ܐܘ ܥܶܒܘܓܪܐ ܥܰܠ ܐܰܨ ܨܷܪܬܳܬ݂ܶܐ move the mouse over the pictures! ⑵ to show smb. around | mhadyone d komakarxi aḏ ḏayfe ܡܗܰܕܝܳܢܶܐ ܕܟܳܡܰܟܰܪܟ݂ܝ ܐܰܕ݂ ܕ݂ܰܝܦܶܐ tourist guides that show the visitors around (Q.8,11) ⑶ to enact, to present (film, play) → korax
makre1, makro ܡܰܟܪܶܐ، ܡܰܟܪܐ - makrele, makrela ܡܰܟܪܶܠܶܗ، ܡܰܟܪܶܠܰܗ [kry III ܟܪܝ] to shorten, to make short | këbcono makrono u panṭron ܟܷܐܒܥܳܢܐ ܡܰܟܪܳܢܐ ܐܘ ܦ݁ܰܢܛܪܳܢ I (f.) would like to shorten my pants; makreyu ܡܰܟܪܶܝܘ make (pl.) it short! (G.23) → kore2
makre2, makro ܡܰܟܪܶܐ، ܡܰܟܪܐ - makrele, makrela ܡܰܟܪܶܠܶܗ، ܡܰܟܪܶܠܰܗ ⑴ to rent out | makralle u baytaṯṯe l ḥamšo ṣawboye ܡܰܟܪܰܠܠܶܗ ܐܘ ܒܰܝܬܰܬ݂ܬ݂ܶܗ ܠܚܰܡܫܐ ܨܰܘܒܳܝܶܐ they rented out their house for five students ⑵ to rent | b Berlin makralle bayto ܒܒܶܪܠܝܢ ܡܰܟܪܰܠܠܶܗ ܒܰܝܬܐ they rented a house in Berlin (L.19) → këre
maktub ܡܰܟܬܘܒ (m.), pl. maktubat ܡܰܟܬܘܒܰܬ, maketëb ܡܰܟܶܬܷܒ letter | b maktub ܒܡܰܟܬܘܒ in a letter (Q.6,17) → egarṯo
makṯaw, makaṯwo ܡܰܟܬ݂ܰܘ، ܡܰܟܰܬ݂ܘܐ - makṯawle, makṯawla ܡܰܟܬ݂ܰܘܠܶܗ، ܡܰܟܬ݂ܰܘܠܰܗ [kṯw III ܟܬ݂ܘ] (L.17) to let write, to dictate, to register | makṯawle ruḥe ܡܰܟܬ݂ܰܘܠܶܗ ܪܘܚܶܗ he registered himself (Q.9,6) → koṯaw
maku, makiwo ܡܰܟܘ، ܡܰܟܝܘܐ - makule, makula ܡܰܟܘܠܶܗ، ܡܰܟܘܠܰܗ [kyw III ܟܝܘ] to hurt (tr.), to damage, to harm, to injure
maku riše ܡܰܟܘ ܪܝܫܶܗ to worry, to take pains, to make effort | makiwiwayna rišan ܡܰܟܝܘܝܘܰܝܢܰܐ ܪܝܫܰܢ we were doing our best (Q.4,19)
malax, malxo ܡܰܠܰܟ، ܡܰܠܟ݂ܐ - malaxle, malaxla ܡܰܠܰܟ݂ܠܶܗ، ܡܰܠܰܟ݂ܠܰܗ [hlx II ܗܠܟ݂] (L.7) ⑴ to go, to walk, (car) to move (intr.) ⑵ (business, work) to run | lašan i dukano malxo ṭawwo i Saro kocawdo me kule leba ܠܰܫܰܢ ܐܝ ܕܘܟܰܢܐ ܡܰܠܟ݂ܐ ܛܰܘܘܐ ܐܝ ܣܰܪܐ ܟܳܥܰܘܕܐ ܡܶܐ ܟܘܠܶܗ ܠܶܒܰܗ Saro works dilligently so that the store runs well (L.11) = mhalax
malaxo ܡܰܠܰܟ݂ܐ (m.), pl. malaxe ܡܰܠܰܟ݂ܶܐ (Q.8,6) angel
malëm, malimo ܡܰܠܷܡ، ܡܰܠܝܡܐ - malëmle, malëmla ܡܰܠܷܡܠܶܗ، ܡܰܠܷܡܠܰܗ [lym III ܠܝܡ] ⑴ to gather, to collect, to pluck | malimiwa u ketono ܡܰܠܝܡܝܘܰܐ ܐܘ ܟܶܬܳܢܐ they gathered the cotton (Q.6,11) ⑵ to bring together | malëmme ḥḏoḏe ܡܰܠܷܡܡܶܗ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ they gathered (Q.6,49) = maltam
malëq, maliqo ܡܰܠܷܩ، ܡܰܠܝܩܐ - malëqle, malëqla ܡܰܠܷܩܠܶܗ، ܡܰܠܷܩܠܰܗ [lyq III ܠܝܩ] (L.9) ⑴ to fit, to suit, to match | ṣërtoṯe, d komaliqi lu zabno di šato ܨܷܪܬܳܬ݂ܶܐ ܕܟܳܡܰܠܝܩܝ ܠܘ ܙܰܒܢܐ ܕܝ ܫܰܬܐ pictures which fit the time of the year (L.9) ⑵ to be proper
malëz, malizo ܡܰܠܷܙ، ܡܰܠܝܙܐ - malëzle, malëzla ܡܰܠܷܙܠܶܗ، ܡܰܠܷܙܠܰܗ [lyz III ܠܝܙ] to hurry (intr.) | u taclo malëzle w azze gab i cezo ܐܘ ܬܰܥܠܐ ܡܰܠܷܙܠܶܗ ܘܐܰܙܙܶܗ ܓܰܒ ܐܝ ܥܶܙܐ the fox hurriedly went to the goat (Q.1,53)
malfoniṯo ܡܰܠܦܳܢܝܬ݂ܐ (f.), pl. malfënyoṯe ܡܰܠܦܷܢܝܳܬ݂ܶܐ (L.19) teacher (f.)
malfono ܡܰܠܦܳܢܐ (m.), pl. malfone ܡܰܠܦܳܢܶܐ (L.4) teacher (m.)
malfonuṯo ܡܰܠܦܳܢܘܬ݂ܐ (f.) (L.3) teaching profession, being a teacher
malḥaq, malaḥqo ܡܰܠܚܰܩ، ܡܰܠܰܚܩܐ - malḥaqle, malḥaqla ܡܰܠܚܰܩܠܶܗ، ܡܰܠܚܰܩܠܰܗ [lḥq III ܠܚܩ] ⑴ to bring | malḥaqlilux u kṯowo ܡܰܠܚܰܩܠܝܠܘܟ݂ ܐܘ ܟܬ݂ܳܘܐ I brought you (m.) the book ⑵ to reach ⑶ to manage, to make it to smth. | lo malḥaqla lu qṭoro ܠܐ ܡܰܠܚܰܩܠܰܗ ܠܘ ܩܛܳܪܐ she did not make it to the train ⑷ (+neg.) nicht abwarten können | law malḥaqwa d oṯe u bëṭlono du qayṭo ܠܐ ܡܰܠܚܰܩܘܰܐ ܕܐܳܬ݂ܶܐ ܐܘ ܒܷܛܠܳܢܐ ܕܘ ܩܰܝܛܐ he couldn't wait for the sommer holidays (L.17)
malḥo ܡܰܠܚܐ (f.) (L.18) salt
malkuṯo ܡܰܠܟܘܬ݂ܐ, pl. malkwoṯe ܡܰܠܟܘܳܬ݂ܶܐ (Q.10,88) ⑴ kingdom ⑵ paradise
maltam, maltmo ܡܰܠܬܰܡ، ܡܰܠܬܡܐ - maltamle, maltamla ܡܰܠܬܰܡܠܶܗ، ܡܰܠܬܰܡܠܰܗ [ltm III ܠܬܡ] (L.13) to gather, to bring together, to collect = malëm
malwaš, malawšo ܡܰܠܘܰܫ، ܡܰܠܰܘܫܐ - malwašle, malwašla ܡܰܠܘܰܫܠܶܗ، ܡܰܠܘܰܫܠܰܗ [lwš III ܠܘܫ] (L.6) ⑴ to put on (clothes) on smb., to dress smb. ⑵ to fit out (a house with furniture), to furnish
mama ܡܰܡܰܐ (L.22) mum, mom
mamlo ܡܰܡܠܐ (m.), pl. mamle ܡܰܡܠܶܐ conversation, discussion, speech, statement
obe mamlo ܐܳܒܶܐ ܡܰܡܠܐ to hold a speech, to give a talk | hule mamlo ܗܘܠܶܗ ܡܰܡܠܐ he gave a talk, he gave a lecture (Q.9,72)
mamno ܡܐܰܡܢܐ (adj.), f. mamanto ܡܐܰܡܰܢܬܐ, pl. mamne ܡܐܰܡܢܶܐ secure, safe | dukṯo mamanto ܕܘܟܬ݂ܐ ܡܐܰܡܰܢܬܐ secure area, safe place (L.22)
mamro ܡܰܡܪܐ (m.), pl. mamre ܡܰܡܪܶܐ (L.24) speech, word | u mamrayḏe ܐܘ ܡܰܡܪܰܝܕ݂ܶܗ what he said (Q.2,30)
cal u mamro (Q.8,31) ܥܰܠ ܐܘ ܡܰܡܪܐ as it says; according to the legend
mamṭe, mamṭo ܡܰܡܛܶܐ، ܡܰܡܛܐ - mamṭele, mamṭela ܡܰܡܛܶܠܶܗ، ܡܰܡܛܶܠܰܗ [mṭy III ܡܛܝ] to bring, to bring along | mamṭelelan aš šušayat du ḥamro ܡܰܡܛܶܠܶܠܰܢ ܐܰܫ ܫܘܫܰܝܰܬ ܕܘ ܚܰܡܪܐ he brought the wine bottles to us (L.23); gëd mamṭyallux laḥmo acmi ܓܷܕ ܡܰܡܛܝܰܠܠܘܟ ܠܰܚܡܐ ܐܰܥܡܝ I (f.) will bring bread with me (Q.1,11) ⑵ to get, to fetch → mayte
mandilo ܡܰܢܕܝܠܐ (m.), pl. mandile ܡܰܢܕܝܠܶܐ (Q.2,42) cloth
manḏaf, manḏfo ܡܰܢܕ݂ܰܦ، ܡܰܢܕ݂ܦܐ - manḏafle, manḏafla ܡܰܢܕ݂ܰܦܠܶܗ، ܡܰܢܕ݂ܰܦܠܰܗ [nḏf III ܢܕ݂ܦ] to clean, to clean up, to clear | manḏëfiwa aṭ ṭurone mani d larwal ܡܰܢܕ݂ܷܦܝܘܰܐ ܐܰܛ ܛܘܪܳܢܶܐ ܡܰܢܝ ܕܠܰܪܘܰܠ they cleared the mountains from those outside (=PKK-fighters) (Q.7,12) = mnaḏaf
manëk ܡܰܢܷܟ (L.10) of those → me, hanëk
manëškoyo ܡܰܢܷܫܟܳܝܐ (adj.), f. manёškayto ܡܰܢܷܫܟܰܝܬܐ, pl. manёškoye ܡܰܢܷܫܟܳܝܶܐ (L.11) purple
manfac, manfco ܡܰܢܦܰܥ، ܡܰܢܦܥܐ - manfacle, manfacla ܡܰܢܦܰܥܠܶܗ، ܡܰܢܦܰܥܠܰܗ [nfc III ܢܦܥ] to be useful | u nawlo komanfac li nošuṯo kula ܐܘ ܢܰܘܠܐ ܟܳܡܰܢܦܰܥ ܠܝ ܢܳܫܘܬ݂ܐ ܟܘܠܰܗ the Internet is useful for the whole mankind (Q.5,74)
maqarna ܡܰܩܰܐܪܢܰܐ (f.) (L.23) pasta, noodles
maqaṣ ܡܰܩܰܨ (m.), pl. maqaṣe ܡܰܩܰܨܶܐ (Q.1,44) scissors
maqbal, maqablo ܡܰܩܒܰܠ، ܡܰܩܰܒܠܐ - maqbele, maqbela ܡܰܩܒܶܠܶܗ، ܡܰܩܒܶܠܰܗ [qbl III ܩܒܠ] to accept, to recognize | bu beṯṣawbo d Leiden maqëblalle ܒܘ ܒܶܝܬ݂ܨܰܘܒܐ ܕܠܶܝܕܷܢ ܡܰܩܷܒܠܰܠܠܶܗ she was accepted to the university of Leiden (L.20)
maqbara ܡܰܩܒܰܪܰܐ (f.), pl. maqbarat ܡܰܩܒܰܪܰܬ (Q.3,117) cemetery, graveyard
maqëblo (adj.), f. maqbalto ܡܰܩܒܰܠܬܐ, pl. maqëble ܡܰܩܷܒܠܶܐ (L.3) ⑴ acceptable ⑵ satisfactory
maqër, maqiro ܡܰܩܷܪ، ܡܰܩܝܪܐ - maqërle, maqërla ܡܰܩܝܪܐ، ܡܰܩܷܪܠܰܗ [qyr III ܩܝܪ] to reveal, to give away, to snitch | lo maqërli ܠܐ ܡܰܩܷܪܠܝ I did not tell (about it) (Q.7,88)
maqëṯ, maqiṯo ܡܰܩܷܬ݂، ܡܰܩܝܬ݂ܐ - maqëṯle, maqëṯla ܡܰܩܷܬ݂ܠܶܗ، ܡܰܩܷܬ݂ܠܰܗ [qyṯ III ܩܝܬ݂] (Q.3,29) ⑴ to light, to ignite ⑵ to turn on
maqlab, maqalbo ܡܰܩܠܰܒ، ܡܰܩܰܠܒܐ - maqlable, maqlabla ܡܰܩܠܰܒܠܶܗ، ܡܰܩܠܰܒܠܰܗ [qlb III ܩܠܒ] (G.14) ⑴ to flip, to turn over | d maqlab i sohduṯayḏe ܕܡܰܩܠܰܒ ܐܝ ܣܳܗܕܘܬ݂ܰܝܕ݂ܶܗ so that his driving licence can be recognised (lit. so that he flips his driving licence) (L.21) ⑵ to change, to convert, to turn into | maqlab af fëtġomani ܡܰܩܠܰܒ ܐܰܦ ܦܷܬܓ݂ܳܡܰܢܝ turn these sentences into …
maqlaḏ, maqalḏo ܡܰܩܠܰܕ݂، ܡܰܩܰܠܕ݂ܐ - maqlaḏle, maqlaḏla ܡܰܩܠܰܕ݂ܠܶܗ، ܡܰܩܠܰܕ݂ܠܶܗ [qlḏ III ܩܠܕ݂] to close, to lock | maqlaḏle i darga di dërto ܡܰܩܠܰܕ݂ܠܶܗ ܐܝ ܕܰܪܓܰܐ ܕܝ ܕܷܪܬܐ he locked the yard gate (Q.3,112)
maqraṭ, maqarṭo ܡܰܩܪܰܛ، ܡܰܩܰܪܛܐ - maqraṭle, maqraṭla ܡܰܩܪܰܛܠܶܗ، ܡܰܩܪܰܛܠܰܗ [qrṭ III ܩܪܛ] (G.14) to have breakfast, to eat smth. for breakfast | maqraṭṭe marga du ceḏo ܡܰܩܪܰܛܛܶܗ ܡܰܪܓܰܐ ܕܘ ܥܶܕ݂ܐ they ate Christmas-Marga for breakfast (L.13)
maqraw, maqarwo ܡܰܩܪܰܘ، ܡܰܩܰܪܘܐ - maqrawle, maqrawla ܡܰܩܪܰܘܠܶܗ، ܡܰܩܪܰܘܠܰܗ [qrw III ܩܪܘ] (L.23) ⑴ to bring closer | i taknoloġiya du muṭoyo komaqarwo an noše lë ḥḏoḏe ܐܝ ܬܰܟܢܳܠܳܓ݂ܝܝܰܐ ܕܘ ܡܘܛܳܝܐ ܟܳܡܰܩܰܪܘܐ ܐܰܢ ܢܳܫܶܐ ܠܷܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ the communication technology brings people closer together (L.24) ⑵ to approach, to come closer
maqre, maqro ܡܰܩܪܶܐ، ܡܰܩܪܐ - maqrele, maqrela ܡܰܩܪܶܠܶܗ، ܡܰܩܪܶܠܰܗ [qry III ܩܪܝ] (L.23) ⑴ to teach, to give lessons ⑵ to let read ⑶ to let study
maqṭac, maqaṭco ܡܰܩܛܰܥ، ܡܰܩܰܛܥܐ - maqṭacle, maqṭacla ܡܰܩܛܰܥܠܶܗ، ܡܰܩܛܰܥܠܰܗ [qṭc III ܩܛܥ] ⑴ to have smb. cut smth. ⑵ to have smb. book (a ticket) | maqṭacce tre fёtqe ܡܰܩܛܰܥܥܶܗ ܬܪܶܐ ܦܷܬܩܶܐ they had two tickets bought (for themselves)
maqwe, maqwo ܡܰܩܘܶܐ، ܡܰܩܘܐ - maqwele, maqwela ܡܰܩܘܶܠܶܗ، ܡܰܩܘܶܠܰܗ [qwy III ܩܘܝ] (L.3) to strengthen, to improve | maqwën i hiyuṯaṯṯe ܡܰܩܘܷܢ ܐܝ ܗܝܝܘܬ݂ܰܬ݂ܬ݂ܶܗ so that they make their identity stronger (Q.9,120) → qawyo, qowe
marca ܡܰܪܥܰܐ (f.) (L.12) pasture, grazing land
marcal, maraclo ܡܰܪܥܰܠ، ܡܰܪܰܥܠܐ - marcele, marcela ܡܰܪܥܶܠܶܗ، ܡܰܪܥܶܠܰܗ [rcl III ܪܥܠ] to shake (intr.), to tremble | gušmi komarcal ܓܘܫܡܝ ܟܳܡܰܪܥܰܠ my body is trembling (L.14)
marce, marco ܡܰܪܥܶܐ، ܡܰܪܥܐ - marcele, marcela ܡܰܪܥܶܠܶܗ، ܡܰܪܥܶܠܰܗ [rcy III ܪܥܝ] to graze (tr.) | komarcina u säwalayḏan ܟܳܡܰܪܥܝܢܰܐ ܐܘ ܣܱܘܰܐܠܰܝܕ݂ܰܢ we graze our livestock (Q.7,17)
marciṯo ܡܰܪܥܝܬ݂ܐ (f.), pl. marcyoṯe ܡܰܪܥܝܳܬ݂ܶܐ (Q.8,33) diocese, bishopric → ḥasyuṯo
Marde ܡܰܪܕܶܐ (Q.9,66) Mardin
marduṯo ܡܰܪܕܘܬ݂ܐ (f.), pl. mardwoṯe ܡܰܪܕܘܳܬ݂ܶܐ culture
marfe, marfo ܡܰܪܦܶܐ، ܡܰܪܦܐ - marfele, marfela ܡܰܪܦܶܠܶܗ، ܡܰܪܦܶܠܰܗ [rfy III ܪܦܝ] ⑴ to release, to let go, to leave | d rëḥmatle lo marfatle ܕܪܷܚܡܰܬܠܶܗ ܠܐ ܡܰܪܦܰܬܠܶܗ if you love him, do not leave him (G.23) ⑵ to give up, to abandon | lo komarfinala ܠܐ ܟܳܡܰܪܦܝܢܰܠܰܗ we will not let her go (Q.6,76) ⑶ to get divorced | marfalle ḥḏoḏe ܡܰܪܦܰܠܠܶܗ ܚܕ݂ܳܕ݂ܶܐ they got divorced
marga ܡܰܪܓܰܐ Marga (stew with meat and onions, traditionally eaten around Christmas)
Mar Gawriye ܡܰܪ ܓܰܘܪܝܝܶܐ (Q.3,108) Mor Gabriel (monastery) = Mor Gabriel
marġaš, maraġšo ܡܰܪܓ݂ܰܫ، ܡܰܪܰܓ݂ܫܐ - marġašle, marġašla ܡܰܪܓ݂ܰܫܠܶܗ، ܡܰܪܓ݂ܰܫܠܰܗ [rġš III ܪܓ݂ܫ] (L.15) ⑴ to feel, to experience ⑵ to let feel, to let experience
marham ܡܰܪܗܰܡ (m.), pl. marhame ܡܰܪܗܰܡܶܐ (L.14) ointment, salve, cream
markaw, markwo ܡܰܪܟܰܘ، ܡܰܪܟܘܐ - markawle, markawla ܡܰܪܟܰܘܠܶܗ، ܡܰܪܟܰܘܠܰܗ [rkw III ܪܟܘ] (L.4) to place, to lay on top of each other | markawwe u rëcyonaṯṯe cal ܡܰܪܟܰܘܘܶܗ ܐܘ ܪܷܥܝܳܢܰܬ݂ܬ݂ܶܗ ܥܰܠ they have decided (L.6); markawla ruḥa ܡܰܪܟܰܘܠܰܗ ܪܘܚܰܗ it (the family) has settled down (L.4)
marmaš, maramšo ܡܰܪܡܰܫ، ܡܰܪܰܡܫܐ - marmašle, marmašla ܡܰܪܡܰܫܠܶܗ، ܡܰܪܡܰܫܠܰܗ [rmš III ܪܡܫ] to move (tr.)
marše ܡܰܪܫܶܐ (f.), pl. maršat ܡܰܪܫܰܬ carpet, rug
marwoḏo ܡܰܪܘܳܕ݂ܐ (m.), pl. marwoḏe ܡܰܪܘܳܕ݂ܶܐ earring
mäsäla ܡܱܣܱܠܰܐ (Q.3,77) for example
mäsäle ܡܱܣܱܠܶܐ, pl. mäsälat ܡܱܣܱܠܰܬ, mäsayël ܡܱܣܰܝܷܠ matter, thing, problem, affair | alfo mäsayël ܐܰܠܦܐ ܡܱܣܰܝܷܠ a thousand things, everything you can think of (Q.6,59) → ṣbuṯo
masëm, masimo ܡܰܣܷܡ، ܡܰܣܝܡܐ - masëmle, masëmla ܡܰܣܷܡܠܶܗ، ܡܰܣܷܡܠܰܗ [sym III ܣܝܡ] (G.19) to have smb. do smth. | masëmle i raḏayto ܡܰܣܷܡܠܶܗ ܐܝ ܪܰܕ݂ܰܝܬܐ he got his car repaired (L.21)
masër, masiro ܡܰܣܷܪ، ܡܰܣܝܪܐ - masërle, masërla ܡܰܣܷܪܠܶܗ، ܡܰܣܷܪܠܰܗ [ʾsr III ܐܣܪ] ⑴ to tie, to bind, to knot ⑵ to connect = maṣër
masiro ܡܰܣܝܪܐ (adj.), f. masërto ܡܰܣܷܪܬܐ, pl. masire ܡܰܣܝܪܶܐ ⑴ bound, tied, connected ⑵ depending on = maṣro
maslam, masalmo ܡܰܣܠܰܡ، ܡܰܣܰܠܡܐ - maslamle, maslamla ܡܰܣܠܰܡܠܶܗ، ܡܰܣܠܰܡܠܰܗ [slm III ܣܠܡ] to hand over, to transfer, to hand | komasalmënne lu polis ܟܳܡܰܣܰܠܡܷܢܢܶܗ ܠܘ ܦ݁ܳܠܝܣ they hand them over to the police (L.22); komasalmënne i egarṯo du Faṭëryarxo ܟܳܡܰܣܰܠܡܷܢܢܶܗ ܐܝ ܐܶܓܰܪܬ݂ܐ ܕܘ ܦܰܛܷܪܝܰܪܟ݂ܐ they hand them the Patriarch's letter (L.22)
mastar, masatro ܡܰܣܬܰܪ، ܡܰܣܰܬܪܐ - mastarle, mastarla ܡܰܣܬܰܪܠܶܗ، ܡܰܣܬܰܪܠܰܗ [str III ܣܬܪ] to protect, to defend, to preserve | Aloho mastar u camayḏan ܐܰܠܳܗܐ ܡܰܣܬܰܪ ܐܘ ܥܰܡܰܝܕ݂ܰܢ may God protect our people
mastro ܡܰܣܬܪܐ (adj.), f. mastarto ܡܰܣܬܰܪܬܐ, pl. mastre ܡܰܣܬܪܶܐ protected
masu, masiwo ܡܰܣܘ، ܡܰܣܝܘܐ - masule, masula ܡܰܣܘܠܶܗ، ܡܰܣܘܠܰܗ [syw III ܣܝܘ] to become old, to age | masuwe ܡܰܣܘܘܶܗ they became old (L.3)
maswac, masawco ܡܰܣܘܰܥ، ܡܰܣܰܘܥܐ - maswacle, maswacla ܡܰܣܘܰܥܠܶܗ، ܡܰܣܘܰܥܠܰܗ [swc III ܣܘܥ] (Q.3,87) to sate → sawico, sowac
maṣër, maṣiro ܡܰܨܷܪ، ܡܰܨܝܪܐ - maṣërle, maṣërla ܡܰܨܷܪܠܶܗ، ܡܰܨܷܪܠܰܗ [ṣyr III ܨܝܪ] ⑴ to tie, to bind, to knot ⑵ to connect = masër
maṣëṯ, maṣiṯo ܡܰܨܷܬ݂، ܡܰܨܝܬ݂ܐ - maṣëṯle, maṣëṯla ܡܰܨܷܬ݂ܠܶܗ، ܡܰܨܷܬ݂ܠܰܗ [ṣyṯ III ܨܝܬ݂] (+ cal, L.8) ⑴ to listen to | maṣiṯiwayna cal zmaryoṯe mu radyo ܡܰܨܝܬ݂ܝܘܰܝܢܰܐ ܥܰܠ ܙܡܰܪܝܳܬ݂ܶܐ ܡܘ ܪܰܐܕܝܐ we listened to music on the radio (Q.5,17); lo maṣëṯle acli ܠܐ ܡܰܨܷܬ݂ܠܶܗ ܐܰܥܠܝ he did not listen to me (Q.7,54) ⑵ to listen, to obey, to accept
maṣraf ܡܰܨܪܰܦ, pl. maṣrafe ܡܰܨܪܰܦܶܐ costs, expenses | maṣraf du gëdšo ܡܰܨܪܰܦ ܕܘ ܓܷܕܫܐ cost of accidental damage (L.21)
maṣro ܡܰܨܪܐ, f. maṣërto ܡܰܨܷܪܬܐ, pl. maṣre ܡܰܨܪܶܐ ⑴ bound, tied, connected ⑵ knotted ⑶ depending on | aḥ ḥayayḏan maṣre ne bam maye ܐܰܚ ܚܰܝܰܝܕ݂ܰܢ ܡܰܨܪܶܐ ܢܶܐ ܒܰܡ ܡܰܝܶܐ our life depends on water (L.18) = masiro
mašëġ, mašiġo ܡܰܫܷܓ݂، ܡܰܫܝܓ݂ܐ - mašëġle, mašëġla ܡܰܫܷܓ݂ܠܶܗ، ܡܰܫܷܓ݂ܠܰܗ [šyġ III ܫܝܓ݂] to wash | mašëġ iḏe w foṯe ܡܰܫܷܓ݂ ܐܝܕ݂ܶܗ ܘܦܳܬ݂ܶܗ wash his hands and face (Q.7,89)
mašëk, mašiko ܡܰܫܷܟ، ܡܰܫܝܟܐ - mašëkle, mašëkla ܡܰܫܝܟܐ، ܡܰܫܷܟܠܰܗ [šyk III ܫܝܟ] (Q.9,52) to notice
mašër1, maširo ܡܰܫܷܪ، ܡܰܫܝܪܐ - mašërle, mašërla ܡܰܫܷܪܠܶܗ، ܡܰܫܷܪܠܰܗ [šyr III ܫܝܪ] to believe, to think
mašër2, maširo ܡܰܫܷܪ، ܡܰܫܝܪܐ - mašërle, mašërla ܡܰܫܷܪܠܶܗ، ܡܰܫܷܪܠܰܗ [šyr III ܫܝܪ] (+ cal) to give advice, to advise → mšawar
mašfac, mašafco ܡܰܫܦܰܥ، ܡܰܫܰܦܥܐ - mašfacle, mašfacla ܡܰܫܦܰܥܠܶܗ، ܡܰܫܦܰܥܠܰܗ [šfc III ܫܦܥ] ⑴ to spend | lašan d mašafci u yawmaṯṯe u xalyo basimo ܠܰܫܰܢ ܕܡܰܫܰܦܥܝ ܐܘ ܝܰܘܡܰܬ݂ܬ݂ܶܗ ܐܘ ܟ݂ܰܠܝܐ ܒܰܣܝܡܐ because they would like to enjoy their time off (L.8); kiban mašafcina u yawmayḏan bi ganṯo daḥ ḥäyewën ܟܝܒܰܢ ܡܰܫܰܦܥܝܢܰܐ ܐܘ ܝܰܘܡܰܝܕ݂ܰܢ ܒܝ ܓܰܢܬ݂ܐ ܕܰܚ ܚܱܝܶܘܷܢ we can spend our day in the zoo (L.22) ⑵ to let pass
maške, maško ܡܰܫܟܶܐ، ܡܰܫܟܶܐ - maškele, maškela ܡܰܫܟܶܠܶܗ، ܡܰܫܟܶܠܰܗ (+ cal) to complain about, to report | d maškën acle ܕܡܰܫܟܷܢ ܐܰܥܠܶܗ (that) they report him (Q.7,95)
mašqal, mašaqlo ܡܰܫܩܰܠ، ܡܰܫܰܩܠܐ - mašqele, mašqela ܡܰܫܩܶܠܶܗ، ܡܰܫܩܶܠܰܗ [šql III ܫܩܠ] (L.20) ⑴ to have smb. buy smth. ⑵ to let take
mašraq, mašarqo ܡܰܫܪܰܩ، ܡܰܫܰܪܩܐ - mašraqle, mašraqla ܡܰܫܪܰܩܠܶܗ، ܡܰܫܪܰܩܠܰܗ [šrq III ܫܪܩ] (Q.2,36) ⑴ to whistle ⑵ to play (the flute)
mašruqo ܡܰܫܪܘܩܐ (m.), pl. mašruqe ܡܰܫܪܘܩܶܐ flute
maštyo ܡܰܫܬܝܐ drink (often alcoholic)
matëryal ܡܰܬܷܪܝܰܐܠ (m.), pl. matëryale ܡܰܬܷܪܝܰܠܶܐ material
matfuniye ܡܰܬܦܘܢܝܝܶܐ (f.) vegetable stew
maṭbacṯo ܡܰܛܒܰܥܬ݂ܐ (f.), pl. maṭbacyoṯe ܡܰܛܒܰܥܝܳܬ݂ܶܐ print shop
maṭbax ܡܰܛܒܰܟ (m.), pl. maṭbaxe ܡܰܛܒܰܟ݂ܶܐ kitchen
