The editing screen requires at least 450 pixels of horizontal space. Please rotate your device or use one with a bigger screen.

Het fonetisch systeem - klinkers

Surayt heeft de volgende klinkers /a/, /e/, /i/, /o/, /u/ en /ë/. Met uitzondering van de /ë/, is de regel dat alle klinkers lang worden uitgesproken in open lettergrepen en kort worden uitgesproken in gesloten lettergrepen.

knie barko bar-ko ܒܰܪܟܐ
(ge)bouw cmara cma:-ra ܥܡܰܪܰܐ
geit cezo ce:-zo ܥܶܙܐ
waarde(vol) ṭimo i:-mo ܛܝܡܐ
uur šocṯo šoc-ṯo ܫܳܥܬܼܐ
hallo šlomo šlo:-mo ܫܠܳܡܐ
plezier fṣiḥuṯo fṣi-ḥu-ṯo ܦܨܝܚܘܬܼܐ
voedsel muklo muk-lo ܡܘܟܠܐ

Lange klinkers in gesloten lettergrepen, maar ook korte klinkers in open lettergrepen zijn uitzonderingen waar apart rekening mee gehouden moet worden. Meestal komen deze voor bij onregelmatige woorden of leenwoorden vanuit een andere taal.

1. Lange klinkers in gesloten lettergrepen

film fëlim fë-li:m ܦܷܠܝܡ
voor alsnog heš he:š ܗܶܫ
motor moṭor mo-ṭo:r ܡܳܛܳܪ
bar bar ba:r ܒܰܪ

2. Korte klinkers in open lettergrepen – schrijfwijze

Naast de /ë ܷ /, wordt binnen Syrisch-Aramese schrijfwijze van het Surayt /a/ als korte klinker in een open lettergreep onder de medeklinker genoteerd /ܱ / met als klankwaarde als /ä/. Maar om pedagogische redenen zal dit in de beginlessen niet zo gebruikt worden. Voorlopig houden wij aan dat de klinker /a/ als Ftoḥo ܰ wordt geschreven.

watermeloen žäbaše ܙ̰ܱܒܰܫܶܐ žabaše ܙ̰ܰܒܰܫܶܐ
veel ġäläbe ܓ݂ܱܠܱܒܶܐ ġalabe ܓ݂ܰܠܰܒܶܐ
kaal käčal ܟܱܫ̰ܰܠ kačal ܟܰܫ̰ܰܠ

De uitspraak van de korte klinker /ë ܷ /, die ook wel ‘schwa’ wordt genoemd, is een korte klank die overeen komt de ‘e‘ van ‘gewoon‘. Dit kan overigens in elke lettergreep voorkomen.

koe tërto tër-to ܬܷܪܬܐ
na, later bëṯër bë-ṯër ܒܷܬܼܷܪ
naam ëšmo ëš-mo ܐܷܫܡܐ
minuut qaṭënto qa-ṭën-to ܩܰܛܷܢܬܐ

Volgens bepaalde uitspraakvormen is, historisch gezien, de /ë/ klinker niet altijd te onderscheiden van andere korte klinkers als /e/, /i/, /o/, /u/.