|
A: Düzenli Fiiller
- Kök I
- Presens basformen: G.7a/Preteritum basformen: G.8.a
1) Geçişli Fiiller
Tabanda sesli harfle /u/ ܘ: grš ܓܪܫ I: goraš – grёšle “çekmek” ܓܳܪܰܫ - ܓܪܷܫܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
goraš
|
ܓܳܪܰܫ
|
grёšle
|
ܓܪܷܫܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
guršo
|
ܓܘܪܫܐ
|
grёšla
|
ܓܪܷܫܠܰܗ
|
|
2. eril
|
guršat
|
ܓܘܪܫܰܬ
|
grёšlux
|
ܓܪܷܫܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
guršat
|
ܓܘܪܫܰܬ
|
grёšlax
|
ܓܪܷܫܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
gorašno
|
ܓܳܪܰܫܢܐ
|
grёšli
|
ܓܪܷܫܠܝ
|
|
1. dişil
|
guršono
|
ܓܘܪܫܳܢܐ
|
grёšli
|
ܓܪܷܫܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
gurši
|
ܓܘܪܫܝ
|
grёšše
|
ܓܪܷܫܫܶܗ
|
|
2.
|
guršitu
|
ܓܘܪܫܝܬܘ
|
grёšxu
|
ܓܪܷܫܟ݂ܘ
|
|
1.
|
guršina
|
ܓܘܪܫܝܢܰܐ
|
grёšlan
|
ܓܪܷܫܠܰܢ
|
Tabanda sesli harfle /ё/ ܷ : rḥm ܪܚܡ I: roḥam - rḥёmle “sevmek” ܪܳܚܰܡ - ܪܚܷܡܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
roḥam
|
ܪܳܚܰܡ
|
rḥëmle
|
ܪܚܷܡܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
rëḥmo
|
ܪܷܚܡܐ
|
rḥëmla
|
ܪܚܷܡܠܰܗ
|
|
2. eril
|
rëḥmat
|
ܪܷܚܡܰܬ
|
rḥëmlux
|
ܪܚܷܡܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
rëḥmat
|
ܪܷܚܡܰܬ
|
rḥëmlax
|
ܪܚܷܡܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
roḥamno
|
ܪܳܚܰܡܢܐ
|
rḥëmli
|
ܪܚܷܡܠܝ
|
|
|
1. dişil
|
rëḥmono
|
ܪܷܚܡܳܢܐ
|
rḥëmli
|
ܪܚܷܡܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
rëḥmi
|
ܪܷܚܡܝ
|
rḥëmme
|
ܪܚܷܡܡܶܗ
|
|
2.
|
rëḥmitu
|
ܪܷܚܡܝܬܘ
|
rḥëmxu
|
ܪܚܷܡܟ݂ܘ
|
|
1.
|
rëḥmina
|
ܪܷܚܡܝܢܰܐ
|
rḥëmlan
|
ܪܚܷܡܠܰܢ
|
2) Geçişsiz Fiiller
dmx ܕܡܟ݂ I: domax – damёx “uyumak” ܕܳܡܰܟ݂ - ܕܰܡܷܟ݂
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
domax
|
ܕܳܡܰܟ݂
|
damëx
|
ܕܰܡܷܟ݂
|
|
3. dişil
|
dëmxo
|
ܕܷܡܟ݂ܐ
|
damixo
|
ܕܰܡܝܟ݂ܐ
|
|
2. eril
|
dëmxat
|
ܕܷܡܟ݂ܰܬ
|
damixat
|
ܕܰܡܝܟ݂ܰܬ
|
|
2. dişil
|
dëmxat
|
ܕܷܡܟ݂ܰܬ
|
damixat
|
ܕܰܡܝܟ݂ܰܬ
|
|
1. eril
|
domaxno
|
ܕܳܡܰܟ݂ܢܐ
|
damëxno
|
ܕܰܡܷܟ݂ܢܐ
|
|
1. dişil
|
dëmxono
|
ܕܷܡܟ݂ܳܢܐ
|
damixono
|
ܕܰܡܝܟ݂ܳܢܐ
|
|
Çoğul
|
3.
|
dëmxi
|
ܕܷܡܟ݂ܝ
|
damixi
|
ܕܰܡܝܟ݂ܝ
|
|
2.
|
dëmxitu
|
ܕܷܡܟ݂ܝܬܘ
|
damixitu
|
ܕܰܡܝܟ݂ܝܬܘ
|
|
1.
|
dëmxina
|
ܕܷܡܟ݂ܝܢܰܐ
|
damixina
|
ܕܰܡܝܟ݂ܝܢܰܐ
|
- Emir Kipi (Dilbilgisi 16.d)
Tekil graš ܓܪܰܫ rḥam ܪܚܰܡ dmax ܕܡܰܟ݂
Çoğul grašu ܓܪܰܫܘ rḥamu ܪܚܰܡܘ dmaxu ܕܡܰܟ݂ܘ
- Mastar (Dilbilgisi 15.c)
grošo ܓܪܳܫܐ
rḥomo ܪܚܳܡܐ
dmoxo ܕܡܳܟ݂ܐ
- Kök II
- Şimdiki Zaman – Geçmiş Zaman (Dilbilgisi 13b)
ḥlq ܚܠܩ II: mḥalaq - mḥalaqle “atmak, fırlatmak” ܡܚܰܠܰܩ - ܡܚܰܠܰܩܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
mḥalaq
|
ܡܚܰܠܰܩ
|
mḥalaqle
|
ܡܚܰܠܰܩܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
mḥalqo
|
ܡܚܰܠܩܳܐ
|
mḥalaqla
|
ܡܚܰܠܰܩܠܰܗ
|
|
2. eril
|
mḥalqat
|
ܡܚܰܠܩܰܬ
|
mḥalaqlux
|
ܡܚܰܠܰܩܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
mḥalqat
|
ܡܚܰܠܩܰܬ
|
mḥalaqlax
|
ܡܚܰܠܰܩܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
mḥalaqno
|
ܡܚܰܠܰܩܢܐ
|
mḥalaqli
|
ܡܚܰܠܰܩܠܝ
|
|
1. dişil
|
mḥalqono
|
ܡܚܰܠܩܳܢܐ
|
mḥalaqli
|
ܡܚܰܠܰܩܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mḥalqi
|
ܡܚܰܠܩܝ
|
mḥalaqqe
|
ܡܚܰܠܰܩܩܶܗ
|
|
2.
|
mḥalqitu
|
ܡܚܰܠܩܝܬܘ
|
mḥalaqxu
|
ܡܚܰܠܰܩܟ݂ܘ
|
|
1.
|
mḥalqina
|
ܡܚܰܠܩܝܢܰܐ
|
mḥalaqlan
|
ܡܚܰܠܰܩܠܰܢ
|
yqr ܝܩܪ II: myaqar – myaqarle “hayran olmak” ܡܝܰܩܰܪ – ܡܝܰܩܰܪܠܶܗ och
wbx ܘܒܟ݂ II: mwabax – mwabaxle “uyarmak tembih etmek” ܡܘܰܒܰܟ݂ - ܡܘܰܒܰܟ݂ܠܶܗ
gibi ilk kökü sessiz olan fiiller ḥlq II II’ye göre çekimi yapılır.
- Emir Kipi (Dilbilgisi 16.c)
Tekil mḥalaq ܡܚܰܠܰܩ
Çoğul mḥalequ ܡܚܰܠܶܩܘ
- Mastar (Dilbilgisi 15.b)
ḥeloqo ܚܶܠܳܩܐ
- Kök III
- Şimdiki Zaman – Geçmiş Zaman (G13.c)
ltm ܠܬܡ III (< lym ܠܝܡ < lmm ܠܡܡ): maltam – maltamle “toplamak, biraraya getirmek”
ܡܰܠܬܰܡ – ܡܰܠܬܰܡܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
maltam
|
ܡܰܠܬܰܡ
|
maltamle
|
ܡܰܠܬܰܡܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
maltmo
|
ܡܰܠܬܡܐ
|
maltamla
|
ܡܰܠܬܰܡܠܰܗ
|
|
2. eril
|
maltmat
|
ܡܰܠܬܡܰܬ
|
maltamlux
|
ܡܰܠܬܰܡܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
maltmat
|
ܡܰܠܬܡܰܬ
|
maltamlax
|
ܡܰܠܬܰܡܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
maltamno
|
ܡܰܠܬܰܡܢܐ
|
maltamli
|
ܡܰܠܬܰܡܠܝ
|
|
1. dişil
|
maltmono
|
ܡܰܠܬܡܳܢܐ
|
maltamli
|
ܡܰܠܬܰܡܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
maltmi
|
ܡܰܠܬܡܝ
|
maltamme
|
ܡܰܠܬܰܡܡܶܗ
|
|
2.
|
maltmitu
|
ܡܰܠܬܡܝܬܘ
|
maltamxu
|
ܡܰܠܬܰܡܟ݂ܘ
|
|
1.
|
maltmina
|
ܡܰܠܬܡܝܢܰܐ
|
maltamlan
|
ܡܰܠܬܰܡܠܰܢ
|
ё/a ܷ/ܰ ile şimdiki zaman örnekleri:
šfc ܫܦܥ III: mašfac – mašfacle “geçmesine izin vermek, geçirmek (zaman)” ܡܰܫܦܰܥ - ܡܰܫܦܰܥܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman - /ё/
|
Şimdiki Zaman - /a/
|
|
Tekil
|
3. eril
|
mašfac
|
ܡܰܫܦܰܥ
|
mašfac
|
ܡܰܫܦܰܥ
|
|
3. dişil
|
mašёfco
|
ܡܰܫܷܦܥܐ
|
mašafco
|
ܡܰܫܰܦܥܐ
|
|
2. eril
|
mašёfcat
|
ܡܰܫܷܦܥܰܬ
|
mašafcat
|
ܡܰܫܰܦܥܰܬ
|
|
2. dişil
|
mašёfcat
|
ܡܰܫܷܦܥܰܬ
|
mašafcat
|
ܡܰܫܰܦܥܰܬ
|
|
1. eril
|
mašfacno
|
ܡܰܫܦܰܥܢܐ
|
mašfacno
|
ܡܰܫܦܰܥܢܐ
|
|
|
1. dişil
|
mašёfcono
|
ܡܰܫܷܦܥܳܢܐ
|
mašafcono
|
ܡܰܫܰܦܥܳܢܐ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mašёfci
|
ܡܰܫܷܦܥܝ
|
mašafci
|
ܡܰܫܰܦܥܝ
|
|
2.
|
mašёfcitu
|
ܡܰܫܷܦܥܝܬܘ
|
mašafcitu
|
ܡܰܫܰܦܥܝܬܘ
|
|
1.
|
mašёfcina
|
ܡܰܫܷܦܥܝܢܰܐ
|
mašafcina
|
ܡܰܫܰܦܥܝܢܰܐ
|
- Emir Kipi (Dilbilgisi 16.c)
Tekil maltam! ܡܰܠܬܰܡ mašfac ܡܰܫܦܰܥ
Çoğul maltemu! ܡܰܠܬܶܡܘ mašfecu ܡܰܫܦܶܥܘ
- Mastar (Dilbigisi 15.b)
tёltimo ܬܷܠܬܝܡܐ
tëšfico ܬܷܫܦܝܥܐ
B: Düzensiz Fiiller
- Kök I
- İlk kök sessiz harf olan fiiller
ʾmr ܐܡܪ I: omar – mёrle “söylemek” ܐܳܡܰܪ – ܡܷܪܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
omar
|
ܐܳܡܰܪ
|
mёrle
|
ܡܷܪܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
ёmmo
|
ܐܷܡܡܐ
|
mёrla
|
ܡܷܪܠܰܗ
|
|
2. eril
|
ёmmat
|
ܐܷܡܡܰܬ
|
mёrlux
|
ܡܷܪܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
ёmmat
|
ܐܷܡܡܰܬ
|
mёrlax
|
ܡܷܪܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
omarno
|
ܐܳܡܰܪܢܐ
|
mёrli
|
ܡܷܪܠܝ
|
|
1. dişil
|
ёmmono
|
ܐܷܡܡܳܢܐ
|
mёrli
|
ܡܷܪܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
ёmmi
|
ܐܷܡܡܝ
|
mёrre
|
ܡܷܪܪܶܗ
|
|
2.
|
ёmmitu
|
ܐܷܡܡܝܬܘ
|
mёrxu
|
ܡܷܪܟ݂ܘ
|
|
1.
|
ёmmina
|
ܐܷܡܡܝܢܐ
|
mёrlan
|
ܡܷܪܠܰܢ
|
Emir Kipi: mar! ܡܰܪ – maru! ܡܰܪܘ
Mastar: mamro ܡܰܡܪܐ
ʾby/yhb ܐܒܝ/ܝܗܒ I: obe – hule “vermek” ܐܳܒܶܐ – ܗܘܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
obe
|
ܐܳܒܶܐ
|
hule
|
ܗܘܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
obo
|
ܐܳܒܐ
|
hula
|
ܗܘܠܰܗ
|
|
2. eril
|
obat
|
ܐܳܒܰܬ
|
hulux
|
ܗܘܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
obat
|
ܐܳܒܰܬ
|
hulax
|
ܗܘܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
obeno
|
ܐܳܒܶܢܐ
|
huli
|
ܗܘܠܝ
|
|
1. dişil
|
obono
|
ܐܳܒܳܢܐ
|
huli
|
ܗܘܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
obёn
|
ܐܳܒܷܢ
|
huwe
|
ܗܘܘܶܗ
|
|
2.
|
obitu
|
ܐܳܒܝܬܘ
|
huxu
|
ܗܘܟ݂ܘ
|
|
1.
|
obina
|
ܐܳܒܝܢܰܐ
|
hulan
|
ܗܘܠܰܢ
|
Emir Kipi: haw! ܗܰܘ – hawu! ܗܰܘܘ
Mastar: mahwo ܡܰܗܘܐ
ʾxl ܐܟ݂ܠ I: oxal – xile “yemek“ ܐܳܟ݂ܰܠ - ܟ݂ܝܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
oxal
|
ܐܟ݂ܰܠ
|
xile
|
ܟ݂ܝܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
uxlo
|
ܐܘܟ݂ܠܐ
|
xila
|
ܟ݂ܝܠܰܗ
|
|
2. eril
|
uxlat
|
ܐܘܟ݂ܠܰܬ
|
xilux
|
ܟ݂ܝܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
uxlat
|
ܐܘܟ݂ܠܰܬ
|
xilax
|
ܟ݂ܝܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
oxalno
|
ܐܟ݂ܰܠܢܳܐ
|
xili
|
ܟ݂ܝܠܝ
|
|
1. dişil
|
uxlono
|
ܐܘܟ݂ܠܳܢܳܐ
|
xili
|
ܟ݂ܝܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
uxli
|
ܐܘܟ݂ܠܝ
|
xёlle
|
ܟ݂ܷܠܠܶܗ
|
|
2.
|
uxlitu
|
ܐܘܟ݂ܠܝܬܘ
|
xёlxu
|
ܟ݂ܷܠܟ݂ܘ
|
|
1.
|
uxlina
|
ܐܘܟ݂ܠܝܢܰܐ
|
xilan
|
ܟ݂ܝܠܰܢ
|
Emir Kipi: xul! ܟ݂ܘܠ – xulu! ܟ݂ܘܠܘ
Mastar: muklo ܡܘܟܠܐ
ʾṯy ܐܬ݂ܝ I: oṯe - aṯi “gelmek” ܐܳܬ݂ܶܐ – ܐܰܬ݂ܝ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
oṯe
|
ܐܳܬ݂ܶܐ
|
aṯi
|
ܐܰܬ݂ܝ
|
|
3. dişil
|
ёṯyo
|
ܐܷܬ݂ܝܐ
|
aṯyo
|
ܐܰܬ݂ܝܐ
|
|
2. eril
|
oṯat
|
ܐܳܬ݂ܰܬ
|
aṯat
|
ܐܰܬ݂ܰܬ
|
|
2. dişil
|
ёṯyat
|
ܐܷܬ݂ܝܰܬ
|
aṯyat
|
ܐܰܬ݂ܝܰܬ
|
|
1. eril
|
oṯeno
|
ܐܳܬ݂ܶܢܐ
|
aṯino
|
ܐܰܬ݂ܝܢܐ
|
|
1. dişil
|
ёṯyono
|
ܐܷܬ݂ܝܳܢܐ
|
aṯyono
|
ܐܰܬ݂ܝܳܢܐ
|
|
Çoğul
|
3.
|
oṯёn
|
ܐܳܬ݂ܷܢ
|
aṯёn
|
ܐܰܬ݂ܷܢ
|
|
2.
|
oṯitu
|
ܐܳܬ݂ܝܬܘ
|
aṯitu
|
ܐܰܬ݂ܝܬܘ
|
|
1.
|
oṯina
|
ܐܳܬ݂ܝܢܰܐ
|
aṯina
|
ܐܰܬ݂ܝܢܰܐ
|
Emir Kipi: tux! ܬܘܟ݂ – tax! ܬܰܟ݂ – toxu! ܬܳܟ݂ܘ
Mastar: maṯyo ܡܰܬ݂ܝܐ
ʾzy/ʾzl ܐܙܝ/ܐܙܠ I: ëzze – azze “gitmek” ܐܷܙܙܗ – ܐܰܙܙܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
ёzze
|
ܐܷܙܙ݂ܶܗ
|
azze
|
ܐܰܙܙ݂ܶܗ
|
|
3. dişil
|
ёzza
|
ܐܷܙܙܰܗ
|
azza
|
ܐܰܙܙܰܗ
|
|
2. eril
|
ёzzux
|
ܐܷܙܙܘܟ݂
|
azzux
|
ܐܰܙܙܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
ёzzax
|
ܐܷܙܙܰܟ݂
|
azzax
|
ܐܰܙܙܰܟ݂
|
|
1. eril
|
ёzzi
|
ܐܷܙܙܝ
|
azzi
|
ܐܰܙܙܝ
|
|
1. dişil
|
ёzzi
|
ܐܷܙܙܝ
|
azzi
|
ܐܰܙܙܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
ёzzёn
|
ܐܷܙܙܷܢ
|
azzёn
|
ܐܰܙܙܷܢ
|
|
2.
|
ёzzoxu
|
ܐܷܙܙܳܟ݂ܘ
|
azzoxu
|
ܐܰܙܙܳܟ݂ܘ
|
|
1.
|
ёzzan
|
ܐܷܙܙܰܢ
|
azzan
|
ܐܰܙܙܰܢ
|
Emir Kipi: zux! ܙܘܟ݂ – zax! ܙܰܟ݂ zoxu! ܙܳܟ݂ܘ
Mastar: mazlo ܡܰܙܠܐ
ʾbc ܐܒܥ I (< bcy ܒܥܝ): obac – abёc “istemek” ܐܳܒܰܥ – ܐܰܒܷܥ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
obac
|
ܐܳܒܰܥ
|
abёc
|
ܐܰܒܷܥ
|
|
3. dişil
|
ёbco
|
ܐܷܒܥܐ
|
abico
|
ܐܰܒܝܥܐ
|
|
2. eril
|
ёbcat
|
ܐܷܒܥܰܬ
|
abicat
|
ܐܰܒܝܥܰܬ
|
|
2. dişil
|
ёbcat
|
ܐܷܒܥܰܬ
|
abicat
|
ܐܰܒܝܥܰܬ
|
|
1. eril
|
obacno
|
ܐܳܒܰܥܢܐ
|
abёcno
|
ܐܰܒܷܥܢܐ
|
|
1. dişil
|
ёbcono
|
ܐܷܒܥܳܢܐ
|
abicono
|
ܐܰܒܝܥܳܢܐ
|
|
Çoğul
|
3.
|
ёbci
|
ܐܷܒܥܝ
|
abici
|
ܐܰܒܝܥܝ
|
|
2.
|
ёbcitu
|
ܐܷܒܥܝܬܘ
|
abicitu
|
ܐܰܒܝܥܝܬܘ
|
|
1.
|
ёbcina
|
ܐܷܒܥܝܢܰܐ
|
abicina
|
ܐܰܒܝܥܝܢܰܐ
|
Emir Kipi: ibac! ܐܝܒܰܥ – ibacu! ܐܝܒܰܥܘ
Mastar: iboco ܐܝܒܳܥܐ
ʾḏc ܐܕ݂ܥ I (< ydʿ ܝܕ݂ܥ): oḏac – aḏёc “bilmek” ܐܳܕ݂ܰܥ – ܐܰܕ݂ܷܥ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
oḏac
|
ܐܳܕ݂ܰܥ
|
aḏёc
|
ܐܰܕ݂ܷܥ
|
|
3. dişil
|
ёḏco
|
ܐܷܕ݂ܥܐ
|
aḏico
|
ܐܰܕ݂ܝܥܐ
|
|
2. eril
|
ёḏcat
|
ܐܷܕ݂ܥܰܬ
|
aḏicat
|
ܐܰܕ݂ܝܥܰܬ
|
|
2. dişil
|
ёḏcat
|
ܐܷܕ݂ܥܰܬ
|
aḏicat
|
ܐܰܕ݂ܝܥܰܬ
|
|
1. eril
|
oḏacno
|
ܐܳܕ݂ܰܥܢܐ
|
aḏёcno
|
ܐܰܕ݂ܷܥܢܐ
|
|
1. dişil
|
ёḏcono
|
ܐܷܕ݂ܥܳܢܐ
|
aḏicono
|
ܐܰܕ݂ܝܥܳܢܐ
|
|
Çoğul
|
3.
|
ёḏci
|
ܐܷܕ݂ܥܝ
|
aḏici
|
ܐܰܕ݂ܝܥܝ
|
|
2.
|
ёḏcitu
|
ܐܷܕ݂ܥܝܬܘ
|
aḏicitu
|
ܐܰܕ݂ܝܥܝܬܘ
|
|
1.
|
ёḏcina
|
ܐܷܕ݂ܥܝܢܰܐ
|
aḏicina
|
ܐܰܕ݂ܝܥܝܢܰܐ
|
Emir Kipi: iḏac! ܐܝܕ݂ܰܥ – iḏacu! ܐܝܕ݂ܰܥܘ
Mastar: maḏco ܡܰܕ݂ܥܐ
- İkinci kök sessiz harf olan fiiller)
1) İkinci kökte sessiz /y/ ܝ olan geçişli fiiller:
sym ܣܝܡ I: soyam – sёmle “yapmak, hazırlamak” ܣܳܝܰܡ – ܣܷܡܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
soyam
|
ܣܳܝܰܡ
|
sёmle
|
ܣܷܡܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
saymo
|
ܣܰܝܡܐ
|
sёmla
|
ܣܷܡܠܰܗ
|
|
2. eril
|
saymat
|
ܣܰܝܡܰܬ
|
sёmlux
|
ܣܷܡܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
saymat
|
ܣܰܝܡܰܬ
|
sёmlax
|
ܣܷܡܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
soyamno
|
ܣܳܝܰܡܢܐ
|
sёmli
|
ܣܷܡܠܝ
|
|
1. dişil
|
saymono
|
ܣܰܝܡܳܢܐ
|
sёmli
|
ܣܷܡܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
saymi
|
ܣܰܝܡܝ
|
sёmme
|
ܣܷܡܡܶܗ
|
|
2.
|
saymitu
|
ܣܰܝܡܝܬܘ
|
sёmxu
|
ܣܷܡܟ݂ܘ
|
|
1.
|
saymina
|
ܣܰܝܡܝܢܰܐ
|
sёmlan
|
ܣܷܡܠܰܢ
|
Emir Kipi: sёm! ܣܷܡ – sumu! ܣܘܡܘ
Mastar: syomo ܣܝܳܡܐ
- İkinci kökte sessiz /y/ ܝ olan geçişsiz fiiller:
ṭyr ܛܝܪ I: ṭoyar - ṭayёr “uçmak, zıplamak” ܛܳܝܰܪ – ܛܰܝܷܪ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
ṭoyar
|
ܛܳܝܰܪ
|
ṭayёr
|
ܛܰܝܷܪ
|
|
3. dişil
|
ṭayro
|
ܛܰܝܪܐ
|
ṭayiro
|
ܛܰܝܝܪܐ
|
|
2. eril
|
ṭayrat
|
ܛܰܝܪܰܬ
|
ṭayirat
|
ܛܰܝܝܪܰܬ
|
|
2. dişil
|
ṭayrat
|
ܛܰܝܪܰܬ
|
ṭayirat
|
ܛܰܝܝܪܰܬ
|
|
1. eril
|
ṭoyarno
|
ܛܳܝܰܪܢܐ
|
ṭayёrno
|
ܛܰܝܷܪܢܐ
|
|
1. dişil
|
ṭayrono
|
ܛܰܝܪܳܢܐ
|
ṭayirono
|
ܛܰܝܝܪܳܢܐ
|
|
Çoğul
|
3.
|
ṭayri
|
ܛܰܝܪܝ
|
ṭayiri
|
ܛܰܝܝܪܝ
|
|
2.
|
ṭayritu
|
ܛܰܝܪܝܬܘ
|
ṭayiritu
|
ܛܰܝܝܪܝܬܘ
|
|
1.
|
ṭayrina
|
ܛܰܝܪܝܢܰܐ
|
ṭayirina
|
ܛܰܝܝܪܝܢܰܐ
|
Emir Kipi: ṭyar! ܛܝܰܪ – ṭyaru! ܛܝܰܪܘ
Mastar: ṭyoro ܛܝܳܪܐ
3) İkinci kökte sessiz /w/ ܘ geçişli fiiller:
twr ܬܘܪ (< tbr ܬܒܪ) I: towar – twёrle “kırmak” ܬܳܘܰܪ – ܬܘܷܪܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
towar
|
ܬܳܘܰܪ
|
twёrle
|
ܬܘܷܪܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
tawro
|
ܬܰܘܪܐ
|
twёrla
|
ܬܘܷܪܠܰܗ
|
|
2. eril
|
tawrat
|
ܬܰܘܪܰܬ
|
twёrlux
|
ܬܘܷܪܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
tawrat
|
ܬܰܘܪܰܬ
|
twёrlax
|
ܬܘܷܪܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
towarno
|
ܬܳܘܰܪܢܐ
|
twёrli
|
ܬܘܷܪܠܝ
|
|
1. dişil
|
tawrono
|
ܬܰܘܪܳܢܐ
|
twёrli
|
ܬܘܷܪܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
tawri
|
ܬܰܘܪܝ
|
twёrre
|
ܬܘܷܪܪܶܗ
|
|
2.
|
tawritu
|
ܬܰܘܪܝܬܘ
|
twёrxu
|
ܬܘܷܪܟ݂ܘ
|
|
1.
|
tawrina
|
ܬܰܘܪܝܢܐ
|
twёrlan
|
ܬܘܷܪܠܰܢ
|
Emir Kipi: twar! ܬܘܰܪ – twaru! ܬܘܰܪܘ
Mastar: tworo ܬܘܳܪܐ
4) İkinci kökte sessiz /w/ ܘ olan geçişsiz fiiller:
swc ܣܘܥ (ܣܒܥ) I: sowac – sawёc “to have eaten enough” ܣܳܘܰܥ - ܣܰܘܷܥ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
sowac
|
ܣܳܘܰܥ
|
sawёc
|
ܣܰܘܷܥ
|
|
3. dişil
|
sawco
|
ܣܰܘܥܐ
|
sawico
|
ܣܰܘܝܥܐ
|
|
2. eril
|
sawcat
|
ܣܰܘܥܰܬ
|
sawicat
|
ܣܰܘܝܥܰܬ
|
|
2. dişil
|
sawcat
|
ܣܰܘܥܰܬ
|
sawicat
|
ܣܰܘܝܥܰܬ
|
|
1. eril
|
sowacno
|
ܣܳܘܰܥܢܐ
|
sawёcno
|
ܣܰܘܷܥܢܐ
|
|
1. dişil
|
sawcono
|
ܣܰܘܥܳܢܐ
|
sawicono
|
ܣܰܘܝܥܳܢܐ
|
|
Çoğul
|
3.
|
sawci
|
ܣܰܘܥܝ
|
sawici
|
ܣܰܘܝܥܝ
|
|
2.
|
sawcitu
|
ܣܰܘܥܝܬܘ
|
sawicitu
|
ܣܰܘܝܥܝܬܘ
|
|
1.
|
sawcina
|
ܣܰܘܥܝܢܰܐ
|
sawicina
|
ܣܰܘܝܥܝܢܰܐ
|
Emir Kipi: swac! ܣܘܰܥ – swacu! ܣܘܰܥܘ
Mastar: swoco ܣܘܳܥܐ
- Üçüncü kök sessiz olan fiiller
- Geçişli fiiller -/y/ ܝ ile:
ḥzy ܚܙܝ I: ḥoze - ḥzele “to see” ܚܳܙܶܐ - ܚܙܶܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
ḥoze
|
ܚܳܙܶܐ
|
ḥzele
|
ܚܙܶܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
ḥёzyo
|
ܚܷܙܝܐ
|
ḥzela
|
ܚܙܶܠܰܗ
|
|
2. eril
|
ḥozat
|
ܚܳܙܰܬ
|
ḥzelux
|
ܚܙܶܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
ḥёzyat
|
ܚܷܙܝܰܬ
|
ḥzelax
|
ܚܙܶܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
ḥozeno
|
ܚܳܙܶܢܐ
|
ḥzeli
|
ܚܙܶܠܝ
|
|
1. dişil
|
ḥёzyono
|
ܚܷܙܝܳܢܐ
|
ḥzeli
|
ܚܙܶܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
ḥozёn
|
ܚܳܙܷܢ
|
ḥzalle
|
ܚܙܰܠܠܶܗ
|
|
2.
|
ḥozitu
|
ܚܳܙܝܬܘ
|
ḥzalxu
|
ܚܙܰܠܟ݂ܘ
|
|
1.
|
ḥozina
|
ܚܳܙܝܢܰܐ
|
ḥzelan
|
ܚܙܶܠܰܢ
|
Emir Kipi: ḥzay! ܚܙܰܝ – ḥzayu! ܚܙܰܝܘ
Mastar: ḥzoyo ܚܙܳܝܐ
- Geçişsiz fiiller /y/ ܝ ile:
smy ܣܡܝ I: some - sami “kör olmak” ܣܳܡܶܐ – ܣܰܡܝ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
some
|
ܣܳܡܶܐ
|
sami
|
ܣܰܡܝ
|
|
3. dişil
|
sёmyo
|
ܣܷܡܝܐ
|
samyo
|
ܣܰܡܝܐ
|
|
2. eril
|
somat
|
ܣܳܡܰܬ
|
samat
|
ܣܰܡܰܬ
|
|
2. dişil
|
sёmyat
|
ܣܷܡܝܰܬ
|
samyat
|
ܣܰܡܝܰܬ
|
|
1. eril
|
someno
|
ܣܳܡܶܢܐ
|
samino
|
ܣܰܡܝܢܐ
|
|
1. dişil
|
sёmyono
|
ܣܷܡܝܳܢܐ
|
samyono
|
ܣܰܡܝܳܢܐ
|
|
Çoğul
|
3.
|
somёn
|
ܣܳܡܷܢ
|
samёn
|
ܣܰܡܷܢ
|
|
2.
|
somitu
|
ܣܳܡܝܬܘ
|
samitu
|
ܣܰܡܝܬܘ
|
|
1.
|
somina
|
ܣܳܡܝܢܰܐ
|
samina
|
ܣܰܡܝܢܰܐ
|
Emir Kipi: smay! ܣܡܰܝ – smayu! ܣܡܰܝܘ
Mastar: smoyo ܣܡܳܝܐ
- Geçişli fiiller /w/ ܘ ile:
kṯw ܟܬ݂ܘ (ܟܬܒ) I: koṯaw - kṯule “yazmak” ܟܳܬ݂ܰܘ - ܟܬ݂ܘܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
koṯaw
|
ܟܳܬ݂ܰܘ
|
kṯule
|
ܟܬ݂ܘܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
kёṯwo
|
ܟܷܬ݂ܘܐ
|
kṯula
|
ܟܬ݂ܘܠܰܗ
|
|
2. eril
|
kёṯwat
|
ܟܷܬ݂ܘܰܬ
|
kṯulux
|
ܟܬ݂ܘܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
kёṯwat
|
ܟܷܬ݂ܘܰܬ
|
kṯulax
|
ܟܬ݂ܘܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
koṯawno
|
ܟܳܬ݂ܰܘܢܐ
|
kṯuli
|
ܟܬ݂ܘܠܝ
|
|
1. dişil
|
kёṯwono
|
ܟܷܬ݂ܘܳܢܐ
|
kṯuli
|
ܟܬ݂ܘܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
kёṯwi
|
ܟܷܬ݂ܘܝ
|
kṯuwe
|
ܟܬ݂ܘܘܶܗ
|
|
2.
|
kёṯwitu
|
ܟܷܬ݂ܘܝܬܘ
|
kṯuxu
|
ܟܬ݂ܘܟ݂ܘ
|
|
1.
|
kёṯwina
|
ܟܷܬ݂ܘܝܢܰܐ
|
kṯulan
|
ܟܬ݂ܘܠܰܢ
|
Emir Kipi: kṯaw! ܟܬ݂ܰܘ – kṯawu! ܟܬ݂ܰܘܘ
Mastar: kṯowo ܟܬ݂ܳܘܐ
- Geçişsiz fiiller /w/ ܘ ile:
ytw ܝܬܘ I: yotaw - yatu “oturmak” ܝܳܬܰܘ - ܝܰܬܘ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
yotaw
|
ܝܳܬܰܘ
|
yatu
|
ܝܰܬܘ
|
|
3. dişil
|
yёtwo
|
ܝܷܬܘܐ
|
yatiwo
|
ܝܰܬܝܘܐ
|
|
2. eril
|
yёtwat
|
ܝܷܬܘܰܬ
|
yatiwat
|
ܝܰܬܝܘܰܬ
|
|
2. dişil
|
yёtwat
|
ܝܷܬܘܰܬ
|
yatiwat
|
ܝܰܬܝܘܰܬ
|
|
1. eril
|
yotawno
|
ܝܳܬܰܘܢܐ
|
yatuno
|
ܝܰܬܘܢܐ
|
|
1. dişil
|
yёtwono
|
ܝܷܬܘܳܢܐ
|
yatiwono
|
ܝܰܬܝܘܳܢܐ
|
|
Çoğul
|
3.
|
yёtwi
|
ܝܷܬܘܝ
|
yatiwi
|
ܝܰܬܝܘܝ
|
|
2.
|
yёtwitu
|
ܝܷܬܘܝܬܘ
|
yatiwitu
|
ܝܰܬܝܘܝܬܘ
|
|
1.
|
yёtwina
|
ܝܷܬܘܝܢܐ
|
yatiwina
|
ܝܰܬܝܘܝܢܐ
|
Emir Kipi: itaw! ܐܝܬܰܘ – itawu! ܐܝܬܰܘܘ
Mastar: itowo ܐܝܬܳܘܐ
- Verb med /l/ ܠ som tredje rotkonsonant (G.16b)
Regelbundna, förutom preteritum av transitiva verb:
šql ܫܩܠ I: šoqal – šqile “o satın aldı” ܫܳܩܰܠ - ܫܩܝܠܶܗ
|
|
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
šqile
|
ܫܩܝܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
šqila
|
ܫܩܝܠܰܗ
|
|
2. eril
|
šqilux
|
ܫܩܝܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
šqilax
|
ܫܩܝܠܰܟ݂
|
|
1. c.
|
šqili
|
ܫܩܝܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
šqëlle
|
ܫܩܷܠܠܶܗ
|
|
2.
|
šqëlxu
|
ܫܩܷܠܟ݂ܘ
|
|
1.
|
šqilan
|
ܫܩܝܠܰܢ
|
- Kök II
- İlk ve ikinci kökte zayıf sessiz harfle olan fiiller
- Üçüncü kökte sessiz harfle olan fiiller:
šry ܫܪܝ II: mšare – mšarele “başlamak” ܡܫܰܪܶܐ - ܡܫܰܪܶܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
mšare
|
ܡܫܰܪܶܐ
|
mšarele
|
ܡܫܰܪܶܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
mšaryo
|
ܡܫܰܪܝܐ
|
mšarela
|
ܡܫܰܪܶܠܰܗ
|
|
2. eril
|
mšarat
|
ܡܫܰܪܰܬ
|
mšarelux
|
ܡܫܰܪܶܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
mšaryat
|
ܡܫܰܪܝܰܬ
|
mšarelax
|
ܡܫܰܪܶܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
mšareno
|
ܡܫܰܪܶܢܐ
|
mšareli
|
ܡܫܰܪܶܠܝ
|
|
1. dişil
|
mšaryono
|
ܡܫܰܪܝܳܢܐ
|
mšareli
|
ܡܫܰܪܶܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mšarёn
|
ܡܫܰܪܷܢ
|
mšaralle
|
ܡܫܰܪܰܠܠܶܗ
|
|
2.
|
mšaritu
|
ܡܫܰܪܝܬܘ
|
mšaralxu
|
ܡܫܰܪܰܠܟ݂ܘ
|
|
1.
|
mšarina
|
ܡܫܰܪܝܢܰܐ
|
mšarelan
|
ܡܫܰܪܶܠܰܢ
|
Emir Kipi: mšari! ܡܫܰܪܝ – mšareyu! ܡܫܰܪܶܝܘ
Mastar: šeroyo ܫܶܪܳܝܐ
- Üçüncü sessiz kök /l/ ܠ olan fiiller
Düzensiz olan sadece geçmiş zaman fiilidir:
šyl ܫܝܠ II: mšayal – mšayele “o sordu” ܡܫܰܝܰܠ - ܡܫܰܝܶܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
mšayal
|
ܡܫܰܝܰܠ
|
mšayele
|
ܡܫܰܝܶܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
mšaylo
|
ܡܫܰܝܠܐ
|
mšayela
|
ܡܫܰܝܶܠܰܗ
|
|
2. eril
|
mšaylat
|
ܡܫܰܝܠܰܬ
|
mšayelux
|
ܡܫܰܝܶܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
mšaylat
|
ܡܫܰܝܠܰܬ
|
mšayelax
|
ܡܫܰܝܶܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
mšayalno
|
ܡܫܰܝܰܠܢܐ
|
mšayeli
|
ܡܫܰܝܶܠܝ
|
|
1. dişil
|
mšaylono
|
ܡܫܰܝܠܳܢܐ
|
mšayeli
|
ܡܫܰܝܶܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mšayli
|
ܡܫܰܝܠܝ
|
mšayalle
|
ܡܫܰܝܰܠܠܶܗ
|
|
2.
|
mšaylitu
|
ܡܫܰܝܠܝܬܘ
|
mšayalxu
|
ܡܫܰܝܰܠܟ݂ܘ
|
|
1.
|
mšaylina
|
ܡܫܰܝܠܝܢܰܐ
|
mšayelan
|
ܡܫܰܝܶܠܰܢ
|
Emir Kipi: mšayal! ܡܫܰܝܰܠ – mšayelu! ܡܫܰܝܶܠܘ
Mastar: šeyolo ܫܶܝܳܠܐ
- Kök III
- İlk kök sessiz harfle olan fiiller
ylf ܝܠܦ III mawlaf – mawlafle “öğretmek” ܡܰܘܠܰܦ - ܡܰܘܠܰܦܠܶܗ
Şekil 1, çift ünlü varken:
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
mawlaf
|
ܡܰܘܠܰܦ
|
mawlafle
|
ܡܰܘܠܰܦܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
mawlfo
|
ܡܰܘܠܦܐ
|
mawlafla
|
ܡܰܘܠܰܦܠܰܗ
|
|
2. eril
|
mawlfat
|
ܡܰܘܠܦܰܬ
|
mawlaflux
|
ܡܰܘܠܰܦܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
mawlfat
|
ܡܰܘܠܦܰܬ
|
mawlaflax
|
ܡܰܘܠܰܦܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
mawlafno
|
ܡܰܘܠܰܦܢܐ
|
mawlafli
|
ܡܰܘܠܰܦܠܝ
|
|
1. dişil
|
mawlfono
|
ܡܰܘܠܦܳܢܐ
|
mawlafli
|
ܡܰܘܠܰܦܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mawlfi
|
ܡܰܘܠܦܝ
|
mawlaffe
|
ܡܰܘܠܰܦܦܶܗ
|
|
2.
|
mawlfitu
|
ܡܰܘܠܦܝܬܘ
|
mawlafxu
|
ܡܰܘܠܰܦܟ݂ܘ
|
|
1.
|
mawlfina
|
ܡܰܘܠܦܝܢܰܐ
|
mawlaflan
|
ܡܰܘܠܰܦܠܰܢ
|
Emir Kipi: mawlaf! ܡܰܘܠܰܦ – mawlefu! ܡܰܘܠܶܦܘ
Mastar: tawlifo ܬܰܘܠܝܦܐ
Şekil 2, tek ünlü varken:
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
molaf
|
ܡܳܠܰܦ
|
molafle
|
ܡܳܠܰܦܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
mëlfo
|
ܡܷܠܦܳܐ
|
molafla
|
ܡܳܠܰܦܠܰܗ
|
|
2. eril
|
mëlfat
|
ܡܷܠܦܰܬ
|
molaflux
|
ܡܳܠܰܦܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
mëlfat
|
ܡܷܠܦܰܬ
|
molaflax
|
ܡܳܠܰܦܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
molafno
|
ܡܳܠܰܦܢܐ
|
molafli
|
ܡܳܠܰܦܠܝ
|
|
1. dişil
|
mëlfono
|
ܡܷܠܦܳܢܐ
|
molafli
|
ܡܳܠܰܦܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mëlfi
|
ܡܷܠܦܝ
|
molaffe
|
ܡܳܠܰܦܦܶܗ
|
|
2.
|
mëlfitu
|
ܡܷܠܦܝܬܘ
|
molafxu
|
ܡܳܠܰܦܟ݂ܘ
|
|
1.
|
mëlfina
|
ܡܷܠܦܝܢܰܐ
|
molaflan
|
ܡܳܠܰܦܠܰܢ
|
Emir Kipi: molaf! ܡܳܠܰܦ – molefu! ܡܳܠܶܦܘ
Mastar: telifo ܬܶܠܝܦܐ
- İkinci kök sessiz /y/ ܝ olarak:
sym ܣܝܡ III masёm – masёmle “hazırlatmak, hazırlanmasına izin vermek” ܡܰܣܷܡ - ܡܰܣܝܡܐ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
masёm
|
ܡܰܣܷܡ
|
masёmle
|
ܡܰܣܷܡܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
masimo
|
ܡܰܣܝܡܐ
|
masёmla
|
ܡܰܣܷܡܠܰܗ
|
|
2. eril
|
masimat
|
ܡܰܣܝܡܰܬ
|
masёmlux
|
ܡܰܣܷܡܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
masimat
|
ܡܰܣܝܡܰܬ
|
masёmlax
|
ܡܰܣܷܡܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
masёmno
|
ܡܰܣܷܡܢܐ
|
masёmli
|
ܡܰܣܷܡܠܝ
|
|
1. dişil
|
masimono
|
ܡܰܣܝܡܳܢܐ
|
masёmli
|
ܡܰܣܷܡܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
masimi
|
ܡܰܣܝܡܝ
|
masёmme
|
ܡܰܣܷܡܡܶܗ
|
|
2.
|
masimitu
|
ܡܰܣܝܡܝܬܘ
|
masёmxu
|
ܡܰܣܷܡܟ݂ܘ
|
|
1.
|
masimina
|
ܡܰܣܝܡܝܢܰܐ
|
masёmlan
|
ܡܰܣܷܡܠܰܢ
|
Emir Kipi: masёm! ܡܰܣܷܡ – masimu! ܡܰܣܝܡܘ
Mastar: tesimo ܬܶܣܝܡܐ
- Üçüncü kök sessiz harfli fiiller:
ḥky ܚܟܝ III maḥke - maḥkele “anlatmak” ܡܰܚܟܶܐ - ܡܰܚܟܶܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
maḥke
|
ܡܰܚܟܶܐ
|
maḥkele
|
ܡܰܚܟܶܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
maḥkyo
|
ܡܰܚܟܝܐ
|
maḥkela
|
ܡܰܚܟܶܠܰܗ
|
|
2. eril
|
maḥkat
|
ܡܰܚܟܰܬ
|
maḥkelux
|
ܡܰܚܟܶܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
maḥkyat
|
ܡܰܚܟܝܰܬ
|
maḥkelax
|
ܡܰܚܟܶܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
maḥkeno
|
ܡܰܚܟܶܢܐ
|
maḥkeli
|
ܡܰܚܟܶܠܝ
|
|
1. dişil
|
maḥkyono
|
ܡܰܚܟܝܳܢܐ
|
maḥkeli
|
ܡܰܚܟܶܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
maḥkёn
|
ܡܰܚܟܷܢ
|
maḥkalle
|
ܡܰܚܟܰܠܠܶܗ
|
|
2.
|
maḥkitu
|
ܡܰܚܟܝܬܘ
|
maḥkalxu
|
ܡܰܚܟܰܠܟ݂ܘ
|
|
1.
|
maḥkina
|
ܡܰܚܟܝܢܰܐ
|
maḥkelan
|
ܡܰܚܟܶܠܰܢ
|
Emir Kipi: maḥki! ܡܰܚܟܝ – maḥkeyu! ܡܰܚܟܶܝܘ
Mastar: tёḥkiyo ܬܷܚܟܝـܝܐ
- Dört köklü sessiz fiil
tlfn I ܬܠܦܢ : mtalfan – mtalfanle “telefon etmek” ܡܬܰܠܦܰܢ - ܡܬܰܠܦܰܢܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
mtalfan
|
ܡܬܰܠܦܰܢ
|
mtalfanle
|
ܡܬܰܠܦܰܢܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
mtalfno
|
ܡܬܰܠܦܢܐ
|
mtalfanla
|
ܡܬܰܠܦܰܢܠܰܗ
|
|
2. eril
|
mtalfnat
|
ܡܬܰܠܦܢܰܬ
|
mtalfanlux
|
ܡܬܰܠܦܰܢܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
mtalfnat
|
ܡܬܰܠܦܢܰܬ
|
mtalfanlax
|
ܡܬܰܠܦܰܢܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
mtalfanno
|
ܡܬܰܠܦܰܢܢܐ
|
mtalfanli
|
ܡܬܰܠܦܰܢܠܝ
|
|
1. dişil
|
mtalfnono
|
ܡܬܰܠܦܢܳܢܐ
|
mtalfanli
|
ܡܬܰܠܦܰܢܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mtalfni
|
ܡܬܰܠܦܢܝ
|
mtalfanne
|
ܡܬܰܠܦܰܢܢܶܗ
|
|
2.
|
mtalfnitu
|
ܡܬܰܠܦܢܝܬܘ
|
mtalfanxu
|
ܡܬܰܠܦܰܢܟ݂ܘ
|
|
1.
|
mtalfnina
|
ܡܬܰܠܦܢܝܢܰܐ
|
mtalfanlan
|
ܡܬܰܠܦܰܢܠܰܢ
|
Emir Kipi: mtalfan! ܡܬܰܠܦܰܢ – mtalfenu! ܡܬܰܠܦܶܢܘ
Mastar: tёlfono ܬܷܠܦܳܢܐ
- Dört yada daha fazla kök olan sessiz fiiller
štcy I ܫܬܥܝ (< šcy ܫܥܝ): mёštace – mёštacele “oynamak” ܡܷܫܬܰܥܶܐ – ܡܷܫܬܰܥܶܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
mёštace
|
ܡܷܫܬܰܥܶܐ
|
mёštacele
|
ܡܷܫܬܰܥܶܠܗ
|
|
3. dişil
|
mёštacyo
|
ܡܷܫܬܰܥܝܐ
|
mёštacela
|
ܡܷܫܬܰܥܶܠܰܗ
|
|
2. eril
|
mёštacat
|
ܡܷܫܬܰܥܰܬ
|
mёštacelux
|
ܡܷܫܬܰܥܶܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
mёštacyat
|
ܡܷܫܬܰܥܝܰܬ
|
mёštacelax
|
ܡܷܫܬܰܥܶܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
mёštaceno
|
ܡܷܫܬܰܥܶܢܐ
|
mёštaceli
|
ܡܷܫܬܰܥܶܠܝ
|
|
1. dişil
|
mёštacyono
|
ܡܷܫܬܰܥܝܳܢܐ
|
mёštaceli
|
ܡܷܫܬܰܥܶܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mёštacёn
|
ܡܷܫܬܰܥܷܢ
|
mёštacalle
|
ܡܷܫܬܰܥܰܠܠܶܗ
|
|
2.
|
mёštacitu
|
ܡܷܫܬܰܥܝܬܘ
|
mёštacalxu
|
ܡܷܫܬܰܥܰܠܟ݂ܘ
|
|
1.
|
mёštacina
|
ܡܷܫܬܰܥܝܢܰܐ
|
mёštacelan
|
ܡܷܫܬܰܥܶܠܰܢ
|
Emir Kipi: mёštaci! ܡܷܫܬܰܥܝ – mёštaceyu! ܡܷܫܬܰܥܶܝܘ
Mastar: tёštecёnyo ܬܷܫܬܶܥܷܢܝܐ
štbhr I ܫܬܒܗܪ (< šbhr ܫܒܗܪ): mёštabhar - mёštabharle “gurur duymak, övünmek” ܡܷܫܬܰܒܗܰܪ - ܡܷܫܬܰܒܗܰܪܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
mёštabhar
|
ܡܷܫܬܰܒܗܰܪ
|
mёštabharle
|
ܡܷܫܬܰܒܗܰܪܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
mёštabhro
|
ܡܷܫܬܰܒܗܪܐ
|
mёštabharla
|
ܡܷܫܬܰܒܗܰܪܠܰܗ
|
|
2. eril
|
mёštabhrat
|
ܡܷܫܬܰܒܗܪܰܬ
|
mёštabharlux
|
ܡܷܫܬܰܒܗܰܪܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
mёštabhrat
|
ܡܷܫܬܰܒܗܪܰܬ
|
mёštabharlax
|
ܡܷܫܬܰܒܗܰܪܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
mёštabharno
|
ܡܷܫܬܰܒܗܰܪܢܐ
|
mёštabharli
|
ܡܷܫܬܰܒܗܰܪܠܝ
|
|
1. dişil
|
mёštabhrono
|
ܡܷܫܬܰܒܗܪܳܢܐ
|
mёštabharli
|
ܡܷܫܬܰܒܗܰܪܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mёštabhri
|
ܡܷܫܬܰܒܗܪܝ
|
mёštabharre
|
ܡܷܫܬܰܒܗܰܪܪܶܗ
|
|
2.
|
mёštabhritu
|
ܡܷܫܬܰܒܗܪܝܬܘ
|
mёštabharxu
|
ܡܷܫܬܰܒܗܰܪܟ݂ܘ
|
|
1.
|
mёštabhrina
|
ܡܷܫܬܰܒܗܪܝܢܰܐ
|
mёštabharlan
|
ܡܷܫܬܰܒܗܰܪܠܰܢ
|
Emir Kipi: mёštabhar! ܡܷܫܬܰܒܗܰܪ – mёštabheru! ܡܷܫܬܰܒܗܶܪܘ
Mastar: šёbhoro ܫܷܒܗܳܪܐ
stcml ܣܬܥܡܠ (< cml ܥܡܠ): mёstacmal – mёstacmele “kullanmak” ܡܷܣܬܰܥܡܰܠ - ܡܷܣܬܰܥܡܶܠܶܗ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
mёstacmal
|
ܡܷܣܬܰܥܡܰܠ
|
mёstacmele
|
ܡܷܣܬܰܥܡܶܠܶܗ
|
|
3. dişil
|
mёstacmlo
|
ܡܷܣܬܰܥܡܠܐ
|
mёstacmela
|
ܡܷܣܬܰܥܡܶܠܰܗ
|
|
2. eril
|
mёstacmlat
|
ܡܷܣܬܰܥܡܠܰܬ
|
mёstacmelux
|
ܡܷܣܬܰܥܡܶܠܘܟ݂
|
|
2. dişil
|
mёstacmlat
|
ܡܷܣܬܰܥܡܠܰܬ
|
mёstacmelax
|
ܡܷܣܬܰܥܡܶܠܰܟ݂
|
|
1. eril
|
mёstacmalno
|
ܡܷܣܬܰܥܡܰܠܢܐ
|
mёstacmeli
|
ܡܷܣܬܰܥܡܶܠܝ
|
|
1. dişil
|
mёstacmlono
|
ܡܷܣܬܰܥܡܠܳܢܐ
|
mёstacmeli
|
ܡܷܣܬܰܥܡܶܠܝ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mёstacmli
|
ܡܷܣܬܰܥܡܠܝ
|
mёstacmalle
|
ܡܷܣܬܰܥܡܰܠܠܶܗ
|
|
2.
|
mёstacmlitu
|
ܡܷܣܬܰܥܡܠܝܬܘ
|
mёstacmalxu
|
ܡܷܣܬܰܥܡܰܠܟ݂ܘ
|
|
1.
|
mёstacmlina
|
ܡܷܣܬܰܥܡܠܝܢܰܐ
|
mёstacmelan
|
ܡܷܣܬܰܥܡܶܠܰܢ
|
Emir Kipi: mёstacmal! ܡܷܣܬܰܥܡܰܠ – mёstacmelu! ܡܷܣܬܰܥܡܶܠܘ
Mastar: stëcmolo ܣܬܷܥܡܳܠܐ
C: Pasif Fiiller
- Düzenli Fiiller
- Kök Ip
fhm ܦܗܡ Ip: fhim – mёfham “anlaşılmak” ܦܗܝܡ - ܡܷܦܗܰܡ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
mëfham
|
ܡܷܦܗܰܡ
|
fhim
|
ܦܗܝܡ
|
|
3. dişil
|
mëfhomo
|
ܡܷܦܗܳܡܐ
|
fhimo
|
ܦܗܝܡܐ
|
|
2. eril
|
mëfhomat
|
ܡܷܦܗܳܡܰܬ
|
fhimat
|
ܦܗܝܡܰܬ
|
|
2. dişil
|
mëfhomat
|
ܡܷܦܗܳܡܰܬ
|
fhimat
|
ܦܗܝܡܰܬ
|
|
1. eril
|
mëfhamno
|
ܡܷܦܗܰܡܢܐ
|
fhëmno
|
ܦܗܷܡܢܐ
|
|
1. dişil
|
mëfhomono
|
ܡܷܦܗܳܡܳܢܐ
|
fhimono
|
ܦܗܝܡܳܢܐ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mëfhomi
|
ܡܷܦܗܳܡܝ
|
fhimi
|
ܦܗܝܡܝ
|
|
2.
|
mëfhomitu
|
ܡܷܦܗܳܡܝܬܘ
|
fhimitu
|
ܦܗܝܡܝܬܘ
|
|
1.
|
mëfhomina
|
ܡܷܦܗܳܡܝܢܰܐ
|
fhimina
|
ܦܗܝܡܝܢܰܐ
|
Emir Kipi: mëfham! ܡܷܦܗܰܡ – mëfhemu! ܡܷܦܗܶܡܘ
- Kök IIp
zbn ܙܒܢ IIp mizaban – mzaban “satılmak” ܡܝܙܰܒܰܢ - ܡܙܰܒܰܢ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
mizaban
|
ܡܝܙܰܒܰܢ
|
mzaban
|
ܡܙܰܒܰܢ
|
|
3. dişil
|
mizabno
|
ܡܝܙܰܒܢܐ
|
mzabno
|
ܡܙܰܒܢܐ
|
|
2. eril
|
mizabnat
|
ܡܝܙܰܒܢܰܬ
|
mzabnat
|
ܡܙܰܒܢܰܬ
|
|
2. dişil
|
mizabnat
|
ܡܝܙܰܒܢܰܬ
|
mzabnat
|
ܡܙܰܒܢܰܬ
|
|
1. eril
|
mizabanno
|
ܡܝܙܰܒܰܢܢܐ
|
mzabanno
|
ܡܙܰܒܰܢܢܐ
|
|
1. dişil
|
mizabnono
|
ܡܝܙܰܒܢܳܢܐ
|
mzabnono
|
ܡܙܰܒܢܳܢܐ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mizabni
|
ܡܝܙܰܒܢܝ
|
mzabni
|
ܡܙܰܒܢܝ
|
|
2.
|
mizabnitu
|
ܡܝܙܰܒܢܝܬܘ
|
mzabnitu
|
ܡܙܰܒܢܝܬܘ
|
|
1.
|
mizabnina
|
ܡܝܙܰܒܢܝܢܰܐ
|
mzabnina
|
ܡܙܰܒܢܝܢܰܐ
|
Emir Kipi: mizaban! ܡܝܙܰܒܰܢ – mizabenu! ܡܝܙܰܒܶܢܘ
- Kök IIIp
ltm ܠܬܡ IIIp mitaltam – mtaltam “toplanmak” ܡܝܬܰܠܬܰܡ - ܡܬܰܠܬܰܡ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
mitaltam
|
ܡܝܬܰܠܬܰܡ
|
mtaltam
|
ܡܬܰܠܬܰܡ
|
|
3. dişil
|
mitaltmo
|
ܡܝܬܰܠܬܡܐ
|
mtaltmo
|
ܡܬܰܠܬܡܳܐ
|
|
2. eril
|
mitaltmat
|
ܡܝܬܰܠܬܡܰܬ
|
mtaltmat
|
ܡܬܰܠܬܡܰܬ݁
|
|
2. dişil
|
mitaltmat
|
ܡܝܬܰܠܬܡܰܬ
|
mtaltmat
|
ܡܬܰܠܬܡܰܬ݁
|
|
1. eril
|
mitaltamno
|
ܡܝܬܰܠܬܰܡܢܐ
|
mtaltamno
|
ܡܬܰܠܬܰܡܢܐ
|
|
1. dişil
|
mitaltmono
|
ܡܝܬܰܠܬܡܳܢܐ
|
mtaltmono
|
ܡܬܰܠܬܡܳܢܐ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mitaltmi
|
ܡܝܬܰܠܬܡܝ
|
mtaltmi
|
ܡܬܰܠܬܡܝ
|
|
2.
|
mitaltmitu
|
ܡܝܬܰܠܬܡܝܬܘ
|
mtaltmitu
|
ܡܬܰܠܬܡܝܬ݁ܘ
|
|
1.
|
mitaltmina
|
ܡܝܬܰܠܬܡܝܢܰܐ
|
mtaltmina
|
ܡܬܰܠܬܡܝܢܰܐ
|
Emir Kipi: mitaltam! ܡܝܬܰܠܬܰܡ – mitaltemu! ܡܝܬܰܠܬܶܡܘ
- Dört yada daha fazla kök olan sessiz fiiller
stcml Ip ܣܬܥܡܠ (< cml ܥܡܠ): mitёstacmal – mtëstacmal “kullanılmak” ܝܬܷܣܬܰܥܡܰܠ - ܡܬܷܣܬܰܥܡܰܠ
|
|
|
Şimdiki Zaman
|
Geçmiş Zaman
|
|
Tekil
|
3. eril
|
mitёstacmal
|
ܡܝܬܷܣܬܰܥܡܰܠ
|
mtëstacmal
|
ܡܬܷܣܬܰܥܡܰܠ
|
|
3. dişil
|
mitёstacmlo
|
ܡܝܬܷܣܬܰܥܡܠܐ
|
mtëstacmlo
|
ܡܬܷܣܬܰܥܡܠܐ
|
|
2. eril
|
mitёstacmlat
|
ܡܝܬܷܣܬܰܥܡܠܰܬ
|
mtëstacmlat
|
ܡܬܷܣܬܰܥܠܰܬ
|
|
2. dişil
|
mitёstacmlat
|
ܡܝܬܷܣܬܰܥܡܠܰܬ
|
mtëstacmlat
|
ܡܬܷܣܬܰܥܠܰܬ
|
|
1. eril
|
mitёstacmalno
|
ܡܝܬܷܣܬܰܥܡܰܠܢܐ
|
mtëstacmalno
|
ܡܬܷܣܬܰܥܡܰܠܢܐ
|
|
1. dişil
|
mitёstacmlono
|
ܡܝܬܷܣܬܰܥܡܠܳܢܐ
|
mtëstacmlono
|
ܡܬܷܣܬܰܥܡܠܳܢܐ
|
|
Çoğul
|
3.
|
mitёstacmli
|
ܡܝܬܷܣܬܰܥܡܠܝ
|
mtëstacmli
|
ܡܬܷܣܬܰܥܠܝ
|
|
2.
|
mitёstacmlitu
|
ܡܝܬܷܣܬܰܥܡܠܝܬܘ
|
mtëstacmlitu
|
ܡܬܷܣܬܰܥܡܠܝܬܘ
|
|
1.
|
mitёstacmlina
|
ܡܝܬܷܣܬܰܥܡܠܝܢܰܐ
|
mtëstacmlina
|
ܡܬܷܣܬܰܥܡܠܝܢܰܐ
|
Emir Kipi: mitёstacmal! ܡܝܬܷܣܬܰܥܡܰܠ – mitёstacmelu! ܡܝܬܷܣܬܰܥܡܶܠܘ
|