maṭër, maṭiro ܡܰܛܷܪ، ܡܰܛܝܪܐ - maṭërle, maṭërla ܡܰܛܷܪܠܶܗ، ܡܰܛܷܪܠܰܗ [ṭyr III ܛܝܪ] ⑴ to let fly ⑵ to make go away (sleep)
maṭro ܡܰܛܪܶܐ (m.), pl. maṭre ܡܰܛܪܶܐ (L.9) rain | maṭre ḥiṣe ܡܰܛܪܶܐ ܚܝܨܶܐ heavy rainfalls (L.18)
moḥe maṭro ܡܳܚܶܐ ܡܰܛܪܐ to rain | moḥewa maṭro ܡܳܚܶܘܰܐ ܡܰܛܪܐ it was raining (Q.3,1)
oṯe maṭro (L.18) ܐܳܬ݂ܶܐ ܡܰܛܪܐ to rain
maṭyo ܡܰܛܝܐ (adj.), f. mṭiṯo ܡܛܝܬ݂ܐ, pl. maṭye ܡܰܛܝܶܐ ripe
maṯyo ܡܰܬ݂ܝܐ [Inf. ʾṯy I ܐܬ݂ܝ] arrival, visit | u maṯyaṯxu ܐܘ ܡܰܬ݂ܝܰܬ݂ܟ݂ܘ your (pl.) visit (L.12); u maṯyayḏux ܐܘ ܡܰܬ݂ܝܰܝܕ݂ܘܟ your (m.) visit (Q.3,37)
mawbal, mawblo ܡܰܘܒܰܠ، ܡܰܘܒܠܐ - mawbele, mawbela ܡܰܘܒܶܠܶܗ، ܡܰܘܒܶܠܰܗ [ybl III ܝܒܠ] ⑴ to take, to take along ⑵ to take away | mawballallan li fabriqa ܡܰܘܒܰܠܠܰܠܠܰܢ ܠܝ ܦܰܒܪܝܩܰܐ they took us to the factory (Q.6,40) = mobal
mawde, mawdo ܡܰܘܕܶܐ، ܡܰܘܕܐ - mawdele, mawdela ܡܰܘܕܶܠܶܗ، ܡܰܘܕܶܠܰܗ [ydy III ܝܕܝ] to thank | kul nošo mawdele l Aloho ܟܘܠ ܢܳܫܐ ܡܰܘܕܶܠܶܗ ܠܰܐܠܳܗܐ everyone thanked God (Q.8,75) → tawdi
mawḏac, mawḏco ܡܰܘܕ݂ܰܥ، ܡܰܘܕ݂ܥܐ - mawḏacle, mawḏacla ܡܰܘܕ݂ܰܥܠܶܗ، ܡܰܘܕ݂ܰܥܠܰܗ [ʾḏc III ܐܕ݂ܥ] (L.3) to inform, to notify, to announce
mawḏac ruḥe ܡܰܘܕ݂ܰܥ ܪܘܚܶܗ to introduce oneself | bu dawrano yalëf aydarbo mawḏac ruḥe ܒܘ ܕܰܘܪܰܢܐ ܝܰܠܶܦ ܐܰܝܕܰܪܒܐ ܡܰܘܕ݂ܰܥ ܪܘܚܶܗ in this course he learned how to introduce himself (L.3)
mawḏconuto ܡܰܘܕ݂ܥܳܢܘܬ݂ܐ (f.), pl. mawḏcënwoṯe ܡܰܘܕ݂ܥܷܢܘܳܬ݂ܶܐ (L.17) information, announcement
mawfaq, mawfqo ܡܰܘܦܰܩ، ܡܰܘܦܩܐ - mawfaqle, mawfaqla ܡܰܘܦܰܩܠܶܗ، ܡܰܘܦܰܩܠܰܗ [nfq III ܢܦܩ] (G.18) ⑴ to produce, to bring forth | mšatasse madrašyoṯe iḏice d mawfaqqe malfone rabe ܡܫܰܬܰܣܣܶܗ ܡܰܕܪܰܫܝܳܬ݂ܶܐ ܐܝܕ݂ܝܥܶܐ ܕܡܰܘܦܰܩܩܶܗ ܡܰܠܦܳܢܶܐ ܪܰܒܶܐ they founded famous schools of higher education that produced great teachers (L.19) ⑵ to expel, to drive away | mawfaqqallan mu aṯrayḏan ܡܰܘܦܰܩܩܰܠܠܰܢ ܡܘ ܐܰܬ݂ܪܰܝܕ݂ܰܢ they drove us away from our home country ⑶ to publish, to issue | mawfaqla qonuno ܡܰܘܦܰܩܠܰܗ ܩܳܢܘܢܐ it (f.) adopted a law (Q.9,78) = mofaq
mawhabṯo ܡܰܘܗܰܒܬ݂ܐ (f.), pl. mawëhboṯe ܡܰܘܷܗܒܳܬ݂ܶܐ (L.20) gift, talent
mawkal, mawklo ܡܰܘܟܰܠ، ܡܰܘܟܰܠ - mawkele, mawkela ܡܰܘܟܶܠܶܗ، ܡܰܘܟܶܠܰܗ [ʾkl III ܐܟܠ] (G.18) ⑴ to feed ⑵ to provide for smb.
