Aşağıda zayıf birinci kök ünsüzüyle (sessiz harf) oluşan ve en çok kullanılan altı fiili şimdiki zaman/geniş zaman ve geçmiş zaman formlarında görüyorsunuz. Şimdiki zaman/geniş zaman çekimlerinde, ilk harfi ünlü (sesli) olan tüm fiillerde, şimdiki zaman gösteren ko- ܟܳ‍ـ ön ekindeki ünlü harf yok olur (kaynar) ve artık yalnızca k- ܟـ olarak görünür. Süryanice yazımda baştaki Olaf ܐ şimdiki zamanı gösteren ön ekin gelmesiyle birlikte etimolojik nedenlerden ötürü ünlü harf olmadan yazılır:

İlk kök ünlüsü Olaf ܐ olan fiillerde şimdiki zamanı gösteren ko- ܟܳـ ön eki hakkında daha fazla bilgiyi G18.a’da bulabilirsiniz. Gelecek zaman takısı gёd ܓܷܕ (G7.b) değişmeden kalır: gёd oṯitu ܓܷܕ ܐܳܬ݂ܝܬܘ “geleceksiniz “.

ʾmr ܐܡܪ I : omar – mёrle ܐܳܡܰܪ – ܡܷܪܠܶܗ „söylemek“

ʾby/hwy ܐܒܝ/ܗܘܝ (< yhb ܝܗܒ) I: obe – hule ܐܳܒܶܐ – ܗܘܠܶܗ „vermek“

(Ip) hiw ܗܝܘ „verilmiş olmak“ pasif kökü ancak geçmiş zamanda mümkündür. (IIIp) mitahwe - mtahwe ܡܝܬܰܗܘܶܐ – ܡܬܰܗܘܶܐ „verilmiş olmak“ kullanımı daha yaygındır“.

ʾxl ܐܟ݂ܠ (< ʾkl ܐܟܠ) I: oxal – xile ܐܳܟ݂ܰܠ – ܟ݂ܝܠܶܗ „yemek“

Pasif form -t- ekiyle oluşturulur, yoksa çekimleri kurallı fiillerinkilere benzer: (Ip) mёtxal – txil ܡܷܬܟ݂ܰܠ – ܬܟ݂ܝܠ „yenmek (yemek)“. III. kökte temel şöyle olur: mawkal – mawkele ܡܰܘܟܰܠ – ܡܰܘܟܶܠܶܗ  „beslemek, yemek vermek“ ve  (IIIp) mitawkal – mtawkal  ܡܝܬܰܘܟܰܠ – ܡܬܰܘܟܰܠ „beslenmek“.

ʾṯy ܐܬ݂ܝ (< ʾty ܐܬܝ) I: oṯe - aṯi ܐܳܬ݂ܶܐ – ܐܰܬ݂ܝ „gelmek“

Geçmiş zaman formları önüne gelen şimdiki zamanı gösteren ön ek (kaṯi ܟܰܐܬ݂ܝ, kaṯyo ܟܰܐܬ݂ܝܐ ko ܟܳܐ + aṯi ܐܰܬ݂ܝ, aṯyo ܐܰܬ݂ܝܐ) sık olarak kullanılır ve “hemen gelmek, yolda olmak, gelmiş olmak“ anlamına gelir: kaṯyo i kalo ܟܰܐܬ݂ܝܐ ܐܝ ܟܰܠܐ „gelin hemen geliyor“; kaṯino lu bayto ܟܰܐܬ݂ܝܢܐ ܠܘ ܒܰܝܬܐ „birazdan/hemen evde olacağım“.

Tarihsel olarak ʾty ܐܬܝ „gelmek“ kökü mayte – maytele ܡܰܝܬܶܐ – ܡܰܝܬܶܠܶܗ (ʾty ܐܬܝ III) „getirmek, getirtmek“ ve mitayte – mtayte ܡܝܬܰܝܬܶܐ – ܡܬܰܝܬܶܐ (ʾty ܐܬܝ IIIp) „getirilmek“ fiillerini de içerir.  (bk. mṭy ܡܛܝ III, mamṭe – mamṭele ܡܰܡܛܶܐ – ܡܰܡܛܶܠܶܗ „getirmek“).

