| Het fonetisch systeem - medeklinkers |
Het Surayt bevat medeklinker-achtige klanken die uitleg nodig hebben omdat de uitspraak verschilt van veel andere talen. Dat zijn de volgende medeklinkers:
| c | Emfatische klank, komt diep uit de keel | ܥ |
| cayno | oog | ܥܰܝܢܐ |
| arbco | vier | ܐܰܪܒܥܐ |
| tašciṯo | verhaal | ܬܰܫܥܝܬ݂ܐ |
| č | Stemloze klank, vergelijkbaar met Tsj als in Tsjechie | ܫ̰ |
| čanṭa | tas | ܫ̰ܰܢܛܰܐ |
| čaket | jaz | ܫ̰ܰܟܶܬ |
| käčal | kaal | ܟܱܫ̰ܰܠ |
| ḏ | Stemhebbende klank, vergelijkbaar met de Engelse uitspraak van th als in this | ܕ݂ |
| aḏno | oor | ܐܰܕ݂ܢܐ |
| ceḏo | feest | ܥܶܕ݂ܐ |
| qḏolo | nek | ܩܕ݂ܳܠܐ |
| ġ | Stemhebbende klank, vergelijkbaar met de Franse uitspraak van de r als in rendezvous | ܓܼ |
| ġalṭo | fout | ܓ݂ܰܠܛܐ |
| darġo | trap | ܕܰܪܓ݂ܐ |
| kaġat | papier | ܟܰܓ݂ܰܬ |
| j | Stemhebbende klank, vergelijkbaar met de Engelse uitspraak van j in jungle | ܔ |
| jëddo | grandfather | ܔܷܕܕܳܐ |
| jirane | buren | ܔܝܪܰܢܶܐ |
| fujo | honingmeloen | ܦܘܔܐ |
| q | De letter q wordt uitgesproken als de Nederlandse k, maar harder en dieper in de keel | ܩ |
| qaḥwa | koffie | ܩܰܚܘܰܐ |
| qḏolo | nek | ܩܕ݂ܳܠܐ |
| carquwo | hiel | ܥܰܪܩܘܘܐ |
| s | Komt overeen met de stemloze s-klank als in gemis | ܣ |
| sëdro | klas | ܣܷܕܪܐ |
| sësyo | paard | ܣܷܣܝܐ |
| nisën | april | ܢܝܣܷܢ |
| š | Stemloze klank, vergelijkbaar met de Engelse uitspraak van sh in sheep | ܫ |
| šato | jaar | ܫܰܬܐ |
| dašëšto | rijstepap | ܕܰܫܷܫܬܐ |
| gušmo | lichaam | ܓܘܫܡܐ |
| ṣ | (Gevelariseerde) ṣ-klank uitgesproken vanuit de achterkant van de tong | ܨ |
| ṣafro | ochtend | ܨܰܦܪܐ |
| ṣërto | afbeelding | ܨܷܪܬܐ |
| caṣriye | avond | ܥܰܨܪܝـܝܶܐ |
| ṭ | (Gevelariseerde) ṭ-klank uitgesproken vanuit de achterkant van de tong | ܛ |
| ṭëbbax | augustus | ܛܷܒܒܰܟܼ |
| bayṭar | dierenarts | ܒܰܝܛܰܪ |
| qaṭiro | yoghurt | ܩܰܛܝܪܐ |
| ṯ | Stemloze klank, vergelijkbaar met de Engelse uitspraak van th in thousand | ܬܼ |
| iqarṯo | familie | ܐܝܩܰܪܬ݂ܐ |
| aṯto | vrouw | ܐܰܬ݂ܬܐ |
| barṯo | dochter | ܒܰܪܬܼܐ |
| v | Stemhebbende klank, vergelijkbaar met de Engelse uitspraak vanv in very | ܒ݂ |
| villa | villa | ܒ݂ܝܠܠܰܐ |
| Viyana | Wenen | ܒ̣ܝܝܰܢܰܐ |
| talavizyon | televisie | ܬܰܠܰܒܼܝܙܝܳܢ |
| w | Stemhebbende klank, vergelijkbaar met de Engelse uitspraak van w in what | ܘ |
| ḥawro | vriend | ܚܰܘܪܐ |
| wacdo | afspraak | ܘܰܥܕܐ |
| cawodo | medewerker | ܥܰܘܳܕܐ |