mawlaḏ, mawlḏo ܡܰܘܠܰܕ݂، ܡܰܘܠܕ݂ܐ - mawlaḏle, mawlaḏla ܡܰܘܠܰܕ݂ܠܶܗ، ܡܰܘܠܰܕ݂ܠܰܗ [ylḏ III ܝܠܕ݂] ⑴ (f.) to give birth ⑵ to beget → howele
mawlaf, mawlfo ܡܰܘܠܰܦ، ܡܰܘܠܦܐ - mawlafle, mawlafla ܡܰܘܠܰܦܠܶܗ، ܡܰܘܠܰܦܠܰܗ [ylf III ܝܠܦ] (G.18) ⑴ to teach ⑵ to inform = molaf
mawloḏo ܡܰܘܠܳܕ݂ܐ (m.), pl. mawloḏe ܡܰܘܠܳܕ݂ܶܐ (L.9) ⑴ birth ⑵ birthday | u mawloḏayḏax ܐܘ ܡܰܘܠܳܕ݂ܰܝܕ݂ܰܟ݂ your (f.) birthday
yawmo d mawloḏo ܝܰܘܡܐ ܕܡܰܘܠܳܕ݂ܐ birthday
mawqaḏ, mawqḏo ܡܰܘܩܰܕ݂، ܡܰܘܩܕ݂ܐ - mawqaḏle, mawqaḏla ܡܰܘܩܰܕ݂ܠܶܗ، ܡܰܘܩܰܕ݂ܠܰܗ [yqḏ III ܝܩܕ݂] to burn (tr.) | noše noše komawqḏi ruḥayye ܢܳܫܶܐ ܢܳܫܶܐ ܟܳܡܰܘܩܕ݂ܝ ܪܘܚܰܝܝܶܗ some people get burnt (doing this) (L.13)
mawrax, mawrxo ܡܰܘܪܰܟ݂، ܡܰܘܪܟ݂ܐ - mawraxle, mawraxla ܡܰܘܪܰܟ݂ܠܶܗ، ܡܰܘܪܰܟ݂ܠܰܗ [yrx III ܝܪܟ݂] to lengthen = morax
mawṣe, mawṣyo ܡܰܘܨܶܐ، ܡܰܘܨܝܐ - mawṣele, mawṣela ܡܰܘܨܶܠܶܗ، ܡܰܘܨܶܠܰܗ [wṣy III ܘܨܝ] (L.13) ⑴ to order ⑵ to instruct
mawtaw, mawtwo ܡܰܘܬܰܘ، ܡܰܘܬܰܘ - mawtawle, mawtawla ܡܰܘܬܰܘܠܶܗ، ܡܰܘܬܰܘܠܰܗ [ytw III ܝܬܘ] (G.20) to place, to position, to put on = motaw
mawto (m.) (L.4) death → moyaṯ
mawxa ܡܰܘܟ݂ܰܐ (L.11) as a result, therefore, because of this → hawxa
maxëf, maxifo ܡܰܟ݂ܷܦ، ܡܰܟ݂ܝܦܐ - maxëfle, maxëfla ܡܰܟ݂ܷܦܠܶܗ، ܡܰܟ݂ܷܦܠܰܗ [xyf III ܟ݂ܝܦ] (L.7) to make lighter, to ease, to facilitate
maxlaṣ, maxalṣo ܡܰܟ݂ܠܰܨ، ܡܰܟ݂ܰܠܨܐ - maxlaṣle, maxlaṣla ܡܰܟ݂ܠܰܨܠܶܗ، ܡܰܟ݂ܠܰܨܠܰܗ [xlṣ III ܟ݂ܠܨ] (L.24) ⑴ to save, to rescue | lašan maxalṣi u qaṭco me feme du dewo ܠܰܫܰܢ ܡܰܟ݂ܰܠܨܝ ܐܘ ܩܰܛܥܐ ܡܶܐ ܦܶܡܶܗ ܕܘ ܕܶܘܐ so that they can save the flock from the wolf (Q.2,35); i šroġaṯe maxlaṣlalan mi cëtma ܐܝ ܫܪܳܓ݂ܰܬ݂ܶܐ ܡܰܟ݂ܠܰܨܠܰܠܰܢ ܡܝ ܥܷܬܡܰܐ this lamp saved us from the darkness (Q.3,34); maxlaṣxulli i kaččëkaṯe ܡܰܟ݂ܠܰܨܟ݂ܘܠܠܝ ܐܝ ܟܰܫ̰ܫ̰ܷܟܰܬ݂ܶܐ you have (pl.) rescued this girl for me (Q.6,78) ⑵ to end, to complete
maxle, maxlo ܡܰܟ݂ܠܶܐ، ܡܰܟ݂ܠܐ - maxlele, maxlela ܡܰܟ݂ܠܶܠܶܗ، ܡܰܟ݂ܠܶܠܰܗ [xly III ܟ݂ܠܝ] to empty out → xole
maxraj, maxarjo ܡܰܟ݂ܪܰܔ، ܡܰܟ݂ܰܪܔܐ - maxrajle, maxrajla ܡܰܟ݂ܪܰܔܠܶܗ، ܡܰܟ݂ܪܰܔܠܰܗ [xrj III ܟ݂ܪܔ] to spend | maxrajlan ak kallawat diḏan bi šuqo d Ḥälab ܡܰܟ݂ܪܰܔܠܰܢ ܐܰܟ ܟܰܠܠܰܘܰܬ ܕܝܕ݂ܰܢ ܒܝ ܫܘܩܐ ܕܚܱܠܰܒ we spent our money at the market in Aleppo (