ʾzy ܐܙܝ (< ʾzl ܐܙܠ) I: ëzze – azze ܐܷܙܙܶܗ – ܐܰܙܙܶܗ „gitmek“

Şimdiki zaman ve geçmiş zamanda 1. tekil şahıs için -no ܢܐ ve 1. çoğul şahıs için de ­o ـܳܐ  olan genişletilmiş serbest bir çeşit de vardır: kёzzino ܟܷܐܙܙܝܢܐ „gidiyorum“, azzino ܐܰܙܙܝܢܐ „gittim“ und këzzano ܟܷܐܙܙܰܢܐ „gidiyoruz“, azzano ܐܰܙܙܰܢܐ „gittik“.

Dilek kipi “gidelim” zan ~ zano ܙܰܢ܆ ܙܰܢܐ ile belirtilir.

Die Aufforderung „lasst uns gehen“ wird durch zan ~ zano ܙܰܢ܆ ܙܰܢܐ ausgedrückt.

Pasif formunda ise orijinal kökteki  -l- ortaya çıkar. (Ip) için yalnızca mizal ܡܝܙܰܠ „gidilmiş olmak“ kullanılır, yoksa aynı anlamda IIIp mitawzal – mtawzal ܡܝܬܰܘܙܰܠ – ܡܬܰܘܙܰܠ: lo komitawzal gabayye adyawma ܠܐ ܟܳܡܝܬܰܘܙܰܠ ܓܰܒܰܝܝܶܗ ܐܰܕܝܰܘܡܰܐ „bugün ziyaret edilemezler“.

hwy ܗܘܝ I: howe – hawi ܗܳܘܶܐ – ܗܰܘܝ „olmak, mevcut olmak“

howe – hawi ܗܳܘܶܐ - ܗܰܘܝ „olmak, mevcut olmak“ fiili şimdiki zamanda ilk harfi ünlü olan fiiller gibi davranır. Şimdiki zaman öneki ko- ܟܳـ dan (G7.b) sonra gelen  h ܗ harfi düşer: ko- + howe ܟܳـ + ܗܳܘܶܐ = kowe ܟܳܘܶܐ.

3. tekil şahıs kowe/kuyo/kowën ܟܳܘܶܐ/ܟܘܝܐ/ܟܳܘܷܢ ayrıca „mümkündür“ anlamına da gelir. Gelecek zamanda gëd howe ܓܷܕ ܗܳܘܶܐ formunu alır.

3. tekil şahıs formundan howe – hawi ܗܳܘܶܐ - ܗܰܘܝ L-son ekinin eklenmesiyle (G13.2) „almak/edinmek, sahip olmak“ fiili oluşturulur. (Dilek kipi ve Gelecek zaman).

hwy ܗܘܝ (mit L-Suffixen) I: howele – hawile ܗܳܘܶܠܶܗ – ܗܰܘܝܠܶܗ „bekommen“

Örnekler:

Tarih vererek howele - hawile ܗܳܘܶܠܶܗ - ܗܰܘܝܠܶܗ bir zaman aralığını belirtir:

Gelecek zamanda bu fiil hem „elde etmek“ hem de „sahip olmak“ anlamlarına gelir:

b) Geçmiş zamanda “sahip olmak” fiili:
Geçmiş zamanda „sahip olmak“ këtle ܟܷܬܠܶܗ (G9.b) şu formları alır:

Örnek:

c) İsim cümleleri:

Süryanice’de isim cümleleri bir özne, bir yüklem oluşturan isim ve bir birleştirici yapıdan (bildirme eki) oluşur. (G4.b) Olağan kelime sıralaması şöyledir: Özne + yüklem oluşturan isim + birleştirici yapı (bildirme eki)

Yüklem oluşturan ismin daha detaylı açıklanması gerektiği takdirde bu bildirme ekinin önüne gelir:

d) Fiil (eylem) cümleleri:

Fiil cümleleri çekilmiş bir tam fiil yardımıyla kurulur. Basit cümlelerin en yaygın kelime sıralaması şöyledir: Özne - fiil - nesne:

e) Kul

kul ܟܘܠ sözcüğü son ek olmadan „her“ anlamına gelir.

Kul şu sabit bileşimlerde kullanılır:

Örnek cümleler:

Sınırlandırılmış iyelik son ekiyle birleştirildiğinde (G5.2) kul- ܟܘܠـ tekilde „tüm, bütün“, çoğulda da  „hepsi“ anlamına gelir:

kul- ܟܘܠـ belirlenen ismin önüne ya da arkasına gelebilir: